Câu hỏi đáp và 13 tiểu phẩm về lĩnh vực pháp luật mới - pbgdpl
null Câu hỏi đáp và 13 tiểu phẩm về lĩnh vực pháp luật mới
1. Tìm hiểu quy định của pháp luật về trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân; quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân (23 câu hỏi đáp tình huống và 02 tiểu phẩm pháp luật).
(Văn bản sử dụng: Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021; Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân).
Câu 1. Đề nghị cho biết việc thu thập, cập nhật, chỉnh sửa thông tin công dân qua Phiếu thu thập thông tin dân cư, Phiếu cập nhật, chỉnh sửa thông tin dân cư được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 3 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, việc thu thập, cập nhật, chỉnh sửa thông tin công dân qua Phiếu thu thập thông tin dân cư, Phiếu cập nhật, chỉnh sửa thông tin dân cư được thực hiện như sau:
1. Việc thu thập, cập nhật, chỉnh sửa thông tin công dân qua Phiếu thu thập thông tin dân cư, Phiếu cập nhật, chỉnh sửa thông tin dân cư được thực hiện thông qua công tác đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú, cấp thẻ Căn cước công dân và trực tiếp từ công dân.
2. Việc cập nhật, chỉnh sửa thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phải được Trưởng Công an cấp xã hoặc Trưởng Công an cấp huyện nơi không có đơn vị hành chính cấp xã (sau đây viết gọn là Công an cấp xã) phê duyệt.
3. Khi có yêu cầu thu thập, cập nhật, chỉnh sửa thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì Công an cấp xã tiến hành phát phiếu, hướng dẫn công dân kê khai, thu Phiếu thu thập thông tin dân cư, Phiếu cập nhật, chỉnh sửa thông tin dân cư; tiến hành kiểm tra, đối chiếu thông tin công dân kê khai với giấy tờ pháp lý, giấy tờ hộ tịch của người được thu thập.
- Trường hợp thông tin về công dân đã đầy đủ, chính xác thì Cảnh sát khu vực, Công an xã ký xác nhận, trình Trưởng Công an cấp xã ký, đóng dấu.
- Trường hợp thông tin về công dân chưa đầy đủ hoặc chưa chính xác thì yêu cầu công dân kê khai bổ sung, chỉnh lý và xuất trình các giấy tờ có giá trị pháp lý làm căn cứ xác thực thông tin.
- Trường hợp thông tin của công dân không đồng nhất thì Công an cấp xã có trách nhiệm phối hợp với công dân, cơ quan đăng ký hộ tịch, cơ quan có liên quan để kiểm tra tính pháp lý của các thông tin đó, sau khi xác định thông tin chính xác của công dân thì Cảnh sát khu vực, Công an xã ký xác nhận, trình Trưởng Công an cấp xã ký, đóng dấu. Trường hợp không đủ căn cứ để phê duyệt thì thông báo và đề nghị công dân bổ sung, hoàn thiện.
4. Công an cấp xã tiến hành cập nhật thông tin của công dân vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trong thời hạn 02 ngày làm việc phải chuyển Phiếu thu thập thông tin dân cư, Phiếu cập nhật, chỉnh sửa thông tin dân cư cho Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây viết gọn là Công an cấp huyện) để lưu vào tàng thư hồ sơ cư trú.
5. Khi cơ quan quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư phát hiện thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư bị thiếu, có sai sót hoặc không phù hợp thì yêu cầu Công an cấp xã nơi công dân đăng ký thường trú kiểm tra, rà soát tính chính xác của thông tin; chỉnh sửa, bổ sung thông tin của công dân khi có đủ căn cứ.
Câu 2. Đề nghị cho biết việc thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 5 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, việc thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư được quy định như sau:
- Số Căn cước công dân, số định danh cá nhân đã có trong Giấy khai sinh là số định danh cá nhân của công dân; các trường hợp công dân đã được cấp thẻ Căn cước công dân, Giấy khai sinh đã có số định danh cá nhân thì sử dụng thông tin về số Căn cước công dân, số định danh cá nhân trong Giấy khai sinh và các thông tin trên thẻ Căn cước công dân, Giấy khai sinh để tiến hành các giao dịch với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
- Khi công dân có yêu cầu được thông báo về số định danh cá nhân và thông tin trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì công dân hoặc người đại diện hợp pháp của công dân yêu cầu Công an cấp xã nơi công dân đăng ký thường trú cấp văn bản thông báo.
- Mẫu Thông báo số định danh cá nhân và thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư (Mẫu số 01 ban hành kèm theo Thông tư số 59/2021/TT-BCA) được in trực tiếp từ hệ thống Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Công dân sử dụng Thông báo này để chứng minh nội dung thông tin của mình trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư với các cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan.
Câu 3. Trong quá trình nhập dữ liệu thông tin Căn cước công dân của chị Q vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, anh T – Công an xã phát biện có sai sót về nơi đăng ký khai sinh của chị Q. Vậy trong trường hợp này anh T phải xử lý như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 6 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, trong trường hợp này, anh T - Công an cấp xã nơi chị Q đăng ký thường trú phải kiểm tra, xác minh tính chính xác của các thông tin cần điều chỉnh và gửi yêu cầu đề nghị hủy số định danh cá nhân cho chị Q lên cơ quan quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư Bộ Công an.
Thủ trưởng cơ quan quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư Bộ Công an có trách nhiệm xem xét, quyết định việc hủy số định danh cá nhân cho chị Q. Sau khi quyết định hủy số định danh cá nhân cho chị Q thì cơ quan quản lý Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư Bộ Công an phải cập nhật số định danh cá nhân mới cho chị Q vào Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư. Số định danh cá nhân đã bị hủy được lưu vào dữ liệu thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và không được sử dụng để cấp cho công dân khác.
Anh T - Công an cấp xã nơi công dân đăng ký thường trú gửi thông báo bằng văn bản cho công dân về số định danh cá nhân mới được xác lập lại.
Đồng thời, Cơ quan Công an tiếp nhận đề nghị cấp Căn cước công dân sử dụng số định danh cá nhân mới được xác lập lại trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để thực hiện việc cấp Căn cước công dân theo quy định.
Câu 4. Đề nghị cho biết việc thu thập, cập nhật thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 7 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, việc thu thập, cập nhật thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân được thực hiện như sau:
- Cán bộ cơ quan quản lý căn cước công dân nơi làm thủ tục cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân có trách nhiệm thu thập, cập nhật thông tin của công dân vào Cơ sở dữ liệu căn cước công dân qua công tác thu nhận hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
- Thông tin của công dân thu thập qua công tác thu nhận hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân phải bảo đảm đầy đủ, chính xác và đáp ứng các yêu cầu, tiêu chuẩn theo quy định.
Câu 5. Để phục vụ hoạt động điều tra, cơ quan tiến hành tố tụng đã đề nghị được cung cấp thông tin công dân của đối tượng phạm tội trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân. Vậy việc làm này có đúng quy định của pháp luật không?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1, Điều 8 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, các trường hợp được cung cấp thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân bao gồm:
1. Công an các đơn vị, địa phương để phục vụ yêu cầu phòng, chống tội phạm và các hoạt động nghiệp vụ khác của lực lượng Công an nhân dân.
2. Cơ quan tiến hành tố tụng để phục vụ hoạt động điều tra, truy tố, xét xử.
3. Cơ quan quản lý cơ sở dữ liệu chuyên ngành, cơ quan nhà nước, tổ chức chính trị, tổ chức chính trị - xã hội để phục vụ công tác quản lý theo chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao.
4. Công dân được cung cấp thông tin của mình trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân.
5. Cơ quan, tổ chức và công dân không thuộc quy định tại các trường hợp trên có nhu cầu cung cấp thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân phải được công dân đó đồng ý bằng văn bản có công chứng hoặc chứng thực.
Như vậy, để phục vụ hoạt động điều tra, cơ quan tiến hành tố tụng được quyền yêu cầu cung cấp thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân.
Câu 6. Theo quy định của pháp luật, việc cung cấp thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân được thực hiện theo thủ tục như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Khoản 2, Điều 8 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, thủ tục cung cấp thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân như sau:
- Cơ quan, tổ chức có nhu cầu cung cấp thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân phải có văn bản đề nghị, nêu rõ mục đích, nội dung, phạm vi thông tin cần cung cấp, cam đoan chịu trách nhiệm trong sử dụng thông tin khi được cung cấp. Nếu không thuộc các trường hợp được cung cấp thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân theo quy định tại điểm đ khoản 1 Điều 8 thì phải có văn bản đồng ý có công chứng hoặc chứng thực của công dân được đề nghị cung cấp thông tin và được sự đồng ý của người có thẩm quyền quy định tại Điều 9 Thông tư số 59/2021/TT-BCA.
- Công dân có nhu cầu cung cấp thông tin của mình thì có văn bản yêu cầu nêu rõ mục đích, nội dung thông tin cần cung cấp; xuất trình thẻ Căn cước công dân để cơ quan Công an kiểm tra, xác định đúng người đề nghị cung cấp thông tin.
- Trong thời hạn 05 ngày làm việc, kể từ ngày nhận được văn bản yêu cầu khai thác, người có thẩm quyền quy định tại Điều 9 Thông tư số 59/2021/TT-BCA có trách nhiệm trả lời bằng văn bản kết quả khai thác thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân.
Câu 7. Đề nghị cho biết thẩm quyền cho phép cung cấp, kết nối, chia sẻ thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 9 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, thẩm quyền cho phép cung cấp, kết nối, chia sẻ thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân được quy định như sau:
- Trưởng Công an cấp huyện có thẩm quyền cho phép cung cấp thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân (trừ thông tin về ảnh chân dung và vân tay) của công dân đang thường trú trong phạm vi cấp huyện.
- Giám đốc Công an cấp tỉnh có thẩm quyền cho phép cung cấp thông tin trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân (trừ thông tin về ảnh chân dung và vân tay) của công dân đang thường trú trong phạm vi cấp tỉnh.
- Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội có thẩm quyền cho phép cung cấp thông tin về công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân trên phạm vi toàn quốc; cho phép kết nối, chia sẻ thông tin về công dân trong Cơ sở dữ liệu căn cước công dân với các cơ sở dữ liệu khác sau khi có ý kiến đồng ý của Bộ trưởng Bộ Công an.
Câu 8. Xin cho biết pháp luật quy định như thế nào về việc tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 10 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, việc tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân được quy định như sau:
- Công dân trực tiếp đến cơ quan Công an có thẩm quyền tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân nơi công dân thường trú, tạm trú để đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
- Trường hợp công dân đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân trên Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công Bộ Công an thì công dân lựa chọn dịch vụ, kiểm tra thông tin của mình trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, trường hợp thông tin đã chính xác thì đăng ký thời gian, địa điểm đề nghị cấp thẻ Căn cước công dân; hệ thống sẽ tự động chuyển đề nghị của công dân về cơ quan Công an nơi công dân đề nghị. Trường hợp công dân kiểm tra thông tin của mình trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, nếu thông tin của công dân chưa có hoặc có sai sót thì công dân mang theo giấy tờ hợp pháp để chứng minh nội dung thông tin khi đến cơ quan Công an nơi tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
Câu 9. Mặc dù chứng minh thư nhân dân sắp hết hạn nhưng anh K vẫn chần chừ chưa đi làm thủ tục cấp thẻ Căn cước công dân vì anh lo trình tự sẽ phức tạp. Vậy theo quy định của pháp luật, trình tự cấp thẻ Căn cước công dân được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 11 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, trình tự cấp thẻ Căn cước công dân được quy định như sau:
1. Công dân đến cơ quan Công an có thẩm quyền tiếp nhận đề nghị cấp thẻ Căn cước công dân nơi công dân thường trú, tạm trú để yêu cầu được cấp thẻ Căn cước công dân.
2. Cán bộ Công an nơi tiếp nhận đề nghị cấp thẻ Căn cước công dân thu nhận thông tin công dân: Tìm kiếm thông tin công dân trong cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư; lựa chọn loại cấp và mô tả đặc điểm nhân dạng; thu nhận vân tay; chụp ảnh chân dung; in phiếu thu nhận thông tin căn cước công dân, Phiếu thu thập thông tin dân cư (nếu có), Phiếu cập nhật, chỉnh sửa thông tin dân cư (nếu có) cho công dân kiểm tra, ký và ghi rõ họ tên; thu lệ phí theo quy định; cấp giấy hẹn trả kết quả giải quyết.
3. Thu lại Chứng minh nhân dân trong trường hợp công dân làm thủ tục chuyển từ Chứng minh nhân dân sang thẻ Căn cước công dân.
4. Tra cứu tàng thư căn cước công dân để xác minh thông tin công dân (nếu có).
5. Xử lý, phê duyệt hồ sơ cấp thẻ Căn cước công dân.
6. Trả thẻ Căn cước công dân và kết quả giải quyết cấp thẻ Căn cước công dân. Trường hợp công dân đăng ký trả thẻ Căn cước công dân đến địa chỉ theo yêu cầu thì cơ quan Công an lập danh sách, phối hợp với đơn vị thực hiện dịch vụ chuyển phát để thực hiện và công dân phải trả phí theo quy định.
Câu 10. Vì phải xử lý hồ sơ cũ trong công việc, chị H được cấp trên yêu cầu cung cấp lại số Chứng minh thư nhân dân cũ. Chị H kiểm tra mã QR code trên thẻ Căn cước công dân nhưng không có thông tin về số Chứng minh nhân dân. Vì thế, chị đã làm thủ tục yêu cầu Cơ quan công an nơi tiếp nhận đề nghị cấp Căn cước công dân cho chị xử lý giúp. Vậy trường hợp của chị H được quy định như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 12 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021 thì:
- Mã QR code trên thẻ Căn cước công dân có lưu thông tin về số Căn cước công dân, số Chứng minh nhân dân. Cơ quan, tổ chức, cá nhân kiểm tra thông tin về số Căn cước công dân, số Chứng minh nhân dân của công dân thông qua việc quét mã QR code, không yêu cầu công dân phải cung cấp Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân, Căn cước công dân.
- Trường hợp trong mã QR code trên thẻ Căn cước công dân của chị H không có thông tin về số Chứng minh nhân dân thì cơ quan Công an nơi tiếp nhận đề nghị cấp Căn cước công dân có trách nhiệm cấp Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân, số Căn cước công dân cũ cho công dân khi có yêu cầu.
- Trường hợp thông tin số Chứng minh nhân dân của chị H không có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì cơ quan Công an đề nghị chị H cung cấp bản chính hoặc bản sao thẻ Căn cước công dân, bản sao Chứng minh nhân dân (nếu có). Cơ quan Công an nơi tiếp nhận đề nghị cấp thẻ Căn cước công dân tiến hành tra cứu, xác minh qua tàng thư Căn cước công dân, giấy tờ hợp pháp do cơ quan có thẩm quyền cấp có thể hiện thông tin số Chứng minh nhân dân, số Căn cước công dân để xác định chính xác nội dung thông tin.
- Trường hợp có đủ căn cứ thì cấp Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân cho chị H, trường hợp không có căn cứ để xác nhận thì trả lời chị H bằng văn bản và nêu rõ lý do.
- Thời hạn cấp Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân cho chị H tối đa không quá 07 ngày làm việc, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ.
- Chị H có thể đăng ký cấp Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân trên Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công Bộ Công an tại bất kỳ cơ quan Công an nơi tiếp nhận hồ sơ cấp thẻ Căn cước công dân khi công dân có thông tin số Chứng minh nhân dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư.
Kết quả giải quyết sẽ được cập nhật, thông báo trên Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công Bộ Công an, khi công dân có yêu cầu được trả Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân đến địa chỉ theo yêu cầu thì công dân phải trả phí chuyển phát theo quy định.
Câu 11. Đề nghị cho biết quy định của pháp luật về nơi tổ chức thu nhận hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân?
Trả lời:
Căn cứ theo Điều 13 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, nơi tổ chức thu nhận hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân được quy định như sau:
- Cơ quan quản lý căn cước công dân Công an cấp huyện, cấp tỉnh bố trí nơi thu nhận và trực tiếp thu nhận hồ sơ đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân cho công dân có nơi đăng ký thường trú, đăng ký tạm trú tại địa phương mình.
- Cơ quan quản lý căn cước công dân Bộ Công an bố trí nơi thu nhận và trực tiếp tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân cho những trường hợp cần thiết do thủ trưởng cơ quan quản lý căn cước công dân Bộ Công an quyết định.
Câu 12. Pháp luật quy định như thế nào về việc tổ chức thu nhận hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân lưu động?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 14 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định chi tiết thi hành Luật Căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31 tháng 12 năm 2015 quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP ngày 29 tháng 3 năm 2021, việc tổ chức thu nhận hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân lưu động được thực hiện trong trường hợp cần thiết và theo quy định như sau:
- Cơ quan quản lý căn cước công dân các cấp tiến hành thu nhận hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân lưu động nếu xét thấy cần thiết.
- Cơ quan quản lý căn cước công dân tổ chức cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân tại cơ quan, tổ chức khi có văn bản đề nghị của thủ trưởng các cơ quan này và xét thấy cần thiết.
- Cơ quan quản lý căn cước công dân tổ chức cấp thẻ Căn cước công dân tại chỗ ở của công dân đối với trường hợp người già yếu, bệnh tật, ốm đau không thể đi lại.
Câu 13. Đề nghị cho biết nguyên tắc thực hiện trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 3 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, việc thực hiện trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân cần tuân thủ các nguyên tắc sau:
- Trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân phải tuân thủ quy định của Luật Căn cước công dân và các quy định khác của pháp luật có liên quan đến công tác cấp, quản lý căn cước công dân.
- Cơ quan Công an tạo điều kiện thuận lợi nhất cho công dân khi thực hiện thủ tục cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân bảo đảm nhanh chóng, chính xác, kịp thời.
- Cán bộ thực hiện công tác cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân phải chịu trách nhiệm về việc hướng dẫn, trả lời công dân hoặc các đề xuất của mình.
- Cán bộ thực hiện công tác cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân thường xuyên phối hợp với cơ quan có thẩm quyền để cập nhật những thay đổi, bổ sung thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để phục vụ công tác cấp, quản lý căn cước công dân.
- Cơ quan Công an nơi tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân không được thực hiện sao chép trái phép dữ liệu cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân trong các thiết bị thu nhận hồ sơ căn cước công dân.
Câu 14. Theo quy định của pháp luật, việc tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 4 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, việc tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân được thực hiện như sau:
- Công dân đến địa điểm làm thủ tục cấp Căn cước công dân hoặc thông qua Cổng dịch vụ công quốc gia, Cổng dịch vụ công Bộ Công an để đăng ký thời gian, địa điểm làm thủ tục đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
- Trường hợp công dân đủ điều kiện cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân thì cán bộ thực hiện tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân và thực hiện theo quy định tại Điều 5 Thông tư này.
- Trường hợp công dân không đủ điều kiện cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân thì cán bộ thực hiện từ chối tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân và nêu rõ lý do.
- Trường hợp phát hiện hành vi vi phạm pháp luật thì xử lý theo quy định.
Câu 15. Đề nghị cho biết tìm kiếm thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để lập hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1, Điều 5 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, việc tìm kiếm thông tin công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để lập hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân được thực hiện như sau:
- Trường hợp thông tin công dân đã có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và không có sự thay đổi, điều chỉnh thì sử dụng thông tin của công dân trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư để lập hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
- Trường hợp thông tin công dân đã có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư nhưng có sự thay đổi, điều chỉnh thì đề nghị công dân xuất trình giấy tờ pháp lý chứng minh nội dung thay đổi để cập nhật, bổ sung thông tin trong hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
- Trường hợp thông tin công dân chưa có trong Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư thì đề nghị công dân xuất trình một trong các loại giấy tờ hợp pháp chứng minh nội dung thông tin nhân thân để cập nhật thông tin trong hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
Câu 16. Dù đã đăng ký thời gian đến làm thủ tục cấp thẻ Căn cước công dân nhưng ông D vẫn lo lắng vì 2/10 ngón tay bị nấm và không nhìn rõ đường vân. Vậy trường hợp của ông D có thể thực hiện thủ tục thu nhận vân tay để cấp thẻ Căn cước công dân theo quy định pháp luật không?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Khoản 3, Điều 5 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, việc thu nhận vân tay của công dân theo các bước như sau:
- Thu nhận vân tay phẳng của 4 ngón chụm bàn tay phải (ngón trỏ, ngón giữa, ngón áp út, ngón út);
- Thu nhận vân tay phẳng của 4 ngón chụm bàn tay trái (ngón trỏ, ngón giữa, ngón áp út, ngón út);
- Thu nhận vân tay phẳng của 2 ngón cái chụm;
- Thu nhận vân tay lăn 10 ngón theo thứ tự: Ngón cái phải, ngón trỏ phải, ngón giữa phải, ngón áp út phải, ngón út phải, ngón cái trái, ngón trỏ trái, ngón giữa trái, ngón áp út trái, ngón út trái.
- Trường hợp không thu nhận được đủ 10 vân tay của công dân thì mô tả và nhập thông tin về tình trạng vân tay không thu nhận được.
Như vậy, theo quy định tại Khoản 3, Điều 5 Thông tư số 60/2021/TT-BCA nêu trên, ông D có thể thực hiện thủ tục thu nhận vân tay để cấp thẻ Căn cước công dân vì trường hợp không thu nhận được đủ 10 vân tay thì cơ quan công an sẽ thực hiện việc mô tả và nhập thông tin về tình trạng vân tay không thu nhận được.
Câu 17. Em Y là dân tộc Bana, khi đi chụp ảnh để cấp thẻ Căn cước công dân em đã mặc trang phục của dân tộc mình. Tuy nhiên, trong khi chờ tới lượt có một bác lại nhắc nhở em là phải mặc quần đen, áo trắng chứ không được mặc trang phục dân tộc khiến em Y rất lo lắng. Vậy pháp luật quy định như thế nào về trường hợp này?
Trả lời:
Căn cứ theo Khoản 4, Điều 5 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, việc chụp ảnh chân dung của công dân được quy định như sau:
Ảnh chân dung của công dân khi làm thủ tục cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân là ảnh màu, phông nền trắng, chụp chính diện, đầu để trần, rõ mặt, rõ hai tai, không đeo kính; trang phục, tác phong nghiêm túc, lịch sự. Đối với trường hợp công dân theo tôn giáo, dân tộc thì được mặc lễ phục tôn giáo, trang phục dân tộc đó, nếu có khăn đội đầu thì được giữ nguyên nhưng phải đảm bảo rõ mặt, rõ hai tai.
Như vậy theo quy định nêu trên thì em Y có thể mặc trang phục dân tộc của mình khi chụp ảnh chân dung để cấp thẻ Căn cước công dân.
Câu 18. Đề nghị cho biết những trường hợp nào khi đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân thì phải tra cứu qua tàng thư căn cước công dân và hồ sơ tra cứu bao gồm những gì?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Khoản 1 và 2, Điều 6 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, các trường hợp phải tra cứu qua tàng thư căn cước công dân gồm:
- Chứng minh nhân dân 9 số bị mất hoặc hư hỏng không thể xác định được đầy đủ nội dung thông tin trên Chứng minh nhân dân 9 số;
- Khi cần xác minh, đối chiếu thông tin về công dân trong tàng thư căn cước công dân.
Hồ sơ tra cứu gồm: Phiếu giao nhận hồ sơ đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân cần tra cứu; Phiếu thu nhận thông tin căn cước công dân.
Câu 19. Theo quy định của pháp luật, việc duyệt hồ sơ tra cứu qua tàng thư căn cước công dân được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Khoản 3 Điều 6 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, việc duyệt hồ sơ tra cứu qua tàng thư căn cước công dân được thực hiện như sau:
1. Tại Công an huyện, quận, thị xã, thành phố thuộc tỉnh, thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương (sau đây viết gọn là Công an cấp huyện):
- Trường hợp tra cứu tàng thư căn cước công dân trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thì Đội trưởng Đội Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội duyệt hồ sơ tra cứu và gửi đến Đội tàng thư căn cước công dân thuộc Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội để tra cứu.
- Trường hợp tra cứu tàng thư căn cước công dân ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thì Trưởng Công an cấp huyện duyệt hồ sơ tra cứu và gửi đến Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội nơi cần tra cứu;
2. Tại Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội:
- Trường hợp tra cứu tàng thư căn cước công dân trong phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thì Đội trưởng phụ trách công tác cấp, quản lý căn cước công dân (sau đây viết gọn là Đội trưởng Đội căn cước công dân) duyệt hồ sơ tra cứu và gửi đến Đội tàng thư căn cước công dân thuộc Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội để tra cứu.
- Trường hợp tra cứu tàng thư căn cước công dân ngoài phạm vi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương thì Trưởng phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội duyệt hồ sơ tra cứu và gửi đến Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội nơi cần tra cứu;
3. Tại Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư: Giám đốc Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư duyệt hồ sơ cần tra cứu và gửi đến Phòng Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội nơi cần tra cứu.
Câu 20. Đề nghị cho biết việc xử lý dữ liệu điện tử cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân tại Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư được quy định như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 8 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, căn cứ vào kết quả đối sánh sinh trắc học của hệ thống cấp Căn cước công dân, cán bộ xử lý dữ liệu hồ sơ căn cước công dân thực hiện như sau:
- Đối với trường hợp đủ điều kiện cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân: Báo cáo Giám đốc Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư đề xuất Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội phê duyệt danh sách cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
- Đối với trường hợp không đủ điều kiện cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân: Báo cáo Giám đốc Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư đề xuất Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội phê duyệt danh sách hồ sơ không đủ điều kiện cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân và có thông báo về cho đơn vị thu nhận hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân để kiểm tra, xác minh và xử lý vi phạm (nếu có).
Câu 21. Sau khi nhận được thẻ Căn cước công dân được cấp, chị M xem kỹ và nhận thấy ngày cấp thẻ Căn cước công dân của mình không phải là ngày chị đến cơ quan có thẩm quyền làm thủ tục cấp. Sau khi hỏi đơn vị bàn giao thẻ thì chị M nhận được câu trả lời ngày cấp thẻ Căn cước công dân là ngày Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội phê duyệt cấp. Vậy pháp luật quy định như thế nào về trường hợp này?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 9 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, việc phê duyệt cấp, đổi, cấp lại và in hoàn chỉnh thẻ Căn cước công dân được quy định như sau:
- Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội phê duyệt cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
- Ngày cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân là ngày Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội phê duyệt cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
- Giám đốc Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư tổ chức in hoàn chỉnh thẻ Căn cước công dân sau khi đã được phê duyệt.
Như vậy, trong trường hợp này, câu trả lời của đơn vị bàn giao thẻ Căn cước công dân cho chị M là đúng theo quy định của pháp luật.
Câu 22. Sau khi hoàn thành thủ tục phê duyệt cấp, đổi, cấp lại và in hoàn chỉnh thẻ Căn cước công dân, việc trả thẻ Căn cước công dân và kết quả giải quyết cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân được quy định như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 10 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân, việc trả thẻ Căn cước công dân và kết quả giải quyết cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân được quy định như sau:
1. Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư có trách nhiệm:
- Trả thẻ Căn cước công dân và cập nhật dữ liệu kết quả phê duyệt cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân cho đơn vị tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân ban đầu;
- Cập nhật dữ liệu kết quả phê duyệt cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân cho Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư và kiến nghị xác lập lại số định danh cá nhân (nếu có) theo quy định.
2. Đơn vị tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân có trách nhiệm:
- Trả thẻ Căn cước công dân, Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân, số Căn cước công dân (nếu có). Đối với trường hợp công dân đăng ký trả kết quả tại địa chỉ theo yêu cầu thì bàn giao thẻ Căn cước công dân, Giấy xác nhận số Chứng minh nhân dân, số Căn cước công dân (nếu có) cho đơn vị thực hiện dịch vụ chuyển phát để trả cho công dân.
- Chuyển hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân về tàng thư căn cước công dân nơi công dân đăng ký thường trú theo quy định;
- Xóa dữ liệu cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân trên phần mềm thu nhận hồ sơ căn cước công dân sau 06 tháng kể từ ngày thu nhận hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
Câu 23. Đề nghị cho biết thời hạn xử lý hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân?
Trả lời:
Căn cứ theo quy định tại Điều 11 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân thì thời hạn xử lý hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân thời hạn xử lý hồ sơ cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân được quy định như sau:
1. Đối với hồ sơ do Công an cấp huyện hoặc Phòng Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội tiếp nhận thì trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ khi tiếp nhận đủ hồ sơ phải hoàn thành việc xử lý và chuyển dữ liệu điện tử lên Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư.
2. Tại Cục Cảnh sát Quản lý hành chính về trật tự xã hội:
- Đối với dữ liệu điện tử do đơn vị tiếp nhận đề nghị cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân Công an các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương chuyển lên thì trong thời hạn 03 ngày làm việc kể từ khi nhận đủ dữ liệu điện tử, Cục trưởng Cục Cảnh sát quản lý hành chính về trật tự xã hội phải hoàn thành việc xử lý, phê duyệt, in hoàn chỉnh thẻ Căn cước công dân;
- Đối với hồ sơ do Trung tâm dữ liệu quốc gia về dân cư tiếp nhận thì trong thời hạn 04 ngày làm việc kể từ khi nhận hồ sơ phải hoàn thành việc xử lý, phê duyệt, in hoàn chỉnh thẻ Căn cước công dân;
- Trong thời hạn 02 ngày làm việc kể từ khi in hoàn chỉnh thẻ Căn cước công dân, phải chuyển phát thẻ Căn cước công dân về đến nơi làm thủ tục cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân.
Tiểu phẩm số 1: Nỗi lo ngày dịch
(Khoản 1, 2, 3 Thông tư số 59/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an
quy định chi tiết thi hành Luật căn cước công dân và Nghị định số 137/2015/NĐ-CP ngày 31/12/2015 quy định chi tiếu một số điều và biện pháp thi hành Luật Căn cước công dân đã được sửa đổi, bổ sung bằng Nghị định số 37/2021/NĐ-CP
ngày 29/3/2021 và Điều 25 Luật Căn cước công dân 2014)
Các nhân vật:
Anh Long: Công nhân.
Chị Hương: Vợ anh Long.
Chị Lan: Nhân viên pháp lý Công ty.
Rời quê lên thành phố đi làm công nhân, gia đình anh Long và chị Hương mong có thể thoát khỏi đói nghèo, trả nợ và nuôi sống mẹ già ở quê. Đi làm được hai năm, anh chị đã trả được gần hết số nợ xây nhà. Thấy vậy, cả gia đình mừng lắm. Hai vợ chồng luôn động viên nhau cố gắng làm ăn để trả nốt số nợ còn lại, có khoản tích trữ nuôi con và gửi về phụng dưỡng mẹ. Nhưng thật không may, do ảnh hưởng bởi dịch bệnh Covid - 19, sản xuất ngưng trệ, chị Hương tạm thời bị mất việc làm, gia đình anh chị gặp nhiều khó khăn vì thu nhập giảm sút. Càng đáng buồn hơn là cả gia đình không thể về quê trong một thời gian dài do ở quê của anh chị là vùng dịch, hai vợ chồng lại chưa tiêm vắc xin phòng dịch Covid - 19.
Một hôm, quản lý phân xưởng của anh thông báo các anh em công nhân cuối tháng này mỗi người cung cấp thêm một bản photo chứng minh thư nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân. Lấy chứng minh thư nhân dân của mình ra, anh Long giật mình khi thấy sắp hết hạn, chỉ còn 12 ngày nữa là tròn 15 năm. Anh nhớ đã nghe vấn đề này trên chuyên mục truyền pháp luật của Đài truyền hình và biết rõ chứng minh thư nhân dân có giá trị sử dụng trong 15 năm. Đang lúng túng không biết xử lý thế nào thì anh em trong phân xưởng mách cho anh Long lên hỏi bộ phận pháp lý của Công ty. Tranh thủ buổi chiều tan ca sớm, anh vội đến gõ cửa Phòng Pháp chế nhờ tư vấn giúp.
Tiếng trong phòng vọng ra: Mời vào!
Anh Long đẩy cửa bước vào: Chào các anh chị, tôi là Long – công nhân dưới phân xưởng sản xuất và vận hành máy.
Chị Lan – phụ trách pháp lý: Vâng, mời anh ngồi đây. Tôi là Lan được giao phụ trách mảng pháp lý của Công ty. Có việc gì vậy anh?
Anh Long vừa ngồi xuống vừa nói: Cảm ơn chị. Tôi có chút vướng mắc chưa biết phải xử lý như thế nào, nên hôm nay tôi tới đây muốn nhờ các anh chị tư vấn giúp cách giải quyết. Không biết có phiền chị không?
Chị Lan mỉm cười vừa rót nước cho anh Long vừa nói: Không sao. Anh cứ nói đi, nếu thuộc phạm vi chúng tôi nắm được, chúng tôi sẽ giúp anh. Mời anh vừa uống trà vừa nói ạ.
Anh Long nhận chén trà và bắt đầu nói: Tôi xin. Chẳng là hôm nay tôi thấy anh quản lý phân xưởng nói cuối tháng này anh em công nhân phải nộp một bản photo chứng minh thư nhân dân hoặc thẻ căn cước công dân để cập nhật hồ sơ Công đoàn gì đó. Nhưng chứng minh thư nhân dân của tôi còn 12 ngày nữa là hết hạn rồi. Nghe nói phải về nơi thường trú mới làm lại được, nhưng ở quê của tôi đang thuộc vùng dịch nên tôi chưa về được. Có cách nào giải quyết được trường hợp của tôi không chị?
Thấy anh Long có vẻ lo lắng, chị Lan nhẹ nhàng giải thích: Anh cứ bình tĩnh và không phải lo đâu. Đúng là quy định trước đây thì anh phải về nơi đăng ký hộ khẩu thường trú để làm. Nhưng hiện nay thì có thể làm được cả ở nơi anh tạm trú đấy[1]. Kể từ ngày 01/7/2021, anh có thể làm thẻ căn cước công dân tại nơi tạm trú thay vì chỉ ở nơi thường trú như trước đây.
Anh Long giãn cơ mặt: Ôi vậy à chị, thế thì tốt quá. Từ sáng tới giờ tôi cứ lo lắng không biết làm sao. Giờ nghe chị nói vậy thì tôi sẽ làm tại đây luôn.
Chị Lan: Anh nhớ mang theo chứng minh thư nhân dân cũ nhé. Từ ngày 01/7/2021, khi làm thủ tục chuyển từ chứng minh dân dân sang thẻ căn cước công dân gắn chip sẽ bị thu hồi chứng minh nhân dân cũ. [2]
Anh Long: Vâng tôi nhớ rồi. À nếu sáng mai tôi đi làm thì cuối tháng có kịp nhận được căn cước công dân không chị?
Chị Lan: Vấn đề này cũng được quy định rõ trong Luật Căn cước công dân 2014.[3] Tuy nhiên trên thực tế người dân đi làm mới căn cước công dân hoặc cấp đổi chứng minh nhân dân sang căn cước công dân với số lượng lớn, dẫn đến quá tải, do đó thời hạn nhận căn cước công dân có thể lâu hơn. Mình ở thành phố lớn thì không lo anh ạ. Anh yên tâm cuối tháng vẫn kịp.
Anh Long phấn khởi: May nhờ có chị mà lo lắng trong tôi đã giảm bớt. Cảm ơn chị rất nhiều.
Chị Lan vui vẻ đưa cho anh Long tập giấy: Vâng, không có gì đâu. Chúng tôi được giao phụ trách các vấn đề pháp lý của công ty, nên các văn bản pháp luật mới ban hành được cập nhật liên tục anh ạ. Tiện đây tôi xin tặng anh bản phô tô các văn bản Luật căn cước công dân và Thông tư số 59/2021/TT-BCA của Bộ Công an. Khi có thời gian, anh tìm hiểu thêm, có nhiều kiến thức rất hữu ích.
Anh Long vui vẻ nhận tập tài liệu, anh cảm ơn chị Lan và ra về. Anh thấy tâm trạng mình thoải mái, nhẹ nhõm hơn, anh tự nhủ trong lòng dù ít học thì mình cũng cần tự trang bị kiến thức pháp luật để khi gặp phải các tình huống như hôm nay còn biết cách xử lý.
Tiểu phẩm số 2: Yên tâm khi hiểu biết pháp luật
(Khoản 3, 4, Điều 5 Thông tư số 60/2021/TT-BCA ngày 15/5/2021 của Bộ Công an quy định trình tự cấp, đổi, cấp lại thẻ căn cước công dân)
Các nhân vật:
Mai: Học sinh, 14 tuổi.
Anh Hoàng: Anh họ của Mai (luật sư).
Mai sinh ra và lớn lên trong một gia đình gia giáo, bố mẹ em đều là công chức nhà nước. Do em bị viêm da cơ địa bẩm sinh nên bố mẹ đều thương và không bắt Mai phải làm việc gia đình. Để chữa bệnh cho con, bố mẹ đã đưa Mai đến nhiều bệnh viện nhưng bệnh chỉ đỡ hơn chứ chưa chữa khỏi hẳn. Đợt này bệnh trở nặng hơn, các đầu ngón tay của em đã không thể nhìn rõ đường vân nữa. Mai buồn lắm. Mà đúng năm nay Mai đủ tuổi để làm thẻ căn cước công dân gắn chíp. Em lo lắng và sợ không lấy được đủ 10 vân tay để làm thẻ.
Trong một lần ăn cơm nhà ông bà nội, thấy Mai không vui vẻ, ánh mắt buồn buồn và vẻ mặt lộ rõ ưu tư, anh Hoàng đến gần hỏi han em.
Anh Hoàng: Sao mặt buồn thế em gái? Học hành dạo này có vấn đề gì à? Hay lại đang tương tư chàng nào?
Mai: Anh lại trêu em. Nếu là một trong các vấn đề đó thì em đã không buồn đến mức này. À, em thấy bố mẹ kể anh đang làm việc ở Văn phòng luật sư ạ?
Anh Hoàng cười: Đúng rồi thưa cô. Anh làm bao lâu nay rồi mà giờ em gái anh mới biết à. Kể ra cũng kỳ cựu ở Văn phòng đấy chứ đùa à.
Mai: Tại từ đợt lên cấp 2 em thấy bài vở nhiều quá, em có để ý được gì đâu anh, lúc nào đi học về em cũng lăn ra làm bài tập mà không hết được ý. Thôi anh trai đừng trách em.
Anh Hoàng xoa đầu Mai: Trêu em thôi chứ anh có dám trách gì đâu. Chương trình học bây giờ mới rồi, anh biết các em học vất vả mà.
Mai cười rồi mặt lại ủ rũ: Vâng ạ. À, em có việc này mà không biết anh có giúp em được không.
Anh Hoàng thấy Mai buồn thì hỏi lại: Ơ em cứ nói đi. Có gì đâu. Anh biết anh nói liền. Việc gì mà làm em gái anh buồn thế này nhỉ?
Mai giơ hai bàn tay lên cho Hoàng xem: Đây ạ. Anh biết rồi đấy, em bị viêm da cơ địa bẩm sinh. Mấy đầu ngón tay của em chẳng nhìn rõ đường vân nữa rồi. Mà hôm qua trường em lại vừa thông báo chúng em đủ 14 tuổi có thể làm thẻ căn cước công dân anh ạ.
Hoàng hiểu ý em gái: À, anh hiểu rồi. Đúng là đi làm thẻ căn cước công dân thì phải tiến hành thu nhận vân tay. Nhưng em đừng lo lắng đến mức như vậy. Chuyện lấy dấu vân tay để làm thẻ giờ cũng được thực hiện linh hoạt rồi. Không phải chỉ khi lấy được dấu vân tay mới làm được thẻ đâu.
Vẻ mặt của Mai rạng lên. Em cắt ngang lời Hoàng:
- Vậy với trường hợp của em thì sẽ thực hiện như thế nào ạ?
Hoàng:
- Là như thế này thưa cô, nếu ai lấy được dấu vân tay thì vẫn tiến hành lấy dấu theo quy định của pháp luật[4]. Với em do thu nhận được đủ 10 ngón thì sẽ mô tả và nhập thông tin về tình trạng vân tay không thu nhận được. Thế đã yên tâm chưa nào!
Mai nhẹ nhõm nhìn hai bàn tay của mình: Vâng, may quá, nhờ anh có hiểu biết pháp luật và giải thích thì em mới không còn lo gì nữa. Chứ không từ lúc nghe tin làm thẻ căn cước công dân phải thu nhận vân tay, em cứ lo mãi.
Anh Hoàng cười: Thế có cần hỏi thêm về vấn đề chụp ảnh chân dung để làm thẻ không nào? Anh thấy em tóc dài mà lại để che gần hết mặt, hôm đó làm thẻ ai cho để thế được.
Mai: Đương nhiên là muốn biết rồi, sau này căn cước công dân được sử dụng nhiều lần mà ảnh không ra gì thì chán chết. Do dạo này em béo lên, mặt tròn như cái bánh nướng ý, nên kiểu tóc này sẽ giúp che bớt đi. Thế để kiểu tóc này khi không được chụp ảnh làm thẻ ạ?
Anh Hoàng: Như này nhé. Theo quy định thì ảnh chân dung của công dân khi làm thủ tục cấp, đổi, cấp lại thẻ Căn cước công dân là ảnh màu, phông nền trắng, chụp chính diện, đầu để trần, rõ mặt, rõ hai tai, không đeo kính; trang phục, tác phong nghiêm túc, lịch sự[5]. Đối với trường hợp công dân theo tôn giáo, dân tộc thì được mặc lễ phục tôn giáo, trang phục dân tộc đó, nếu có khăn đội đầu thì được giữ nguyên nhưng phải đảm bảo rõ mặt, rõ hai tai.
Em nhớ lưu ý mà chuẩn bị cho cẩn thận, kẻo sau bạn trai nhìn ảnh tưởng mới trên rừng về. Ha ha.
Thấy anh Hoàng cười thích chí, Mai gãi đầu đáp: Thôi không sao, bị anh trêu cũng được, còn hơn em không biết phải chuẩn bị những gì, lớ ngớ lại có tấm ảnh nhớ đời ạ.
Anh Hoàng: Đấy, có hiểu biết về luật rất quan trọng nhé. Khi mình hiểu biết rồi thì gặp các tình huống như thế này sẽ biết cách giải quyết vấn đề ngay. Chứ cứ lóng ngóng như gà mắc tóc thế này thì gay go quá. Mà bây giờ có công nghệ thông tin, điện thoại thông minh, các em có thể tra cứu, tìm kiếm hỗ trợ trên mạng cũng rất nhanh.
Mai gãi đầu cười: Vâng, khi học giáo dục công dân, cô giáo em cũng thường nhắc nhở chúng em như vậy, mà nhiều khi em và các bạn vẫn chưa ý thức được cần phải thực hiện luôn và ngay anh ạ.
Anh Hoàng: Thôi không sao, giờ chưa muộn đâu. Nhận thức là cả quá trình mà.
Mai cười vui vẻ: Dạ thưa anh. Em nhớ rồi. Nghe anh nói cho quy định của pháp luật về vấn đề này, hiểu quy định rồi, em thấy yên tâm hẳn anh ạ. Chứ bình thường em đã mặc cảm bệnh viêm da khó chữa rồi lại còn lo không làm được thẻ căn cước công dân thì chả có tâm trí nào học hành được ý.
Anh Hoàng: Thôi bệnh ngoài da mà, kiểu gì cũng tìm được cách chữa thôi. Quan trọng là em giữ tinh thần lạc quan lên cho anh. Với lại gắng học và tìm hiểu quy định pháp luật, mai sau anh cho theo nghề. Ha ha…
Mai bắt tay anh Hoàng: Vâng em nhất trí, thưa luật sư anh! Em thấy hứng thú với nghề luật sư rồi đó ạ.
Chào anh Hoàng và về nhà trong tâm trạng thoải mái, Mai đã không còn mặc cảm về bệnh viêm da nữa. Đặc biệt, mỗi lần đi nhà sách, em lại không quên xem thêm các cuốn sách về luật để biết thêm kiến thức và để từng bước thực hiện mơ ước sau này trở thành luật sư như anh Hoàng.
2. Tìm hiểu quy định của pháp luật về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường (29 câu hỏi đáp tình huống và 03 tiểu phẩm pháp luật)
(Văn bản sử dụng: Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường và Nghị định số 55/2021/NĐ-CP ngày 24/5/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2016/NĐ-CP)
Câu 24. Theo quy định của pháp luật hiện hành, tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường sẽ bị áp dụng hình thức xử phạt chính nào?
Trả lời:
Căn cứ khoản 1 Điều 4 và khoản 1 Điều 5 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường (Nghị định số 155/2016/NĐ-CP), cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường bị áp dụng một trong các hình thức xử phạt chính sau đây:
Thứ nhất, cảnh cáo;
Thứ hai, phạt tiền tối đa đối với một hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường là 1.000.000.000 đồng (01 tỷ) đối với cá nhân và 2.000.000.000 đồng (02 tỷ) đối với tổ chức. Mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm hành chính quy định tại Chương II của Nghị định số 155/2016/NĐ-CP được hiểu là mức phạt tiền quy định đối với hành vi vi phạm hành chính của cá nhân, mức phạt tiền đối với hành vi vi phạm hành chính của tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền với cùng hành vi vi phạm hành chính của cá nhân.
Trả lời:
Căn cứ khoản 2 Điều 4 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP và điểm a khoản 4 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP ngày 24/5/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2016/NĐ-CP (sau đây gọi chung là Nghị định số 55/2021/NĐ-CP), tùy từng hành vi vi phạm, cá nhân, tổ chức có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường bị áp dụng các hình thức xử phạt bổ sung sau đây:
- Tước quyền sử dụng có thời hạn đối với: Giấy phép xử lý chất thải nguy hại; Giấy phép xả thải khí thải công nghiệp; Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất; Giấy phép vận chuyển hàng nguy hiểm là các chất độc hại, chất lây nhiễm; Giấy chứng nhận đăng ký lưu hành chế phẩm sinh học trong xử lý chất thải tại Việt Nam; Giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động dịch vụ quan trắc môi trường; Giấy phép khai thác loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; Giấy phép nuôi, trồng các loài nguy cấp, quý hiếm được ưu tiên bảo vệ; Giấy chứng nhận cơ sở bảo tồn đa dạng sinh học; Giấy phép nuôi trồng, phát triển loài ngoại lai; Giấy phép tiếp cận nguồn gen; Giấy phép khảo nghiệm sinh vật biến đổi gen; Giấy phép nhập khẩu sinh vật biến đổi gen; Giấy chứng nhận an toàn sinh học; Giấy phép trao đổi, mua, bán, tặng cho, thuê mẫu vật của loài hoang dã thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ; Giấy xác nhận sinh vật biến đổi gen đủ điều kiện làm thực phẩm; Giấy xác nhận sinh vật biến đổi gen đủ điều kiện làm thức ăn chăn nuôi (sau đây gọi chung là Giấy phép môi trường)
- Đình chỉ hoạt động có thời hạn theo quy định tại khoản 2 Điều 25 Luật xử lý vi phạm hành chính từ 01 tháng đến 24 tháng, kể từ ngày quyết định xử phạt vi phạm hành chính có hiệu lực thi hành;
- Tịch thu tang vật vi phạm hành chính, phương tiện được sử dụng để vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường (sau đây gọi chung là tang vật, phương tiện vi phạm hành chính).
- Việc áp dụng hình thức xử phạt bổ sung đình chỉ hoạt động có thời hạn đối với cơ sở hoạt động cung ứng sản phẩm, dịch vụ công được nhà nước giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu theo quy định tại Nghị định này, trừ trường hợp hành vi vi phạm của cơ sở không gây ô nhiễm môi trường hoặc cơ sở đã chấm dứt hành vi vi phạm hoặc đã khắc phục xong hậu quả vi phạm do hành vi vi phạm hành chính gây ra. Thời điểm đình chỉ hoạt động có thời hạn được tính từ thời điểm cơ quan nhà nước đã giao nhiệm vụ, đặt hàng hoặc đấu thầu giao nhiệm vụ, chỉ định đơn vị hoặc lựa chọn được nhà thầu khác để cung ứng sản phẩm, dịch vụ công.
Câu 26. Những biện pháp khắc phục hậu quả nào theo quy định của pháp luật sẽ được áp dụng đối với tổ chức, cá nhân có hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường?
Trả lời:
Căn cứ khoản 3 Điều 4 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP và điểm b khoản 4 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP ngày 24/5/2021, tùy từng hành vi vi phạm, ngoài các hình thức xử phạt chính và xử phạt bổ sung, cá nhân, tổ chức vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường còn có thể bị áp dụng một hoặc nhiều biện pháp khắc phục hậu quả sau đây:
- Buộc khôi phục lại tình trạng môi trường đã bị ô nhiễm hoặc phục hồi môi trường bị ô nhiễm do vi phạm hành chính gây ra; buộc trồng lại, chăm sóc và bảo vệ diện tích khu bảo tồn đã bị phá hủy, phục hồi sinh cảnh ban đầu cho các loài sinh vật, thu hồi nguồn gen từ các hoạt động tiếp cận nguồn gen trái pháp luật;
- Buộc tháo dỡ hoặc di dời cây trồng, công trình, phần công trình xây dựng trái quy định về bảo vệ môi trường; buộc tháo dỡ công trình, trại chăn nuôi, khu nuôi trồng thủy sản, nhà ở, lán trại xây dựng trái phép trong khu bảo tồn;
- Buộc thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm theo quy định;
- Buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc buộc tái xuất hàng hóa, máy móc, thiết bị phương tiện, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, phế liệu, vật phẩm, chế phẩm sinh học và phương tiện nhập khẩu, đưa vào trong nước trái quy định về bảo vệ môi trường hoặc gây ô nhiễm môi trường; buộc đưa ra khỏi lãnh thổ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam hoặc buộc tái xuất hàng hóa, vật phẩm, phương tiện có chứa loài ngoại lai xâm hại, sinh vật biến đổi gen, mẫu vật di truyền của sinh vật biến đổi gen;
- Buộc tiêu hủy hàng hóa, máy móc, thiết bị phương tiện, nguyên liệu, nhiên liệu, vật liệu, phế liệu, vật phẩm, chế phẩm sinh học và phương tiện nhập khẩu, đưa vào trong nước trái quy định về bảo vệ môi trường hoặc gây hại cho sức khỏe con người, vật nuôi và môi trường; buộc tiêu hủy loài sinh vật ngoại lai xâm hại, sinh vật biến đổi gen, mẫu vật di truyền của sinh vật biến đổi gen chưa có Giấy phép khảo nghiệm sinh vật biến đổi gen, Giấy chứng nhận an toàn sinh học; buộc thu hồi và tiêu hủy chế phẩm sinh học đã sản xuất, lưu hành hoặc sử dụng trái phép. Tịch thu sản phẩm có giá trị sau khi tiêu hủy và xử lý theo quy định của pháp luật;
- Buộc cải chính thông tin sai sự thật hoặc gây nhầm lẫn về hiện trạng môi trường của các cơ sở và khu sản xuất, kinh doanh, dịch vụ tập trung;
- Buộc thu hồi, xử lý sản phẩm hết hạn sử dụng hoặc thải bỏ theo quy định; buộc thu hồi kết quả phát sinh từ các hoạt động tiếp cận nguồn gen trái pháp luật;
- Buộc nộp lại số lợi bất hợp pháp có được do thực hiện vi phạm hành chính hoặc buộc nộp lại số tiền bằng trị giá tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đã bị tiêu thụ, tẩu tán, tiêu hủy trái quy định của pháp luật;
- Buộc thực hiện biện pháp giảm thiểu tiếng ồn và độ rung, phát sáng, phát nhiệt, quản lý chất thải rắn và chất thải nguy hại, xử lý chất thải đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường; buộc phải lập hồ sơ báo cáo kết quả hoàn thành công trình bảo vệ môi trường trình cơ quan có thẩm quyền kiểm tra, xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường; buộc lập, thực hiện phương án cải tạo, phục hồi môi trường; buộc ký quỹ cải tạo phục hồi môi trường, mua bảo hiểm trách nhiệm bồi thường thiệt hại về môi trường hoặc trích lập quỹ dự phòng rủi ro theo quy định;
- Buộc xây lắp công trình bảo vệ môi trường theo quy định; buộc vận hành đúng quy trình đối với công trình bảo vệ môi trường theo quy định;
- Buộc di dời ra khỏi khu vực cấm; thực hiện đúng quy định về khoảng cách an toàn về bảo vệ môi trường đối với khu dân cư;
- Truy thu số phí bảo vệ môi trường nộp thiếu, trốn nộp theo quy định; buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám định, kiểm định, đo đạc và phân tích mẫu môi trường (đối với tất cả các thông số môi trường của các mẫu môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật) trong trường hợp có vi phạm về xả chất thải vượt quy chuẩn kỹ thuật hoặc gây ô nhiễm môi trường theo định mức, đơn giá hiện hành; buộc bồi thường thiệt hại do hành vi gây ô nhiễm gây ra theo quy định của pháp luật;
- Buộc di dời cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng đến vị trí phù hợp với quy hoạch và sức chịu tải của môi trường.
- Buộc di dời dự án, cơ sở đến địa điểm phù hợp với quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt;
- Buộc rà soát, cải tạo công trình xử lý chất thải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường theo quy định;
- Buộc phải lắp đặt thiết bị, hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục hoặc thiết bị, hệ thống quan trắc khí thải tự động, liên tục theo quy định trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính;
- Buộc lập kế hoạch bảo vệ môi trường gửi cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền xác nhận theo quy định;
- Buộc lập báo cáo đánh giá tác động môi trường cho dự án cải tạo, nâng cấp, bổ sung các công trình bảo vệ môi trường trình cơ quan có thẩm quyền phê duyệt theo quy định;
- Buộc tháo dỡ công trình, thiết bị được xây lắp trái quy định về bảo vệ môi trường để xả chất thải không qua xử lý ra môi trường.”
Câu 27. Ông A có hành vi vứt đầu của thuốc lá và tàn thuốc lá ra sảnh khu chung cư tầng 10 nơi ông hiện đang sinh sống mặc dù đã được nhiều người đi qua có ý kiến góp ý. Theo quy định của pháp luật, hành vi của ông A bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Điểm a khoản 18 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP quy định: “Phạt tiền từ 100.000 đồng đến 150.000 đồng đối với hành vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu và tàn thuốc lá không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng”. Trước đó, Nghị định số 155/2016/NĐ-CP quy định hành vi vứt, thải, bỏ đầu, mẩu và tàn thuốc lá không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 500.000 đồng đến 1.000.000 đồng (điểm a khoản 1 Điều 20).
Như vậy, căn cứ quy định nêu trên, do có hành vi vứt đầu của thuốc là và tàn thuốc lá ra khu chung cư nên ông A sẽ bị phạt tiền từ 100.000 đồng đến năm 150.000 đồng. Ngoài ra, căn cứ điểm c khoản 13 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, ông A còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Câu 28. Hiện nay, hành vi vệ sinh cá nhân (tiểu tiện, đại tiện) không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ điểm a khoản 18 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, hiện nay, hành vi vệ sinh cá nhân (tiểu tiện, đại tiện) không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 150.000 đồng đến 250.000 đồng. Ngoài ra, căn cứ điểm c khoản 13 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, hành vi nêu trên còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Trước đó, căn cứ điểm b khoản 1 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, hành vi vệ sinh cá nhân (tiểu tiện, đại tiện) không đúng nơi quy định tại khu chung cư, thương mại, dịch vụ hoặc nơi công cộng sẽ bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 3.000.000 đồng.
Câu 29. Gia đình bà B có mở một quán bán phở tại nhà. Sau khi rửa bát cho khách, bà B thường đổ nước thải ngay trên vỉa hè và làm tràn ra cả lòng đường khu vực cửa hàng của bà B, gây mất vệ sinh môi trường. Theo quy định pháp luật hiện hành, hành vi nêu trên của bà B bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Điểm a khoản 18 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP quy định: “Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với hành vi vứt, thải rác thải sinh hoạt, trên vỉa hè, lòng đường hoặc vào hệ thống thoát nước thải đô thị hoặc hệ thống thoát nước mặt; đổ nước thải không đúng quy định trên vỉa hè, lòng đường phố”.
Căn cứ quy định nêu trên, do bà B có hành vi đổ nước thải không đúng quy định trên vỉa hè, lòng đường phố nên bà B bị phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng. Ngoài ra, căn cứ điểm c khoản 13 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, hành vi nêu trên còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Câu 30. C có chiếc xe tải chuyên chở hàng thuê. Trong một lần chở thuê cát, sỏi cho công trình xây dựng, do không che chắn cẩn thận nên trong quá trình vận chuyển từ nơi tập kết cát, sỏi đến công trường xây dựng, C đã làm rơi vãi cát, sỏi ra môi trường trong quá trình điều khiển chiếc xe tham gia giao thông. Hành vi nêu trên của C bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Điểm a khoản 18 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP quy định: “Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với hành vi điều khiển phương tiện vận chuyển nguyên liệu, vật liệu, hàng hóa không che chắn hoặc để rơi vãi ra môi trường trong khi tham gia giao thông.”
Căn cứ quy định nêu trên, do C có hành vi điều khiển phương tiện vận chuyển chứa cát, sỏi, do không che chắn cẩn thận nên trong quá trình vận chuyển đã làm rơi vãi cát, sỏi ra môi trường trong khi tham gia giao thông nên C sẽ bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng. Ngoài ra, căn cứ điểm c khoản 13 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, hành vi nêu trên của C còn có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Câu 31. Theo quy định của pháp luật hiện hành, hành vi vi phạm trong hoạt động thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn công nghiệp thông thường sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ khoản 6 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, hành vi vi phạm trong hoạt động thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn công nghiệp thông thường sẽ bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với hành vi không có báo cáo định kỳ hàng năm về tình hình thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt và chất thải rắn công nghiệp thông thường gửi cơ quan chức năng theo quy định;
Ngoài ra, căn cứ điểm c khoản 13 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, tùy từng hành vi vi phạm nêu trên mà có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Câu 32. Theo quy định của pháp luật hiện hành, hành vi vi phạm trong hoạt động xử lý chất thải rắn sinh hoạt sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ khoản 7 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP và điểm c khoản 18 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, hành vi vi phạm trong hoạt động xử lý chất thải rắn sinh hoạt sẽ bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với hành vi thực hiện không đúng một trong các nội dung trong phương án xử lý chất thải rắn sinh hoạt được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận, trừ trường hợp vi phạm quy định về thực hiện quan trắc, giám sát môi trường xung quanh;
- Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi không thực hiện một trong các nội dung trong phương án xử lý chất thải rắn sinh hoạt được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận, trừ trường hợp vi phạm quy định về thực hiện quan trắc, giám sát môi trường xung quanh;
- Phạt tiền từ 140.000.000 đồng đến 160.000.000 đồng đối với hành vi không có phương án xử lý rác thải sinh hoạt được cơ quan có thẩm quyền chấp thuận theo quy định. Ngoài ra, căn cứ điểm a khoản 12 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, hành vi này còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là đình chỉ hoạt động của cơ sở xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chất thải rắn công nghiệp thông thường từ 03 tháng đến 06 tháng.
Câu 33. Gia đình tôi dự kiến trong thời gian tới sẽ nuôi trồng thủy sản nên rất muốn tìm hiểu về những hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động nuôi trồng thủy sản sẽ bị pháp luật xử phạt để từ đó có ý thức trách nhiệm hơn, tránh vi phạm. Xin hỏi theo quy định của pháp luật, những hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động nuôi trồng thủy sản nào sẽ bị xử phạt? Mức xử phạt cụ thể là bao nhiêu?
Trả lời:
Căn cứ khoản 5 Điều 12 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động nuôi trồng thủy sản bị xử phạt như sau:
Căn cứ điểm d khoản 11 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, tùy từng hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường trong hoạt động nuôi trồng thủy sản sẽ bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả sau:
- Buộc phải có biện pháp quản lý chất thải rắn, chất thải nguy hại, giảm thiểu tiếng ồn, độ rung và xử lý nước thải, khí thải đạt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
- Buộc tháo dỡ công trình nuôi trồng thủy sản; buộc phục hồi môi trường đối với hành vi do các hành vi xây dựng cơ sở nuôi trồng thủy sản trên bãi bồi đang hình thành vùng cửa sông ven biển và hành vi phá rừng ngập mặn để nuôi trồng thủy sản.
Câu 34. Những hành vi vi phạm về bảo vệ môi trường quy định đối với chủ nguồn chất thải nguy hại nào sẽ bị phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng?
Trả lời:
Căn cứ khoản 5 Điều 21 Nghị định 155/2016/NĐ-CP và điểm c khoản 19 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, phạt tiền từ 40.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với các hành vi vi phạm về bảo vệ môi trường đối với chủ nguồn chất thải nguy hại sau đây:
- Không chuyển giao chất thải nguy hại cho đơn vị có giấy phép xử lý chất thải nguy hại phù hợp để thu gom, xử lý theo quy định trong trường hợp không được phép tiếp tục lưu giữ theo quy định của pháp luật hoặc yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền
- Không phân định, phân loại, xác định đúng số lượng, khối lượng chất thải nguy hại để quản lý theo quy định; báo cáo không đúng thực tế với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về tình hình phát sinh và quản lý chất thải nguy hại;
- Không đóng gói, bảo quản chất thải nguy hại trong các bao bì, thiết bị lưu chứa phù hợp, đáp ứng yêu cầu kỹ thuật theo quy định;
Câu 35. Chủ nguồn chất thải nguy hại có hành vi để lẫn chất thải nguy hại khác loại với nhau trong trường hợp các chất thải nguy hại không cùng tính chất, không cùng phương pháp xử lý hoặc để lẫn chất thải nguy hại với chất thải khác thì sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ khoản 6 Điều 21 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP quy định, hành vi để lẫn chất thải nguy hại khác loại với nhau trong trường hợp các chất thải nguy hại không cùng tính chất, không cùng phương pháp xử lý hoặc để lẫn chất thải nguy hại với chất thải khác bị xử phạt như sau:
Câu 36. Hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường liên quan đến hoạt động vận chuyển chất thải nguy hại nào sẽ bị xử phạt từ 10.000.000 đồng đến 20.000.000 đồng?
Trả lời:
Căn cứ khoản 2 Điều 22 Nghị định 155/2016/NĐ-CP và điểm b khoản 20 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, phạt tiền từ 10.000.000đồng đến 200.000.000 đồng đối với các hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường liên quan đến hoạt động vận chuyển chất thải nguy hại sau đây:
Thứ nhất, không lập và gửi hồ sơ đăng ký vận chuyển chất thải nguy hại xuyên biên giới cho chủ nguồn thải chất thải nguy hại, cơ quan nhà nước có thẩm quyền theo quy định;
Thứ hai, không lập hồ sơ trực tuyến theo dõi hành trình phương tiện vận chuyển bằng GPS và cung cấp quyền truy cập cho cơ quan cấp phép theo quy định;
Thứ ba, không báo cáo cơ quan cấp phép trước khi thực hiện Kế hoạch thu gom, vận chuyển và xử lý chất thải y tế nguy hại do Ủy ban nhân dân cấp tỉnh phê duyệt khi địa bàn thu gom không quy định trong Giấy phép xử lý chất thải nguy hại.
Câu 37. Pháp luật hiện hành quy định hành vi nhập tàu biểu đã qua sử dụng để phá dỡ, phá dỡ tàu biển đã qua sử dụng trái quy định về bảo vệ môi trường mà không phải là tội phạm về môi trường sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ khoản 4 Điều 24 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP và điểm a khoản 22 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, hành vi nhập khẩu tàu biển đã qua sử dụng để phá dỡ, phá dỡ tàu biển đã qua sử dụng trái quy định về bảo vệ môi trường, trừ các trường hợp hành vi tội phạm về môi trường bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi không thực hiện báo cáo định kỳ với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về công tác bảo vệ môi trường trong hoạt động phá dỡ tàu biển đã qua sử dụng theo quy định;
- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi không áp dụng hệ thống quản lý môi trường theo tiêu chuẩn quốc gia TCVN ISO 14001 đối với cơ sở hoạt động phá dỡ tàu biển;
- Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với hành vi không có kế hoạch bảo vệ môi trường được cơ quan có thẩm quyền xác nhận trước khi tiến hành phá dỡ từng con tàu;
Câu 38. Công ty X chuyên nhậu khẩu phế liệu là sắt, thép để làm nguyên liệu sản xuất. Vừa qua, khi bị kiểm tra đột xuất, cơ quan có thẩm quyền phát hiện công ty X nhập khẩu phế liệu là sắt, thép với khối lượng lớn nhưng lại không có kho, bãi để lưu giữ phế liệu đáp ứng điều kiện về bảo vệ môi trường. Xin hỏi theo quy định của pháp luật hiện hành, hành vi nêu trên của công ty X sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Điểm a khoản 23 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP,Khoản 3 Điều 10 Nghị định 14/2021/NĐ-CP quy định: “Phạt tiền từ 130.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với hành vi không có kho, bài lưu giữ phế liệu nhập khẩu đáp ứng điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất hoặc để thử nghiệm làm nguyên liệu sản xuất theo quy định; lưu giữ phế liệu nhập khẩu tại khu vực không đáp ứng điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất hoặc để thử nghiệm làm nguyên liệu sản xuất theo quy định”.
Căn cứ quy định nêu trên, do công ty X không có kho, bãi để lưu giữ phế liệu nhập khẩu đáp ứng điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất nên công ty có sẽ bị phạt tiền từ 130.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng. Ngoài ra, căn cứ điểm d khoản 23 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, công ty X còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tước quyền sử dụng Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất từ 03 tháng đến 06 tháng.
Câu 39. Hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường biển nào sẽ bị phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng?
Trả lời:
Căn cứ khoản 3 Điều 27 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường biển sau đây:
Câu 40. Tôi vừa mua một căn hộ chung cư mới. Tuy nhiên khi đến sinh sống mới nhận thấy khu chung cư không có nơi tập trung rác thải sinh hoạt của các hộ gia đình đảm bảo vệ sinh môi trường. Xin hỏi theo quy định của pháp luật hiện hành, chủ đầu tư khu chung cư bàn giao công trình nhưng lại không có nơi tập trung rác thải sinh hoạt của các hộ gia đình đảm bảo vệ sinh môi trường sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Điều 28 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP quy định về vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường nơi công cộng, khu đô thị, khu dân cư. Theo đó tại khoản 3 quy định: “Phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng đối với chủ đầu tư xây dựng mới khu đô thị, khu dân cư tập trung, khu chung cư có hành vi bàn giao công trình đưa vào sử dụng mà không thực hiện đúng và đầy đủ một trong các yêu cầu về bảo vệ môi trường sau đây:
c) Không bảo đảm các yêu cầu về cảnh quan đô thị, vệ sinh môi trường;
đ) Không có nơi tập trung rác thải sinh hoạt bảo đảm vệ sinh môi trường;
e) Không có hệ thống xử lý nước thải đạt quy chuẩn kỹ thuật môi trường”
Như vậy, căn cứ quy định nêu trên, do chủ đầu tư khu chung cư mới nơi bạn mua đã bàn giao công trình nhưng lại không có nơi tập trung rác thải sinh hoạt bảo đảm vệ sinh môi trường nên chủ đầu tư sẽ bị phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 250.000.000 đồng.
Câu 41. Hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường đất sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ khoản 25 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, hành vi vi phạm các quy định về bảo vệ môi trường đất sẽ bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 60.000.000 đồng đối với hành vi không thực hiện việc điều tra, đánh giá chi tiết khu vực đất bị ô nhiễm theo quy định trong trường hợp gây ra ô nhiễm môi trường.
- Phạt tiền từ 60.000.000 đồng đến 80.000.000 đồng đối với hành vi không lập phương án xử lý, cải tạo và phục hồi môi trường khu vực đất bị ô nhiễm trình Bộ Tài nguyên và Môi trường hoặc Ủy ban nhân dân cấp tỉnh xem xét, theo dõi, giám sát theo quy định trong trường hợp gây ra ô nhiễm môi trường.
- Phạt tiền từ 80.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi không thực hiện xử lý, cải tạo và phục hồi môi trường khu vực đất bị ô nhiễm theo quy định trong trường hợp gây ra ô nhiễm môi trường.
Ngoài ra, các hành vi nêu trên còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Câu 42. Hành vi vi phạm các quy định về cải tạo, phục hồi môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ Điều 32 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP và khoản 26 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, hành vi vi phạm các quy định về cải tạo, phục môi môi trường trong hoạt động khai thác khoáng sản sẽ bị xử phạt như sau:
(i) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi không báo cáo công tác thực hiện cải tạo, phục hồi môi trường và ký quỹ cải tạo, phục hồi môi trường về cơ quan phê duyệt phương án và cơ quan quản lý về bảo vệ môi trường tại địa phương theo quy định; không báo cáo cơ quan phê duyệt phương án cải tạo, phục hồi môi trường trong trường hợp có sự điều chỉnh phương án cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định.
(ii) Phạt tiền từ 100.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng đối với hành vi thực hiện không đúng hoặc thực hiện không đầy đủ một trong các hạng mục công việc phải thực hiện trong phương án cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định.
(iii) Phạt tiền từ 120.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với hành vi không có xác nhận hoàn thành từng phần hoặc toàn bộ phương án cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định.
(iv) Phạt tiền từ 150.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng đối với hành vi không có phương án cải tạo, phục hồi môi trường được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt; không lập lại phương án cải tạo, phục hồi môi trường theo quy định, trừ trường hợp thuộc đối tượng phải lập lại báo đánh giá tác động môi trường.
Ngoài ra, các hành vi (iii), (iv) và (v) còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là đình chỉ hoạt động khai thác khoáng sản từ 06 tháng đến 12 tháng. Hành vi (iv) bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện lập phương án cải tạo, phục hồi môi trường. Hành vi (v) bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện đúng, đầy đủ nội dung cải tạo, phục hồi môi trường trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Câu 43. Hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường đối với hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật và thuốc thú y bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ khoản 3 và điểm đ khoản 4 Điều 34 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường đối với hóa chất, thuốc bảo vệ thực vật và thuốc thú y bị xử phạt như sau:
(iii) Phạt tiền từ 30.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với hành vi không thực hiện việc đánh giá và kiểm soát phát thải hóa chất theo quy định;
Các hành vi (iii), (iv) và (v) còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là đình chỉ hoạt động gây ô nhiễm môi trường của cơ sở từ 09 tháng đến 12 tháng.
Câu 44. Hành vi khai thác trái phép thực vật hoang dã thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, trừ gỗ, thực vật rừng ngoài gỗ sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ điểm a khoản 30 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, hành vi khai thác trái phép đối với gỗ, thực vật rừng ngoài gỗ thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiểm được ưu tiên bảo vệ thì áp dụng biện pháp xử lý theo quy định tại Nghị định số 35/2019/NĐ-CP ngày 25/4/2019 của Chính phủ quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực lâm nghiệp. Hành vi khai thác trái phép loài thực vật hoang dã thuộc Danh mục loài nguy cấp, quy, hiếm được ưu tiên bảo vệ, trừ gỗ, thực vật rừng ngoài gỗ thì bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 2.000.000 đồng đối với tang vật vi phạm trị giá dưới 1.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với tang vật vi phạm trị giá từ 1.000.000 đồng đến dưới 2.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với tang vật vi phạm trị giá từ 2.000.000 đồng đến dưới 5.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 10.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với tang vật vi phạm trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 10.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 25.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với tang vật vi phạm trị giá từ 10.000.000 đồng đến dưới 15.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với tang vật vi phạm trị giá từ 15.000.000 đồng đến dưới 20.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với tang vật vi phạm trị giá từ 20.000.000 đồng đến dưới 30.000.000 đồng.”
Ngoài ra, căn cứ khoản 5 Điều 40 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, các hành vi nêu trên còn bị áp dụng hình thức xử phạt bổ sung là tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm hành chính đối với trường hợp vi phạm.
Câu 45. Hành vi vi phạm các quy định về quản lý, tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích từ nguồn gen nào sẽ bị phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng?
Trả lời:
Căn cứ điểm a khoản 31 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng đối với một trong các hành vi vi phạm các quy định về quản lý, tiếp cận nguồn gen và chia sẻ lợi ích từ nguồn gen sau đây:
Thứ nhất, không tuân thủ các nội dung trong Kế hoạch tiếp cận nguồn gen đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt;
Thứ hai, không thông báo với cơ quan nhà nước có thẩm quyền về việc chuyển giao nguồn gen, dẫn xuất của nguồn gen cho bên thứ ba với cùng mục đích sử dụng để nghiên cứu vì mục đích thương mại, phát triển sản phẩm thương mại;
Thứ ba, không tiến hành chia sẻ lợi ích thu được từ việc sử dụng nguồn gen với các bên liên quan theo quy định;
Thứ tư, không thực hiện báo cáo định kỳ hoặc báo cáo hoạt động theo quy định trong thời gian tiếp cận nguồn gen để nghiên cứu vì mục đích thương mại, phát triển sản phẩm thương mại ghi tại Giấy phép tiếp cận nguồn gen;
Thứ năm, đưa nguồn gen ra khỏi lãnh thổ Việt Nam nhưng không thực hiện đúng các nội dung quy định tại Giấy phép tiếp cận nguồn gen hoặc Quyết định cho phép đưa nguồn gen ra nước ngoài phục vụ học tập/nghiên cứu không vì mục đích thương mại;
Thứ sáu, sử dụng Giấy phép tiếp cận nguồn gen không đúng nội dung, mục đích;
Thứ bảy, không gia hạn Giấy phép tiếp cận nguồn gen khi Giấy phép hết hạn nhưng vẫn thực hiện việc thu mẫu, tiếp cận nguồn gen đã được cấp phép.
Câu 46. Hành vi che dấu thông tin về nguy cơ gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đa dạng sinh học của sinh vật biến đổi gen, mẫu vật di truyền và sản phẩm của sinh vật biến đổi gen sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Căn cứ điểm b khoản 32 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, hành vi che dấu thông tin về nguy cơ gây ảnh hưởng tiêu cực đến môi trường, đa dạng sinh học của sinh vật biến đổi gen, mẫu vật di truyền và sản phẩm của sinh vật biến đổi gen sẽ bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 30.000.000 đồng. Đây là một trong những hành vi vi phạm các quy định về sản xuất, kinh doạn, nhập khẩu, lưu giữ, vận chuyển sinh vật biến đối gen, sản phẩm của sinh vật biến đổi gen được bổ sung mới tại Nghị định số 55/2021/NĐ-CP so với Nghị định số 155/2016/NĐ-CP.
Câu 47. Đề nghị cho biết hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao bị xử phạt như thế nào?
Theo khoản 6 Điều 12 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP và điểm b khoản 11 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP quy định, hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường trong khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền bằng 50% mức phạt tiền quy định tại Điều 13 (vi phạm các quy định về xả nước thải có chứa các thông số môi trường thông thường vào môi trường) và Điều 14 (vi phạm các quy định về xả nước thải có chứa các thông số môi trường nguy hại vào môi trường) của Nghị định này đối với hành vi xả nước thải vào hệ thông thu gom, xử lý tập trung của khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp, làng nghề có chứa một trong các thông số môi trường (chọn thông số vượt cao nhất) vượt tiêu chuẩn tiếp nhận nước thải của chủ đầu tư xây dựng và kinh doanh hạ tầng khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp, làng nghề;
- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng đối với hành vi xả trái phép nước thải vào hệ thống thoát nước mưa của khu công nghiệp, khu chế xuất, khu công nghệ cao, cụm công nghiệp.”
Câu 48. Ông X nhận chở phế thải vật liệu xây dựng cho công trình xây dựng nhà ở bằng xe ba bánh. Do trong quá trình vận chuyển, ông X không có tấm che nên đã khiến vật liệu đổ xuống đường gây ô nhiễm môi trường và mất an toàn giao thông. Xin hỏi hành vi này của ông X sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Theo điểm a khoản 18 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP, “phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với hành vi điều khiển phương tiện vận chuyển nguyên liệu, vật liệu, hàng hóa không che chắn hoặc để rơi vãi ra môi trường trong khi tham gia giao thông”. Như vậy với trường hợp nêu trên, ông X do không có tấm che chắn đã để vật liệu rơi xuống đường sẽ bị xử phạt từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng.
Ngoài ra, theo khoản 13 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, hành vi của ông X sẽ buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả như buộc khôi phục lại tình trạng môi trường ban đầu, khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường (thu dọn phế liệu bị rơi vãi xuống đường, dọn dẹp vệ sinh lòng đường…).
Câu 49. Đề nghị cho biết hành vi vi phạm quy định về bảo vệ, sử dụng công trình, thiết bị, phương tiện phục vụ hoạt động bảo vệ môi trường bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Điều 37 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP quy định, vi phạm các quy định về bảo vệ, sử đụng công trình, thiết bị, phương tiện phục vụ hoạt động bảo vệ môi trường sẽ bị xử phạt như sau:
1. Phạt tiền từ 1.000.000 đồng đến 5.000.000 đồng đối với một trong các hành vi sau đây:
- Gây cản trở việc khai thác, sử dụng các công trình bảo vệ môi trường;
- Trồng cây làm ảnh hưởng đến hành lang an toàn kỹ thuật của công trình bảo vệ môi trường.
Ngoài ra, các hành vi vi phạm có thể bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả:
Câu 50. Hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép loài thực vật hoang dã thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, trừ gỗ, thực vật rừng ngoài gỗ thì sẽ bị xử phạt như thế nào?
Trả lời:
Điểm b khoản 30 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP quy định hành vi tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép loài thực vật hoang dã thuộc Danh mục loài nguy cấp, quý, hiếm được ưu tiên bảo vệ, trừ gỗ, thực vật rừng ngoài gỗ thì sẽ bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 5.000.000 đồng đến 15.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có giá trị dưới 15.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 15.000.000 đồng đến 25.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 15.000.000 đồng đến dưới 25.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 25.000.000 đồng đến 50.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 25.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 70.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 50.000.000 đồng đến dưới 70.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 70.000.000 đồng đến 90.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 70.000.000 đồng đến dưới 90.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 90.000.000 đồng đến 120.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 90.000.000 đồng đến dưới 120.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 120.000.000 đồng đến 150.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 120.000.000 đồng đến dưới 150.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 150.000.000 đồng đến 180.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 150.000.000 đồng đến dưới 180.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 180.000.000 đồng đến 210.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 180.000.000 đồng đến dưới 210.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 210.000.000 đồng đến 240.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 210.000.000 đồng đến dưới 240.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 240.000.000 đồng đến 270.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 240.000.000 đồng đến dưới 270.000.000 đồng;
- Phạt tiền từ 270.000.000 đồng đến 300.000.000 đồng đối với loài thực vật hoang dã có trị giá từ 270.000.000 đồng đến dưới 300.000.000 đồng.
Ngoài ra, các hành vi vi phạm này sẽ bị tịch thu tang vật, phương tiện vi phạm.
Câu 51. Trên cơ sở đơn tố cáo của người dân, Đội thanh tra chuyên ngành bảo vệ môi trường của tỉnh A đã kiểm tra và phát hiện doanh nghiệp X có dấu hiệu vi phạm hoạt động xử lý nước thải, gây ô nhiễm môi trường, do đó đã đề nghị tổ chức đối thoại giữa doanh nghiệp với người dân và đại diện Ủy ban nhân dân tỉnh. Tuy nhiên, đại diện doanh nghiệp đã khẳng định không vi phạm và từ chối đối thoại. Xin hỏi trường hợp này có bị xử phạt vi phạm hành chính hay không?
Trả lời:
Theo khoản 1 Điều 47 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP quy định, hành vi “không tổ chức đối thoại về môi trường theo yêu cầu của cơ quan quản lý nhà nước về bảo vệ môi trường hoặc theo đơn thư khiếu nại, tố cáo, khởi kiện của tổ chức, cá nhân có liên quan theo quy định” thì sẽ bị xử phạt từ 5.000.000 đồng đến 10.000.000 đồng.
Mức xử phạt này cũng áp dụng đối với các hành vi:
- Có lời nói, hành động đe dọa, lăng mạ, xúc phạm danh dự đối với người đang thi hành công vụ;
Câu 52. Đề nghị cho biết hành vi xả nước thải có chứa các thông số môi trường nguy hại vào môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 05 lần trở lên, trừ các trường hợp tội phạm về môi trường thì bị xử phạt như thế nào?
Khoản 6 Điều 14 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP và điểm b khoản 14 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP quy định, hành vi xả nước thải vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 05 lần trở lên, trừ các trường hợp hành vi tội phạm về môi trường thì bị xử phạt như sau:
- Phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 220.000.000 đồng trong trường hợp thải lượng nước thải từ 400 m3/ngày (24 giờ) trở lên, trừ các trường hợp hành vi tội phạm về môi trường.
Ngoài ra, với các hành vi nêu trên cơ sở vi phạm có thể bị đình chỉ hoạt động gây ô nhiễm môi trường từ 03 tháng đến 06 tháng và bị áp dụng các biện pháp khắc phục hậu quả như: thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính; Buộc rà soát, cải tạo công trình xử lý nước thải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường theo quy định đối với các vi phạm; Buộc chi trả kinh phí trưng cầu giám định, kiểm định, đo đạc và phân tích mẫu môi trường trong trường hợp có vi phạm về xả chất thải vượt quy chuẩn kỹ thuật môi trường hoặc gây ô nhiễm môi trường theo định mức, đơn giá hiện hành đối với các vi phạm; Buộc phải lắp đặt thiết bị, hệ thống quan trắc nước thải tự động, liên tục theo quy định trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính.
Tiểu phẩm số 3: Chưa kịp vui mừng
(Tìm hiểu Nghị định số 55/2021/NĐ-CP ngày 24/5/2021 của Chính phủ sửa đổi,
bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường)
Các nhân vật:
Anh Tâm – Chủ chiếc xe tải cũ
Chị Hòa – Vợ anh Tâm
Anh Vũ – Bạn của anh Tâm
Ông Nam – Hàng xóm
Sau bao năm tích góp và vay mượn thêm, hai vợ chồng anh Tâm, chị Hòa quyết định mua một chiếc xe tải cũ để anh Tâm chở thuê vật liệu xây dựng cho các công trình. Thời buổi dịch bệnh Covid-19 nên tìm việc rất khó khăn. Thế nên nhìn thấy chiếc xe, anh Tâm quyết tâm lắm. Hôm lấy xe từ người chủ cũ về, đỗ xe ở trước cửa nhà, anh Tâm vui mừng khôn xiết. Thấy vậy, ông Nam hàng xóm cũng chạy sang thăm, hỏi chuyện.
Ông Nam: Mới mua xe đấy hả cháu? Chúc mừng hai vợ chồng nhé! Giờ thì yên tâm mà có cái phương tiện mà lo làm ăn rồi!
Anh Tâm: Cháu cảm ơn chú ạ! Vợ chồng cháu phải tích góp bao nhiêu năm và vẫn phải vay mượn thêm mới mua được chiếc xe cũ này. Thời buổi càng ngày càng khó làm ăn thế này ai cũng phải cố gắng chú ạ!
Chị Hòa (tiếp nối lời chồng): Cháu cảm ơn chú đã động viên vợ chồng cháu. Vợ chồng cháu mới đến thuê nhà ở khu này nên cũng còn nhiều khó khăn chú ạ! Cháu cũng động viên chồng cháu suốt rằng phải cố gắng chăm chỉ để còn lo mua nhà cửa, còn con cái nữa chú ạ. Sức khỏe của cháu thì không được tốt lắm nên cháu phải động viên chồng cháu mãi đấy ạ!
Ông Nam: Các cháu nghĩ thế là phải đấy, giờ dịch bệnh phức tạp nên người làm ăn cũng khó hơn. Ngoài kia đầy người còn không có việc làm kia kìa. Vợ chồng chúng mày giờ có cái xe chở thuê thì cũng yên tâm phần nào. Không chở cái này thì ta chở cái khác. Cứ miễn sao tuân thủ các quy định thì không việc gì phải sợ cả. Như thằng cháu của chú ấy, nó cũng có một chiếc xe tải để chở hàng thuê. Đầy người gọi chở mà phải từ chối đấy, vì không có thời gian. Nên là hai vợ chồng các cháu không phải lo nhiều đâu!
Anh Tâm: Chú nói thế cháu thấy yên tâm hơn, chứ sau khi lấy xe về cháu lo lắm ạ!
Ông Nam: Ừ, thế đã quyết định chở thuê cái gì chưa? Hàng thực phẩm, đồ gia dụng hay là cái gì?
Chị Hòa: Vợ chồng cháu đã bàn bạc và tính sẽ chở thuê cát sỏi, xi măng, các loại vật liệu xây dựng đấy chú ạ. Anh bạn của chồng cháu cũng chở thuê vật liệu xây dựng cho các công trình, thấy bảo bận lắm, ngày nào cũng có khách gọi.
Ông Nam: Ừ, chở gì thì chở. Nhưng với những sản phẩm đấy thì cần lưu ý che chắn, bảo vệ cho thật kỹ, tránh làm rơi vãi, bụi bặm ra đường, gây ô nhiễm môi trường. Nếu không bị xử phạt đấy! Chú vừa nghe Đài truyền thanh phát cách đây mấy hôm việc xử phạt vi phạm hành chính về bảo vệ môi trường, hình như theo Nghị định mới, chú nhớ không nhầm là Nghị định số 55 gì đó, vừa ban hành năm 2021 là phạt cao lắm.
Anh Tâm: Cháu chưa tìm hiểu gì cả nhưng cứ tuân thủ quy định thì không ngại gì chú ạ. Cứ phải đánh vào túi tiền, vào kinh tế thì các ông mới sợ, không dám vi phạm.
Ông Nam: Nếu cháu vận chuyển nguyên liệu, vật liệu, hàng hóa không che chắn hoặc để rơi vãi ra môi trường trong là bị phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng nhé!
Chị Hòa: Đấy anh nhớ vào đấy, chú Nam đã dặn thế rồi. Không cẩn thận là lại mất tiền nộp phạt ra đấy!
Đang nói chuyện thì anh Tâm có chuông điện thoại gọi đến. Đầu dây bên kia là anh Vũ, bạn của anh Tâm, người cũng đang chở vật liệu xây dựng thuê mà chị Hòa vừa nhắc đến lúc nãy. Ông Nam thấy vậy nên cáo từ để ra về và không quên chúc cho công việc sắp tới của anh Tâm được thuận lợi, suôn sẻ.
Anh Vũ (nói to từ đầu dây điện thoại bên kia): Hello ông bạn, hôm nay lấy xe rồi à. Thế mà chả ới tôi một câu để sang chúc mừng chứ!
Anh Tâm: Ôi dào, xe cũ ý mà. Mà tôi đã làm được cái gì đâu mà chúc với chả mừng! Giờ tôi chỉ ước được một phần như ông thôi ý chứ! Đùa thôi, hôm nay lấy xe muộn quá với lại cứ mấy việc linh tinh phải xử lý nên tôi chưa alo ông đấy. Cũng đang định gọi cho ông để xem có mối nào không để chuẩn bị “rửa xe” đây!
Anh Vũ: Ông cứ yên tâm đi, dạo này các công trình xây dựng ngày càng nhiều. Không lo xe nằm im một chỗ đâu. Tôi gọi cho ông để hỏi mai ông có chở được luôn không? Có người gọi tôi nhưng mà mai tôi kín lịch rồi!
Anh Tâm: Thật hả? Thế giới thiệu cho tôi nhé!
Anh Vũ: Chả nhẽ tôi lại nói dối ông! Mà này tôi dặn trước này, làm cái nghề chở thuê cái loại này thì chú ý che chắn cho cẩn thận nhé, không thì dễ bị xử phạt như chơi ý. Tôi cũng bị xử phạt rồi đấy!
Anh Tâm: Ông nói y như bác hàng xóm của tôi vừa dặn xong. Ông yên tâm, tôi nhớ rồi!
Thời gian sau đó, hình như cũng do may mắn, hầu như anh Tâm không có ngày nghỉ. Ban đầu, nhờ anh Vũ giới thiệu, anh Tâm bắt đầu dần có những mối để chở hàng thuê. Dần dần, nhờ uy tín và giá cả hợp lý, chiếc xe chở vật liệu xây dựng thuê của anh Tâm ngày càng đông khách. Một buổi tối nọ, sau khi chở hàng về nhà, thấy khuôn mặt chồng có vẻ không vui vẻ lắm, suốt cả buổi tối anh Tâm với vẻ mặt rầu rĩ, không vui, chị Hòa lên tiếng.
Chị Hòa: Anh có chuyện gì không vui thế? Nói cho em nghe xem nào! Có chuyện gì thì nói ra để mà giải quyết chứ!
Anh Tâm: Anh đang bực quá, không biết hôm nay là ngày gì mà đen quá. Do vội quá để có thời gian chở kịp thêm vài chuyến nữa nên anh không che chắn thùng xe cẩn thận, để làm vật liệu rơi vãi ra đường, thế là ăn ngày quả biên bản xử phạt vi phạm hành chính. Đúng là cứ tưởng kiếm thêm được ít, không ngờ lại mất nhiều hơn!
Chị Hòa: Anh không nhớ ngay từ đầu bác Nam và anh Vũ đã dặn anh như thế nào rồi à? Em cũng nhắc anh thêm bao nhiêu lần nữa rồi.
Anh Tâm: Nhớ chứ sao mà không nhớ! Nhưng mà tại hôm nay vội quá...
Vừa nói, anh Tâm rút ra đưa cho chị Hòa xem chiếc biên lai thu tiền xử phạt.
Chị Hòa: Anh Nguyễn Văn Tâm, bị xử phạt 3.000.000 đồng vì có hành vi điều khiển phương tiện vận chuyển nguyên liệu, vật liệu, hàng hóa không che chắn hoặc để rơi vãi ra môi trường trong khi tham gia giao thông theo điểm a khoản 18 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP ngày 24/5/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường.
Anh Tâm: Thế là mất toi 03 triệu. Mất công đi làm gần nửa tháng trời.
Chị Hòa: Chuyện xảy ra thì cũng đã xảy ra rồi chứ biết làm sao nữa! Từ lần sau anh nhớ cẩn thận, đừng để chuyện này xảy ra một lần nào nữa!
Anh Tâm: Ừ anh nhớ rồi! Nhất định sẽ không để xảy ra vi phạm nữa!
Nghĩ lại, anh Tâm hối hận quá, vì anh đã được mọi người nhắc nhở, dặn dò từ trước nhưng đáng tiếc là hôm nay vẫn để xảy ra hành vi vi phạm quy định về bảo vệ môi trường. Điểm a khoản 18 Điều 1 Nghị định số 55/2021/NĐ-CP quy định: “Phạt tiền từ 2.000.000 đồng đến 4.000.000 đồng đối với hành vi điều khiển phương tiện vận chuyển nguyên liệu, vật liệu, hàng hóa không che chắn hoặc để rơi vãi ra môi trường trong khi tham gia giao thông”. Ngoài ra, người thực hiện hành vi vi phạm còn bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là buộc phải thực hiện các biện pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kết quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do người có thẩm quyền xử phạt ấn định trong quyết định xử phạt vi phạm hành chính theo điểm c khoản 13 Điều 20 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP.
Tiểu phẩm số 4: Giữ gìn môi trường Xanh – Sạch – Đẹp
(Tìm hiểu Nghị định số 55/2021/NĐ-CP ngày 24/5/2021 của Chính phủ sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường)
Các nhân vật:
Bà Bình – Chủ quán phở
Ông Triển – Chồng bà Bình
Chị Lan – Giúp việc tại quán phở
Bà Oanh – Hàng xóm
Bà Huệ - Hàng xóm
Tận dụng nhà ở mặt đường có mặt tiền thoáng và khá rộng, gia đình bà Bình, ông Triển mở quán bán phở đã mấy năm nay. Lượng khách khá đông nên hai ông bà luôn chân luôn tay từ sáng sớm đến trưa. Trước kia còn ít khách, ông bà bố trí chỗ rửa bát bên trong bếp. Nhưng do quán có lượng khách ngày càng đông, nên ông bà đã chuyển vòi nước và chậu rửa bát ra phía góc sát vỉa hè ngay trước cửa quán cho rộng rãi hơn. Thế nhưng khổ một nỗi là, nước thải không có chỗ thoát, cứ chảy lênh láng ra vỉa hè, lòng đường.
Một buổi tối, hai ông bà bàn với nhau:
Ông Triển: Bà này, tôi với bà phải tính xem thế nào chứ, không thể để mãi như thế này được. Khách đến quán chúng ta ngày càng đông, điều này thì mừng. Thế nhưng mà cái chỗ rửa bát để như bây giờ là không ổn. Nước thải chảy hết ra đường, hàng xóm người ta nói cho! Hôm trước bà Oanh hàng xóm thân thiết thế mà cũng có ý kiến rồi đấy bà ạ!
Bà Bình: Ai nói, ông bảo ai nói! Việc nhà mình mình làm, ông sợ cái gì mà phải nói thế?
Ông Triển: Ơ cái bà này, tôi đang nói trên tinh thần xây dựng, xả nước thải không đúng quy định gây ô nhiễm môi trường là vi phạm đấy chứ chẳng đùa đâu!
Bà Bình: Thế mà cũng vi phạm à? Không có chỗ thoát thì đành phải đổ ra đường chứ biết làm thế nào?
Ông Triển: Tôi cũng nhẹ nhàng nói là nhà mình đang tính phương án rồi và sẽ không đổ nước thải ra đường nữa. Bà ấy bảo nếu còn tiếp tục xảy ra nữa là sẽ báo tổ trưởng tổ dân phố, báo chính quyền đấy!
Bà Bình: Bà ấy nói thế cơ á ông! Hàng xóm tắt lửa tối đèn có nhau mà nặng lời thế nhỉ? Thế để mai tôi dặn cái Lan phải cẩn thận hơn, hạn chế để nước thải ra đường!
Ông Triển: Hàng xóm thì hàng xóm chứ, ngẫm lại thì tôi thấy bà nói cũng đúng mà. Về lâu về dài phải tính bà ạ, chỉ hạn chế thôi là chưa đủ!
Kết thúc câu chuyện, hai ông bà cũng đã thống nhất sẽ tìm phương án không để xảy ra tình trạng đổ nước thải của quán ra vỉa hè, lòng đường nữa. Nhưng chưa kịp có cách gì, trưa hôm sau, nhân lúc quán khá đông khách, bỗng đâu có tiếng cáu gắt, quát tháo ầm ầm ở trước cửa quán. Thấy vậy, hai ông bà vội chạy ra xem có chuyện gì.
Bà Oanh: Ông Triển bà Bình đâu ra cho tôi “thăm hỏi” cái. Ông bà định để nước thải có dầu mỡ bẩn thỉu chảy lênh láng khắp vỉa hè, đường phố tiếp diễn đến bao giờ nữa. Nhà tôi không thể chịu mãi cái cảnh ô nhiễm thế này được!
Bà Huệ: Cả nhà tôi cũng thế, nhà ông bà buôn bán kinh doanh gì cũng được nhưng đừng gây mất vệ sinh chung, ảnh hưởng đến gia đình người khác!
Bà Bình: Các bà có chuyện gì thì từ từ nói, có cái gì đâu mà om sòm hết cả lên thế?
Bà Oanh: Bà nhìn xem, như thế này mà bà bảo có cái gì đâu à? – Bà Oanh vừa nói vừa chỉ theo con đường, vỉa hè tràn ngập nước thải.
Bà Huệ: Đấy các ông các bà nhìn xem, không chỉ có nước thải nhé, rác thải cũng đầy ra vỉa hè đây này, lối đi chung kìa kìa!
Nhận thấy tình cảnh có vẻ gay gắt, bà Bình liền dịu giọng xuống và quay sang chị Lan – người giúp việc của quán để nói
Bà Bình: Chị Lan, tôi đã dặn chị thế nào rồi! Rửa bát thì phải hết sức cẩn thận không để làm nước chảy ra đường rồi cơ mà!
Chị Lan (giọng lí nhí): Cô ơi, nhà cô sắp xếp chỗ rửa thế này thì nước thải không chảy ra đường thì chảy đi đâu được ạ?
Bà Bình: Ơ cái chị này, chị định đổ thêm dầu vào lửa à?
Chị Lan: Cháu nào dám ạ! – Nói xong, chị Lan liền chạy vào trong để tránh khỏi cuộc tranh cãi.
Bà Huệ: Chị Lan nói đúng đấy! Nhà ông bà bố trí chỗ rửa bát như thế này thì nước thải có chỗ nào mà thoát, không chảy ra đường thì chảy đi đâu?
Bà Oanh: Tôi nói thật nhé, tôi đã phải chịu cái cảnh ô nhiễm môi trường này lâu lắm rồi. Là hàng xóm thật đấy nhưng việc gì đúng tôi vẫn phải nói. Nhà ông bà mà không chấm dứt ngay tình trạng này thì tôi sẽ báo chính quyền, báo công an xử phạt gia đình nhà ông bà đấy! Tôi không nói đùa đâu!
Bà Huệ: Các ông các bà có thể chịu được mãi cái cảnh ngay trước cửa nhà mình lúc nào cũng đầy rác thải, nước thải hôi hám, ruồi muỗi bâu đầy không?
Ông Triển: Thôi các bà bình tĩnh, bình tĩnh đã nào! Bà Oanh ạ, thực sự xin lỗi bà vì việc này bà cũng đã nhắc tôi rồi. Nhưng quán đông khách quá, lại chỉ có mỗi tôi với bà Bình nên chưa khắc phục được tình trạng này, làm ảnh hưởng đến gia đình nhà bà và mọi người xung quanh. Tôi xin hứa sau hôm nay sẽ không để xảy ra tình trạng này thêm nữa!
Bà Oanh (giọng vẫn rất tức tối): Tôi không quan tâm ông hứa ra sao, tôi chỉ cần biết từ ngày mai gia đình ông bà không được để nước thải chảy ra lòng đường, hè phố nữa.
Bà Huệ: Đúng đấy, hôm trước tôi vừa nghe phát trên loa truyền thanh của tổ dân phố mình về việc xử phạt theo quy định mới, hình như Nghị định số 55 năm 2021 của Chính phủ đấy. Nếu gia đình ông bà có hành vi thải rác trên vỉa hè, lòng đường thì bị phát từ một triệu đến hai triệu đồng đấy[6]. Cùng với đó, ông bà còn phải khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường nữa[7].
Bà Bình (giọng dịu xuống): Rồi rồi, tôi biết lỗi của gia đình tôi rồi! Mà sao bà nhớ vanh vách thế nhỉ?
Bà Huệ (đã bớt giận hơn, nghe thấy bà Bình nói vậy liền bật cười): Chứ sao nữa, tôi thấy mấy quy định đấy thiết thực, rơi vào hoàn cảnh của mình nên chú ý lắng nghe. Mà loa truyền thanh nó phát thường xuyên mà, tại ông bà không để ý đấy thôi chứ!
Ông Triển: Chết chết, chúng tôi cứ mải mê quán xá có để ý cái gì đâu. Cảm ơn các bà nhé. Chúng tôi không muốn bị xử phạt vi phạm hành chính đâu. Từ nay xin hứa sẽ bảo đảm giữ gìn môi trường xanh – sạch – đẹp.
Tiểu phẩm số 5: Có được bán lại phế liệu nhập khẩu?
Nhân vật:
Ông Thu: Giám đốc công ty A
Du: Trưởng phòng pháp chế công ty A
Ông Mười: Giám đốc công ty B
Tân: Trưởng phòng kinh doanh công ty B
Cảnh 1: Ông Mười cùng Tân đang trên xe ô tô sang Công ty A gặp ông Thu đàm phán về việc mua lô phế liệu nhựa nhập khẩu để sản xuất hạt nhựa. Sau thời gian dịch bệnh, việc thu mua nhựa gặp khó khăn, doanh nghiệp do ông Mười làm chủ không có đủ nguyên liệu sản xuất, trong khi hạn giao hàng cho đối tác thì đang đến gần.
Ông Mười: Cậu có chắc là họ đang có nguyên liệu không?
Tân: Con chắc mà chú. Nguồn tin của con rất chính xác. Công ty của ông Thu vừa nhập được lô hàng trước dịch. Chắc chắn là họ chưa thể lấy lô phế liệu đó vào sản xuất ngay được. Mình sang thương thuyết, mua lại giá cao chút là họ đồng ý bán thôi.
Ông Mười: Cũng mong được vậy. Nhưng cũng phải tính kế thu mua nguyên liệu trong dân, lỡ đâu họ không bán còn có nguồn khác.
Tân: Thu mua vậy thì được không đáng kể. Nhưng con sẽ bảo anh em triển khai ngay ạ. Mua gom được nhiều ít gì cũng tốt chú ha.
Ông Mười: Ừa, mày biết sao mà ông Thu xây được cái nhà máy sản xuất nhựa lớn nhất tỉnh này không?
Tân: Nghe bảo nhà ổng có người ở nước ngoài, gửi tiền về đầu tư cho ổng.
Ông Mười: Đó chỉ đúng một phần thôi, phải nói ông ấy giỏi, có đầu óc mới làm được vậy. Ông cũng là người bày cho tao làm nghề đó chứ. Nhưng tao chỉ làm cò con.
Tân: Chú vậy là cũng có sự nghiệp rồi, như con thì còn không biết bao giờ nữa.
Ông Mười: Mày cũng khá nhanh nhạy đó. Chỉ là chưa có gan thôi. Ờ mà tao nghe nhà nước cấm nhập khẩu phế liệu, vì đó là rác nước ngoài thải ra, nên nhà nước cấm để bảo vệ môi trường. Chứ nhập về nhiều thì nước mình dễ thành bãi rác. Mà sao ông Thu nhập lô hàng này được vậy.
Tân: Thực ra không có cấm hoàn toàn đâu chú, mà hạn chế nhập khẩu thôi, muốn nhập khẩu phải có điều kiện kèm theo. Mục đích cho nhập để bảo đảm sản xuất trong nước không bị gián đoạn vì không có nguyên liệu, trong khi nước mình còn nghèo, không thể nhập khẩu nguyên liệu mới giá cao. Theo con biết, hiện giờ nước mình cho nhập một số loại phế liệu phục vụ sản xuất như giấy, nhựa, sắt, thép, thủy tinh... Nhưng cũng không phải ai muốn cũng được nhập. Nhập về phải có xe chuyên chở, kho bãi chứa số phế liệu đó, để nó không lọt ra ngoài làm ô nhiễm môi trường thì mới được nhập. Con biết sơ sơ vậy thôi.
Ông Mười: Giờ phải quy định cụ thể, rõ ràng như vậy chứ. Gặp mấy ổng có máu liều, làm bừa mà pháp luật không chặt chẽ, cụ thể thì coi như chết còn chi nữa.
Tân: Dạ, vâng. Điều kiện cũng ngặt nghèo lắm. Nhưng thứ hàng này có tính đặc biệt, có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường nên mình vẫn hạn chế nhập mà chú. Nhà nước làm vậy mới quản lý được chớ. Tỉnh mình chỉ doanh nghiệp chỗ ông Thu có đủ điều kiện nhập phế liệu nhựa thôi. Công ty mình đâu có đủ kho bãi.
Ông Mười: Mày nói cứ như chuyên gia môi trường học ấy.
Cảnh 2: Tại phòng làm việc của ông Thu.
Ông Thu: Chú Mười đó hả. Vào đây đi. Tôi đang chờ chú đó. Giới thiệu với chú đây là Du, cán bộ pháp chế của công ty.
Ông Mười: Lâu rồi không gặp, anh vẫn mạnh giỏi vậy là em mừng.
Ông Thu: Chú không phải khách sáo với anh. Có gì nói luôn đi.
Ông Mười: Giới thiệu với anh đây là Tân, trưởng phòng kinh doanh bên em.
Tân, Du: Cháu chào các chú ạ.
Ông Thu: Uống nước đi, cứ tự nhiên nhé. Chỗ anh em quen biết cả.
Ông Mười: Em cũng nói luôn, em sang đây để hỏi bác bán cho công ty lô phế liệu nhựa mà bác có. Bọn em đang kẹt nguyên liệu quá. Bác cứ nói giá rồi anh em mình thương lượng.
Ông Thu: Cái này… không phải anh không muốn giúp mà là quả thực không được.
Ông Mười: Sao vậy ạ, anh dùng hết số nguyên liệu ấy rồi ạ.
Ông Thu: Không, vẫn ở trong kho.
Ông Mười: Bác bán cho ai rồi à, em trả giá cao cho bác.
Ông Thu: Cao thấp cái gì. Tôi bán chịu cho chú cũng xong. Nhưng không bán được.
Ông Mười: Anh nói gì em chả hiểu gì cả?
Ông Thu: Nếu là nguyên liệu mới tôi bán cho chú ngay ấy chứ. Nhưng hàng phế liệu nhựa tôi nhập khẩu này không chuyển giao được. Pháp luật cấm đấy, phạt nặng lắm.
Ông Mười: Anh cứ đùa, anh đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu nhựa cơ mà.
Ông Thu: Đúng là công ty anh được nhập khẩu phế liệu nhưng nhập về để dùng thôi chứ không được chuyển giao, bán lại.
Ông Mười: Thế bị phạt thế nào, em cũng ko rành lắm?
Ông Thu: Du nói rõ thêm cho chú Mười hiểu?
Du: Dạ, thưa hai chú, điểm đ khoản 2 Điều 25 Nghị định số 155/2016/NĐ-CP ngày 18/11/2016 của Chính phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực bảo vệ môi trường quy định sẽ phạt tiền từ 200.000.000 đồng đến 230.000.000 đồng đối với hành vi chuyển giao phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất tại cơ sở của mình cho tổ chức, cá nhân khác.
Tân: Mức phạt cao vậy cơ à.
Du: Đúng vậy. Không chỉ phạt tiền mà công ty còn bị tước quyền sử dụng Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu làm nguyên liệu sản xuất từ 03 tháng đến 06 tháng; bị áp dụng biện pháp khắc phục hậu quả là tiêu hủy phế liệu nhập khẩu và bị tịch thu sản phẩm có giá trị sau khi tiêu hủy[8].
Ông Mười: Tước giấy phép đó thì sẽ không được nhập khẩu phế liệu nữa đúng không?
Du: Đúng vậy chú ạ. Bọn con rất muốn giúp chú. Nhưng chú thông cảm. Nếu bị phạt, công ty con sẽ thiệt hại rất nhiều. Để đủ điều kiện nhập khẩu phế liệu nhựa, công ty bọn con đã phải đáp ứng rất nhiều điều kiện.
Ông Mười: Ừa, cháu nói chú nghe các điều kiện coi có những điều kiện gì?
Du: Cụ thể thì nhiều quy định lắm chú. Điều kiện phế liệu như thế nào thì được nhập khẩu và doanh nghiệp như thế nào thì được nhập phế liệu.
Ông Mười: Phế liệu thì là rác mà sao cũng có điều kiện nữa hả?
Du: Dạ vâng chú. Không mình nhập phế thải về ai người ta chịu. Rồi nhập về ai xử lý để bảo đảm vệ sinh môi trường.
Tân: Phế thải, phế liệu làm sao mà phân biệt?
Du: Hiểu nôm na thì phế thải và phế liệu đều là những dạng vật chất đã qua sử dụng, nhưng phế thải thì không còn giá trị sử dụng, thậm chí gây nguy hại cho sức khỏe con người và không tái chế được, chỉ có vứt đi thôi. Phế liệu còn có khả năng tái chế. Theo quy định pháp luật“ Phế liệu là vật liệu được thu hồi, phân loại, lựa chọn từ những vật liệu, sản phẩm loại ra trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh, dịch vụ hoặc tiêu dùng để sử dụng làm nguyên liệu cho một quá trình sản xuất khác.”[9]. Thực ra chưa có quy định cụ thể phân biệt hai nội dung đó. Nên nhập phế liệu về đều phải kiểm tra, đủ điều kiện mới được bốc dỡ về, không thì phải tái xuất ngay. Không đơn giản là có giấy phép thì thích nhập lúc nào cũng được đâu chú ạ.
Ông Mười: Điều kiện đó ra sao?
Du: Phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất phải đáp ứng yêu cầu về quy chuẩn kỹ thuật môi trường và thuộc Danh mục phế liệu được phép nhập khẩu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất do Thủ tướng Chính phủ ban hành[10].
Nhập về rồi phải khai báo hải quan. Họ cho mình chọn làm thủ tục hải quan tại cơ quan hải quan quản lý cửa khẩu nhập hoặc cơ quan hải quan nơi có nhà máy, cơ sở sản xuất sử dụng phế liệu nhập khẩu (cơ sở sản xuất); được lựa chọn địa điểm kiểm tra chất lượng phế liệu nhập khẩu tại cửa khẩu nhập hoặc tại cơ quan hải quan nơi có cơ sở sản xuất sử dụng phế liệu nhập khẩu hoặc tại cơ sở sản xuất sử dụng phế liệu nhập khẩu.
Ông Mười: Nghe cháu nói mà thấy rõ là nghiêm ngặt rồi? Thảo nào cả tỉnh này mỗi Công ty của anh Thủ đủ điều kiện.
Ông Thu: Để được nhập khẩu phế liệu về công ty chúng tôi cũng phải đáp ứng nhiều điều kiện. Nhưng tựu chung lại có 3 điều kiện lớn:
Một là, đáp ứng các yêu cầu và trách nhiệm về bảo vệ môi trường[11], bao gồm (i) có cơ sở sản xuất với công nghệ, thiết bị tái chế, tại sử dụng, kho, bãi dành riêng cho việc tập kết phế liệu đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường; có phương án xử lý tạp chất đi kèm phù hợp với phế liệu nhập khẩu; (ii) Có giấy phép môi trường; (iii) Ký quỹ bảo vệ môi trường theo quy định trước thời điểm phế liệu được dỡ xuống cảng đối với trường hợp nhập khẩu qua cửa khẩu đường biên hoặc trước thời điểm nhập khẩu vào Việt Nam đối với các trường hợp khác; (iv) Có văn bản cam kết về việc tái xuất hoặc xử lý phế liệu trong trường hợp phế liệu nhập khẩu không đáp ứng yêu cầu về bảo vệ môi trường.
Hai là, có báo cáo đánh giá tác động môi trường được Bộ Tài nguyên và Môi trường phê duyệt, trong đó có nội dung sử dụng phế liệu nhập khẩu làm nguyên liệu sản xuất và được cấp giấy xác nhận hoàn thành công trình bảo vệ môi trường hoặc giấy phép xử lý chất thải nguy hại, trong đó có nội dung sử dụng phế liệu làm nguyên liệu sản xuất đối với các dự án đã đi vào vận hành.
Ba là, có Giấy xác nhận đủ điều kiện về bảo vệ môi trường trong nhập khẩu phế liệu từ nước ngoài làm nguyên liệu sản xuất theo quy định của pháp luật[12].
Ông Mười (vã mồ hôi): Tôi cũng biết là khó, nhưng không nghĩ nhiều thủ tục cỡ ấy.
Ông Thu: Xin được giấy phép khó vậy, nên chú thông cảm cho anh. Chứ giúp chú cũng là giúp anh. Nhưng quy định pháp luật là vậy, anh không thể làm trái.
Ông Mười: Vâng, em sẽ nghĩ cách khác vậy. Đợt dịch bệnh nên mong họ sẽ không làm khó quá. Em xin phép về để lo nguyên liệu.
Ông Thu: Chú nên hỏi công ty D ở tỉnh P, biết đâu có?
Ông Mười: Dạ vâng, cám ơn anh.
3. Tìm hiểu quy định của pháp luật về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai (25 câu hỏi đáp tình huống và 01 tiểu phẩm pháp luật).
(Văn bản sử dụng: Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg ngày 22/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai).
Câu 53. Đề nghị cho biết pháp luật quy định những loại thiên tai nào cần được dự báo, cảnh báo và truyền tin?
Trả lời:
Điều 3 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg ngày 22/4/2021 của Thủ tướng Chính phủ quy định về dự báo, cảnh báo, truyền tin thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai (Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg) quy định các loại thiên tai được dự báo, cảnh báo và truyền tin bao gồm:
1. Bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực vùng biển phía Tây kinh tuyến 120° Đông, phía Bắc vĩ tuyến 05° Bắc và phía Nam vĩ tuyến 23° Bắc (vùng Biển Đông- Việt Nam) và trên đất liền lãnh thổ Việt Nam; bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động ngoài khu vực biển Đông, nhưng có khả năng di chuyển vào khu vực Biển Đông trong khoảng 24 đến 48 giờ tới.
2. Mưa lớn xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam; lũ trên các sông thuộc lãnh thổ Việt Nam và các sông liên quốc gia liên quan; ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy trên lãnh thổ Việt Nam.
3. Nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán trên lãnh thổ Việt Nam.
4. Gió mạnh trên Biển Đông; sương mù trên Biển Đông và trên đất liền Việt Nam.
5. Nước dâng trên vùng biển ven bờ và đảo của Việt Nam.
6. Lốc, sét, mưa đá, rét hại, sương muối trên lãnh thổ Việt Nam.
7. Cháy rừng do tự nhiên trên lãnh thổ Việt Nam.
8. Động đất có độ lớn (M) bằng hoặc lớn hơn 3,5 (theo thang Richter hoặc tương đương) ảnh hưởng đến Việt Nam.
9. Động đất có độ lớn trên 6,5 (theo thang Richter hoặc tương đương) xảy ra trên biển có khả năng gây ra sóng thần ảnh hưởng đến Việt Nam.
10. Sóng thần xảy ra do động đất ở vùng biển xa, có khả năng ảnh hưởng đến Việt Nam.
Câu 54. Việc xác định cấp độ rủi ro thiên tai được thực hiện như thế nào?
Trả lời:
Điều 4 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định việc xác định cấp độ rủi ro thiên tai được thực hiện như sau:
1. Rủi ro thiên tai được phân cấp căn cứ vào cường độ, phạm vi ảnh hưởng, khu vực chịu tác động trực tiếp và khả năng gây thiệt hại của thiên tai.
2. Cấp độ rủi ro thiên tai được xác định cho từng loại thiên tai và công bố cùng nội dung bản tin dự báo, cảnh báo về thiên tai.
3. Cấp độ rủi ro của mỗi loại thiên tai được phân tối đa thành 5 cấp và được gắn với một màu đặc trưng trên các loại bản đồ, theo mức độ tăng dần của rủi ro thiên tai: cấp 1 màu xanh dương nhạt là rủi ro thấp; cấp 2 màu vàng nhạt là rủi ro trung bình; cấp 3 màu da cam là rủi ro lớn; cấp 4 màu đỏ là rủi ro rất lớn; cấp 5 màu tím là rủi ro ở mức thảm họa.
4. Cấp độ rủi ro của hai hay nhiều thiên tai xảy ra đồng thời hoặc liên tiếp, có thể điều chỉnh tăng lên 1 cấp dựa trên tác động của thiên tai; trong trường hợp có nguy cơ xảy ra thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, cấp độ rủi ro có thể được xem xét tăng lên hai cấp, cao nhất là cấp 5.
Câu 55. Cơ quan nào có trách nhiệm ban hành bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai?
Trả lời:
Điều 6 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định các cơ quan có trách nhiệm ban hành bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai như sau:
1. Tổng cục Khí tượng Thủy văn thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai về: a. Bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực vùng biển phía Tây kinh tuyến 120° Đông, phía Bắc vĩ tuyến 05° Bắc và phía Nam vĩ tuyến 23° Bắc (vùng Biển Đông- Việt Nam) và trên đất liền lãnh thổ Việt Nam; bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động ngoài khu vực biển Đông, nhưng có khả năng di chuyển vào khu vực Biển Đông trong khoảng 24 đến 48 giờ tới; b. Mưa lớn xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam; lũ trên các sông thuộc lãnh thổ Việt Nam và các sông liên quốc gia liên quan; ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy trên lãnh thổ Việt Nam; c. Nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán trên lãnh thổ Việt Nam; d. Gió mạnh trên Biển Đông; sương mù trên Biển Đông và trên đất liền Việt Nam; e. Nước dâng trên vùng biển ven bờ và đảo của Việt Nam; 6. Lốc, sét, mưa đá, rét hại, sương muối trên lãnh thổ Việt Nam.
2. Tổng cục Lâm nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo cháy rừng do tự nhiên trên lãnh thổ Việt Nam và cấp độ rủi ro thiên tai
3. Viện Vật lý địa cầu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức ban hành các bản tin động đất, cảnh báo sóng thần và cấp độ rủi ro thiên tai về : a. Động đất có độ lớn (M) bằng hoặc lớn hơn 3,5 (theo thang Richter hoặc tương đương) ảnh hưởng đến Việt Nam; b. Động đất có độ lớn trên 6,5 (theo thang Richter hoặc tương đương) xảy ra trên biển có khả năng gây ra sóng thần ảnh hưởng đến Việt Nam; c. Sóng thần xảy ra do động đất ở vùng biển xa, có khả năng ảnh hưởng đến Việt Nam.
Bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai do các cơ quan, tổ chức nêu trên ban hành là bản tin chính thức, được sử dụng trong chỉ đạo điều hành hoạt động phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai ở Việt Nam.
Câu 56. Khi nào thì phải ban hành bản tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới, sóng lớn, nước dâng do áp thấp nhiệt đới?
Trả lời:
1. Tin áp thấp nhiệt đới gần Biển Đông được ban hành khi áp thấp nhiệt đới hoạt động ở ngoài Biển Đông và có khả năng di chuyển vào Biển Đông trong 24 giờ đến 48 giờ tới.
2. Tin áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông được ban hành khi áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông và chưa có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam trong 24 giờ tới.
3. Tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp được ban hành khi áp thấp nhiệt đới có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam trong 24 giờ tới.
4. Tin áp thấp nhiệt đới trên đất liền được ban hành khi có một trong các điều kiện sau: (i) Tâm áp thấp nhiệt đới đã đi vào đất liền Việt Nam và sức gió mạnh nhất vẫn còn từ cấp 6 trở lên; (ii) Tâm áp thấp nhiệt đới đã đi vào các nước lân cận, nhưng sức gió mạnh nhất vẫn còn từ cấp 6 trở lên và có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam trong 24 giờ tới.
5. Tin nhanh về áp thấp nhiệt đới được ban hành khi phát tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp hoặc những trường hợp áp thấp nhiệt đới diễn biến phức tạp.
6. Tin cuối cùng về áp thấp nhiệt đới được ban hành khi có một trong các điều kiện sau: (i) Áp thấp nhiệt đới đã suy yếu thành một vùng áp thấp; (ii) Áp thấp nhiệt đới đã đổ bộ vào các nước lân cận hoặc ra khỏi lãnh thổ, không còn khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam; (iii)) Áp thấp nhiệt đới đã di chuyển ra ngoài Biển Đông và không có khả năng quay trở lại Biển Đông.
7. Tin sóng lớn, nước dâng do áp thấp nhiệt đới được ban hành ngay khi phát tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp.
Câu 57. Khi có áp thấp nhiệt đới, bão, lũ thì tôi thấy Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Hệ thống thông tin Duyên hải Việt Nam đều truyền tin thông báo. Xin cho biết pháp luật quy định mức độ, nội dung, thời gian thực hiện truyền tin như thế nào?
Trả lời:
Từ Điều 36 đến Điều 41 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg đã quy định cụ thể chế độ truyền phát tin về áp thấp nhiệt đới, bão, lũ trên các phương tiện thông tin đại chúng, bao gồm Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Hệ thống thông tin Duyên hải Việt Nam đều truyền thin về. Cụ thể như sau:
1. Đối với Đài Tiếng nói Việt Nam:
- Khi nhận được Tin áp thấp nhiệt đới gần Biển Đông, Tin bão gần Biển Đông, Tin áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, Tin bão trên Biển Đông, Tin cảnh báo lũ và Tin lũ, tổ chức phát tin 02 giờ một lần vào đầu giờ, liên tục cả ngày và đêm trên các kênh phát sóng của Đài; trường hợp chưa nhận được tin mới thì tiếp tục phát lại tin cũ gần nhất.
- Khi nhận được Tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp, Tin áp thấp nhiệt đới trên đất liền, Tin bão khẩn cấp, Tin bão trên đất liền và Tin lũ khẩn cấp, tổ chức phát ngay 02 lần liên tiếp, sau đó mỗi giờ phát lại một lần vào đầu giờ, liên tục cả ngày và đêm trên các kênh phát sóng của Đài cho đến khi nhận được tin mới, hoặc khi có yêu cầu thay đổi thời gian phát tin của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai và Tổng cục Khí tượng Thủy văn thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường.
- Khi phát lại tin cũ, phải nhắc lại thời điểm ban hành bản tin.
2. Đối với Đài Truyền hình Việt Nam:
- Khi nhận được Tin áp thấp nhiệt đới gần Biển Đông, Tin áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, Tin bão gần Biển Đông, Tin bão trên Biển Đông, Tin cảnh báo lũ và Tin lũ, tổ chức phát tin vào các chương trình thời sự gần nhất trên các kênh của Đài và sau 03 giờ phát lại một lần cho đến khi có tin mới hoặc khi có yêu cầu thay đổi thời gian phát tin của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai và Tổng cục Khí tượng Thủy văn thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường.
- Khi nhận được Tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp, Tin áp thấp nhiệt đới trên đất liền, Tin bão khẩn cấp, Tin bão trên đất liền, Tin lũ khẩn cấp, tổ chức phát ngay trên các kênh của Đài và sau 02 giờ phát lại một lần cho đến khi có tin mới hoặc khi có yêu cầu thay đổi thời gian phát tin của Ban Chỉ đạo quốc gia về phòng, chống thiên tai và Tổng cục Khí tượng Thủy văn thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường.
- Khi phát lại tin cũ, phải nhắc lại thời điểm ban hành bản tin.
- Khi phát tin về thiên tai, yêu cầu đưa đầy đủ, chính xác nội dung thông tin, phải chạy hàng chữ trên màn hình tóm tắt những nội dung cơ bản của bản tin.
3. Đối với Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam:
- Ứng với mỗi loại hình thiên tai, mức độ rủi ro, phạm vi ảnh hưởng, đối tượng được cảnh báo, Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam sẽ thực hiện truyền phát tin trên các phương thức, kênh tần số vô tuyến điện với tần suất thích hợp.
- Khi nhận được Tin áp thấp nhiệt đới gần Biển Đông, Tin áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông, Tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp, Tin áp thấp nhiệt đới trên đất liền, Tin bão gần Biển Đông, Tin bão trên Biển Đông, Tin bão bão khẩn cấp và Tin bão trên đất liền, Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam sẽ truyền phát tin với tần suất trung bình như sau:
+ Truyền phát bằng điện thoại vô tuyến với tần suất 16 phiên/01 bản tin nguồn nhận được.
+ Truyền phát bằng điện văn vô tuyến với tần suất 02 phiên/01 bản tin nguồn nhận được.
- Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam sẽ phát liên tục trong ngày đến khi bản tin nguồn nhận được không còn hiệu lực.
Câu 58. Người dân đi biển có trách nhiệm gì khi nhận được tin cảnh báo có thiên tai trên biển?
Trả lời:
Khi nhận được cảnh báo có thiên tai trên biển, người dân cần báo ngay số lượng người, vị trí hoạt động và số hiệu của tàu, thuyền trên biển cho Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam, hệ thống thông tin của Bộ đội Biên phòng và các hệ thống thông tin khác để kịp thời hướng dẫn di chuyển, phòng tránh.
Điều 61 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định trách nhiệm của tổ chức, cá nhân quản lý phương tiện hoạt động trên biển, phương tiện thông tin cá nhân như sau:
1. Trang bị các thiết bị thông tin cần thiết để tiếp nhận tin dự báo, cảnh báo thiên tai; duy trì thông tin liên lạc giữa các chủ phương tiện với nhau và với Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam, hệ thống thông tin của Bộ đội Biên phòng và các hệ thống thông tin khác.
2. Khi nhận được tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới, bão và tin cảnh báo sóng thần, phải thông báo ngay số lượng người, vị trí hoạt động và số hiệu của tàu, thuyền trên biển cho Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam, hệ thống thông tin của Bộ đội Biên phòng và các hệ thống thông tin khác để kịp thời hướng dẫn di chuyển, phòng tránh.
3. Khi phát hiện có hiện tượng thiên tai trên biển, phải thông báo ngay cho Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam và hệ thống thông tin của Bộ đội Biên phòng.
4. Tổ chức, cá nhân có các phương tiện thông tin đã được cấp phép sử dụng, được phép truyền tin về thiên tai, chịu trách nhiệm bảo đảm độ chính xác, tin cậy của bản tin do các cơ quan có thẩm quyền ban hành.
Trả lời:
Việc xác định cấp độ rủi ro thiên tai được quy định tại Điều 4 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg như sau:
1. Rủi ro thiên tai được phân cấp căn cứ vào cường độ, phạm vi ảnh hưởng, khu vực chịu tác động trực tiếp và khả năng gây thiệt hại của thiên tai.
2. Cấp độ rủi ro thiên tai được xác định cho từng loại thiên tai và công bố cùng nội dung bản tin dự báo, cảnh báo về thiên tai.
3. Cấp độ rủi ro của mỗi loại thiên tai được phân tối đa thành 5 cấp và được gắn với một màu đặc trưng trên các loại bản đồ, theo mức độ tăng dần của rủi ro thiên tai: cấp 1 màu xanh dương nhạt là rủi ro thấp; cấp 2 màu vàng nhạt là rủi ro trung bình; cấp 3 màu da cam là rủi ro lớn; cấp 4 màu đỏ là rủi ro rất lớn; cấp 5 màu tím là rủi ro ở mức thảm họa (Phụ lục XII Quyết định này).
4. Cấp độ rủi ro của hai hay nhiều thiên tai xảy ra đồng thời hoặc liên tiếp, có thể điều chỉnh tăng lên 1 cấp dựa trên tác động của thiên tai; trong trường hợp có nguy cơ xảy ra thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản, cấp độ rủi ro có thể được xem xét tăng lên hai cấp, cao nhất là cấp 5.
Câu 60. Gia đình tôi mới chuyển đến sinh sống tại Ninh Thuận để kinh doanh nuôi tôm giống. Để chủ động ứng phó với mưa lũ, tránh hậu quả thiên tai, đề nghị cho biết mùa lũ thường xuất hiện vào khoảng thời gian nào trong một năm?
Trả lời:
Khoản 27 Điều 5 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg xác định mùa lũ thường xuất hiện vào khoảng thời gian liên tục trong một năm như sau:
a) Trên các sông thuộc Bắc Bộ, từ ngày 15 tháng 6 đến ngày 31 tháng 10;
b) Trên các sông từ tỉnh Thanh Hóa đến tỉnh Hà Tĩnh, từ ngày 01 tháng 7 đến ngày 30 tháng 11;
c) Trên các sông từ tỉnh Quảng Bỉnh đến tỉnh Ninh Thuận, từ ngày 01 tháng 9 đến ngày 15 tháng 12;
d) Trên các sông thuộc tỉnh Bình Thuận, các tỉnh thuộc Nam Bộ và Tây Nguyên, từ ngày 15 tháng 6 đến ngày 30 tháng 11.
Câu 61. Cơ quan, tổ chức nào có trách nhiệm ban hành bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai?
Trả lời:
Điều 6 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định cơ quan, tổ chức sau đây có trách nhiệm ban hành bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai:
1. Tổng cục Khí tượng Thủy văn thuộc Bộ Tài nguyên và Môi trường tổ chức ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai và cấp độ rủi ro thiên tai đối với: Bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động trên khu vực vùng biển phía Tây kinh tuyến 120° Đông, phía Bắc vĩ tuyến 05° Bắc và phía Nam vĩ tuyến 23° Bắc (sau đây gọi là Biển Đông) và trên đất liền lãnh thổ Việt Nam; bão, áp thấp nhiệt đới hoạt động ngoài khu vực biển Đông, nhưng có khả năng di chuyển vào khu vực Biển Đông trong khoảng 24 đến 48 giờ tới; mưa lớn xảy ra trên lãnh thổ Việt Nam; lũ trên các sông thuộc lãnh thổ Việt Nam và các sông liên quốc gia liên quan; ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy trên lãnh thổ Việt Nam; nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán trên lãnh thổ Việt Nam; gió mạnh trên Biển Đông; sương mù trên Biển Đông và trên đất liền Việt Nam; nước dâng trên vùng biển ven bờ và đảo của Việt Nam; lốc, sét, mưa đá, rét hại, sương muối trên lãnh thổ Việt Nam.
2. Tổng cục Lâm nghiệp thuộc Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tổ chức ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo cháy rừng do tự nhiên trên lãnh thổ Việt Nam và cấp độ rủi ro.
3. Viện Vật lý địa cầu thuộc Viện Hàn lâm Khoa học và Công nghệ Việt Nam tổ chức ban hành các bản tin và cấp độ rủi ro: Động đất có độ lớn (M) bằng hoặc lớn hơn 3,5 (theo thang Richter hoặc tương đương) ảnh hưởng đến Việt Nam; động đất có độ lớn trên 6,5 (theo thang Richter hoặc tương đương) xảy ra trên biển có khả năng gây ra sóng thần ảnh hưởng đến Việt Nam; sóng thần xảy ra do động đất ở vùng biển xa, có khả năng ảnh hưởng đến Việt Nam
4. Bản tin dự báo, cảnh báo thiên tai do các cơ quan, tổ chức quy định tại khoản 1, khoản 2 và khoản 3 Điều này ban hành là bản tin chính thức, được sử dụng trong chỉ đạo điều hành hoạt động phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai ở Việt Nam.
Câu 62. Để tránh được những thiệt hại về thiên tai và có căn cứ trong chỉ đạo điều hành hoạt động phòng ngừa, ứng phó và khắc phục hậu quả thiên tai, đề nghị cho biết cơ quan, tổ chức nào có trách nhiệm truyền, phát tin dự báo, cảnh báo thiên tai?
Trả lời:
Điều 7 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định các cơ quan, tổ chức sau có trách nhiệm truyền, phát tin dự báo, cảnh báo thiên tai:
1. Đài Tiếng nói Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam.
2. Đài phát thanh, truyền hình tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương và các cơ quan báo chí.
3. Các cơ quan quản lý hệ thống truyền tin về thiên tai.
Câu 63. Nhằm hạn chế thiệt hại và giúp cho người dân kịp thời nắm bắt các thông tin về áp thấp nhiệt đới, việc ban hành bản tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới, sóng lớn, nước dâng do áp thấp nhiệt đới được pháp luật quy định như thế nào?
Trả lời:
Điều 8 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định như sau:
1. Tin áp thấp nhiệt đới gần Biển Đông được ban hành khi áp thấp nhiệt đới hoạt động ở ngoài Biển Đông và có khả năng di chuyển vào Biển Đông trong 24 giờ đến 48 giờ tới.
2. Tin áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông được ban hành khi áp thấp nhiệt đới hoạt động trên Biển Đông và chưa có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam trong 24 giờ tới.
3. Tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp được ban hành khi áp thấp nhiệt đới có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam trong 24 giờ tới.
4. Tin áp thấp nhiệt đới trên đất liền được ban hành khi có một trong các điều kiện sau:
a) Tâm áp thấp nhiệt đới đã đi vào đất liền Việt Nam và sức gió mạnh nhất vẫn còn từ cấp 6 trở lên;
b) Tâm áp thấp nhiệt đới đã đi vào các nước lân cận, nhưng sức gió mạnh nhất vẫn còn từ cấp 6 trở lên và có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam trong 24 giờ tới.
5. Tin nhanh về áp thấp nhiệt đới được ban hành khi phát tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp hoặc những trường hợp áp thấp nhiệt đới diễn biến phức tạp.
6. Tin cuối cùng về áp thấp nhiệt đới được ban hành khi có một trong các điều kiện sau:
a) Áp thấp nhiệt đới đã suy yếu thành một vùng áp thấp;
b) Áp thấp nhiệt đới đã đổ bộ vào các nước lân cận hoặc ra khỏi lãnh thổ, không còn khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam;
c) Áp thấp nhiệt đới đã di chuyển ra ngoài Biển Đông và không có khả năng quay trở lại Biển Đông.
7. Tin dự báo, cảnh báo sóng lớn, nước dâng do áp thấp nhiệt đới được ban hành ngay khi phát tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp.
Câu 64. Pháp luật quy định trong trường hợp nào được ban hành bản tin dự báo, cảnh báo bão, sóng lớn, nước dâng do bão?
Trả lời:
Điều 9 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định bản tin dự báo, cảnh báo bão, sóng lớn, nước dâng do bão được ban hành trong các trường hợp sau:
1. Tin bão gần Biển Đông được ban hành khi bão hoạt động ở ngoài Biển Đông và có khả năng di chuyển vào Biển Đông trong 48 giờ tới.
2. Tin bão trên Biển Đông được ban hành khi bão hoạt động trên Biển Đông và chưa có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam trong 48 giờ tới.
3. Tin bão khẩn cấp được ban hành khi bão có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến đất liền Việt Nam trong 48 giờ tới.
4. Tin bão trên đất liền được ban hành khi có một trong các điều kiện sau:
a) Tâm bão đã đi vào đất liền Việt Nam và sức gió mạnh nhất vẫn còn từ cấp 8 trở lên;
b) Tâm bão đã đi vào các nước lân cận, nhưng sức gió mạnh nhất vẫn còn từ cấp 8 trở lên và có khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam trong 24 giờ đến 48 giờ tới.
5. Tin nhanh về bão được ban hành khi phát tin bão khẩn cấp hoặc những trường hợp bão diễn biến phức tạp.
6. Tin cuối cùng về bão được ban hành khi có một trong các điều kiện sau:
a) Bão đã suy yếu thành một vùng áp thấp;
b) Bão đã đổ bộ vào các nước lân cận hoặc ra khỏi lãnh thổ, không còn khả năng ảnh hưởng trực tiếp đến Việt Nam;
c) Bão đã di chuyển ra ngoài Biển Đông và không có khả năng quay trở lại Biển Đông.
7. Tin sóng lớn, nước dâng do bão được ban hành ngay khi phát tin bão khẩn cấp.
Câu 65. Đề nghị cho biết tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới gồm những nội dung gì?
Trả lời:
Điều 10 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới gồm những nội dung sau:
1. Tiêu đề tin áp thấp nhiệt đới.
2. Thông tin tóm tắt về thực trạng áp thấp nhiệt đới tại thời điểm gần nhất
a) Thời gian: theo giờ tròn, giờ Hà Nội;
b) Vị trí tâm áp thấp nhiệt đới: xác định theo độ vĩ bắc và độ kinh đông với mức độ chính xác đến 1/10 độ; trường hợp không xác định được vị trí tâm áp thấp nhiệt đới tại một điểm tọa độ thì xác định vị trí tâm áp thấp nhiệt đới trong ô vuông, mỗi cạnh bằng 01 độ kinh, vĩ;
c) Khoảng cách gần nhất từ vị trí tâm áp thấp nhiệt đới đến một trong các địa điểm: đảo hoặc quần đảo trên Biển Đông; một địa danh cụ thể trên đất liền Việt Nam hoặc nước lân cận;
d) Cường độ áp thấp nhiệt đới: tính bằng cấp gió Bô-pho đối với gió mạnh nhất và gió giật trong áp thấp nhiệt đới;
đ) Hướng di chuyển của áp thấp nhiệt đới: xác định theo 1 trong 16 hướng Bắc, Bắc Đông Bắc, Đông Bắc, Đông Đông Bắc, Đông, Đông Đông Nam, Đông Nam, Nam Đông Nam, Nam, Nam Tây Nam, Tây Nam, Tây Tây Nam, Tây, Tây Tây Bắc, Tây Bắc, Bắc Tây Bắc;
e) Tốc độ di chuyển: tính bằng km/giờ;
g) Khi áp thấp nhiệt đới đã trực tiếp ảnh hưởng đến các đảo, đất liền cần thông tin về số liệu đã quan trắc được tại các trạm trong khu vực ảnh hưởng.
3. Dự báo diễn biến của áp thấp nhiệt đới
a) Dự báo diễn biến của áp thấp nhiệt đới trong 24 giờ đến 48 giờ tới với các yếu tố quy định tại khoản 2 Điều này;
b) Cảnh báo về hướng, tốc độ di chuyển và cường độ của áp thấp nhiệt đới trong khoảng thời gian từ 48 giờ đến 72 giờ tới;
c) Bản đồ dự báo quỹ đạo của áp thấp nhiệt đới, bán kính gió mạnh và vòng tròn xác suất 70% tâm áp thấp nhiệt đới có thể đi vào;
d) Vùng nguy hiểm trong 24 giờ tới do áp thấp nhiệt đới.
4. Dự báo về ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới
a) Tin áp thấp nhiệt đới gần Biển Đông: dự báo thời gian tâm áp thấp nhiệt đới đi vào Biển Đông, ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới đến các vùng biển, đảo hoặc quần đảo; khả năng gây ra gió mạnh, sóng lớn;
b) Tin áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông: dự báo ảnh hưởng của áp thấp nhiệt đới đến vùng biển, đảo hoặc quần đảo; khả năng gây ra gió mạnh, sóng lớn;
c) Tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp và Tin áp thấp nhiệt đới trên đất liền: dự báo khu vực ảnh hưởng trực tiếp của áp thấp nhiệt đới; dự kiến thời điểm và khu vực đổ bộ của áp thấp nhiệt đới; phạm vi ảnh hưởng của gió mạnh cấp 6, cấp 7; mưa lớn và các loại thiên tai khác trong 12 giờ, 24 giờ tới;
d) Tin cuối cùng về áp thấp nhiệt đới: dự báo khả năng mưa lớn và các loại thiên tai khác.
5. Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do áp thấp nhiệt đới chi tiết cho các khu vực chịu ảnh hưởng.
6. Thời gian ban hành bản tin và thời gian ban hành bản tin tiếp theo.
7. Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
8. Tin nhanh về áp thấp nhiệt đới: cập nhật vị trí, cường độ của áp thấp nhiệt đới thời điểm hiện tại.
Câu 66. Tôi được biết Tổng cục khí tượng thủy văn X đang tuyển dự báo viên của Tổng cục, để nắm bắt được công việc của dự báo viên, cho tôi hỏi nội dung tin dự báo, cảnh báo bão được pháp luật quy định như thế nào?
Trả lời:
Nội dung tin dự báo, cảnh báo bão được quy định tại Điều 11 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg gồm:
1. Tiêu đề tin bão: được ghi tương ứng theo tên kèm theo số hiệu cơn bão được xác định theo thứ tự các cơn bão hoạt động trên Biển Đông trong năm; không đặt số hiệu cho những cơn bão gần Biển Đông.
2. Thông tin tóm tắt về thực trạng bão tại thời điểm gần nhất
a) Thời gian: theo giờ tròn, giờ Hà Nội;
b) Vị trí tâm bão: xác định theo độ vĩ bắc và độ kinh đông với mức độ chính xác đến 1/10 độ;
c) Khoảng cách gần nhất từ vị trí tâm bão đến một trong các địa điểm: đảo hoặc quần đảo trên Biển Đông; một địa danh cụ thể trên đất liền Việt Nam hoặc nước lân cận;
d) Cường độ bão: tính bằng cấp gió Bô-pho đối với gió mạnh nhất và gió giật trong bão;
đ) Hướng di chuyển của bão: xác định theo 1 trong 16 hướng Bắc, Bắc Đông Bắc, Đông Bắc, Đông Đông Bắc, Đông, Đông Đông Nam, Đông Nam, Nam Đông Nam, Nam, Nam Tây Nam, Tây Nam, Tây Tây Nam, Tây, Tây Tây Bắc, Tây Bắc, Bắc Tây Bắc;
e) Tốc độ di chuyển: tính bằng km/giờ;
g) Khi bão đã trực tiếp ảnh hưởng đến các đảo, đất liền cần thông tin về số liệu đã quan trắc được tại các trạm trong khu vực ảnh hưởng.
3. Dự báo diễn biến của bão
a) Dự báo diễn biến của bão trong 24 giờ, đến 48 giờ và đến 72 giờ tới với các yếu tố quy định tại khoản 2 Điều này;
b) Cảnh báo về hướng, tốc độ di chuyển và cường độ của bão trong khoảng thời gian từ 72 giờ đến 120 giờ tới;
c) Bản đồ dự báo quĩ đạo của bão, bán kính gió mạnh và vòng tròn xác suất 70% tâm bão có thể đi vào;
d) Vùng nguy hiểm trong 24 và 48 giờ tới do bão.
4. Dự báo về ảnh hưởng của bão
a) Tin bão gần Biển Đông: dự báo thời gian tâm bão đi vào Biển Đông và ảnh hưởng của hoàn lưu bão đến các vùng biển, đảo hoặc quần đảo; khả năng gây ra gió mạnh, sóng lớn;
b) Tin bão trên Biển Đông: dự báo ảnh hưởng của hoàn lưu bão đến vùng biển, đảo hoặc quần đảo; khả năng gây ra gió mạnh, sóng lớn; cụ thể thông tin về phạm vi ảnh hưởng của gió bão mạnh, sóng lớn, tình trạng biển trong 24 giờ, 48 giờ và đến 72 giờ tới; cảnh báo đến 120 giờ tới;
c) Tin bão khẩn cấp: dự báo ảnh hưởng của hoàn lưu bão đến vùng biển, đảo hoặc quần đảo; dự báo thời điểm và khu vực đổ bộ của bão; phạm vi ảnh hưởng của gió mạnh, mưa lớn và các loại thiên tai khác trong 12 giờ, 24 giờ, 48 giờ;
d) Tin bão trên đất liền và Tin cuối cùng về bão: dự báo khu vực chịu ảnh hưởng trực tiếp của bão; dự báo, cảnh báo mưa lớn và các loại thiên tai khác do ảnh hưởng của hoàn lưu bão.
5. Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do bão chi tiết cho các khu vực chịu ảnh hưởng theo quy định tại Điều 4 và Điều 42 Quyết định này.
6. Thời gian ban hành bản tin và thời gian ban hành bản tin tiếp theo.
7. Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
8. Tin nhanh về bão: cập nhật vị trí, cường độ bão thời điểm hiện tại.
Trả lời:
Điều 12 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định về nội dung tin như sau:
1. Tin dự báo, cảnh báo sóng lớn do áp thấp nhiệt đới, bão
a) Tiêu đề Tin dự báo, cảnh báo sóng lớn do áp thấp nhiệt đới, bão kèm theo tên vùng biển bị ảnh hưởng;
b) Thông tin độ cao sóng lớn nhất, hướng sóng thịnh hành và khu vực sóng lớn trong 24 giờ qua;
c) Dự báo độ cao sóng lớn nhất, hướng sóng thịnh hành và cảnh báo khu vực sóng lớn trong 24 giờ, 48 giờ tới;
d) Thời gian ban hành bản tin và thời gian ban hành bản tin tiếp theo;
đ) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
2. Tin dự báo, cảnh báo nước dâng do áp thấp nhiệt đới, bão
a) Tiêu đề Tin dự báo, cảnh báo nước dâng do bão, áp thấp nhiệt đới kèm theo tên khu vực bị ảnh hưởng;
b) Thông tin về nước dâng tại khu vực bão, áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng trong 24 giờ qua (nếu có);
c) Dự báo độ cao và thời điểm xuất hiện nước dâng lớn nhất, mực nước tổng cộng lớn nhất, phân bố nước dâng lớn nhất quanh khu vực bão, áp thấp nhiệt đới ảnh hưởng và nhận định về nguy cơ ngập lụt ven bờ do nước dâng kết hợp với thủy triều;
d) Thời gian ban hành bản tin và thời gian ban hành bản tin tiếp theo;
đ) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do nước dâng theo quy định tại Điều 4 và Điều 43 Quyết định này;
e) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
Câu 68. Để hạn chế rủi ro do thiên tai gây ra giúp người dân kịp thời ứng phó, tần suất và thời gian ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới, bão, sóng lớn, nước dâng do áp thấp nhiệt đới, bão được quy định như thế nào?
Trả lời:
Tần suất và thời gian ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới, bão, sóng lớn, nước dâng do áp thấp nhiệt đới, bão được quy định tại Điều 13 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg như sau:
1. Tin bão gần Biển Đông, Tin áp thấp nhiệt đới gần Biển Đông, Tin áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông
a) Mỗi ngày ban hành 4 bản tin chính vào lúc: 2 giờ 00, 8 giờ 00, 14 giờ 00 và 20 giờ 00;
b) Trường hợp áp thấp nhiệt đới trên Biển Đông diễn biến phức tạp, ngoài 4 bản tin chính, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính.
2. Tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp, Tin áp thấp nhiệt đới trên đất liền, Tin bão trên Biển Đông, Tin bão khẩn cấp, Tin bão trên đất liền
a) Mỗi ngày ban hành 8 bản tin chính vào lúc: 2 giờ 00, 5 giờ 00, 8 giờ 00, 11 giờ 00, 14 giờ 00, 17 giờ 00, 20 giờ 00 và 23 giờ 00;
b) Trong thời gian có tin áp thấp nhiệt đới khẩn cấp, tin bão khẩn cấp và những trường hợp áp thấp nhiệt đới, bão diễn biến phức tạp, ngoài 8 bản tin chính, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính.
3. Tin nhanh áp thấp nhiệt đới, bão được cập nhật hằng giờ trên cổng thông tin điện tử của Tổng cục Khí tượng Thủy văn.
4. Tin dự báo, cảnh báo sóng lớn, nước dâng do áp thấp nhiệt đới, bão được ban hành cùng tần suất và thời gian với bản tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới, bão trong trường hợp khẩn cấp được quy định tại khoản 2 Điều này hoặc lồng ghép trong các bản tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới, bão khẩn cấp.
Câu 69. Gia đình tôi có 05 ha đất canh tác nông nghiệp tại khu vực ven Sông Hồng, để tránh ảnh hưởng của tình hình mưa lũ. Đề nghị cho biết bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn, lũ được ban hành như thế nào để người dân kịp thời chủ động ứng phó?
Để người dân kịp thời ứng phó với tình hình mưa lũ, tại các khoản 1,2,3,4 Điều 14 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn, lũ được ban hành như sau:
1. Tin dự báo, cảnh báo mưa lớn
a) Tin cảnh báo mưa lớn được ban hành khi phát hiện mưa lớn có khả năng xảy ra trước 48 giờ;
b) Tin dự báo mưa lớn được ban hành khi phát hiện mưa lớn có khả năng xảy ra trước 24 giờ.
2. Tin cảnh báo lũ được ban hành khi phát hiện mực nước trong sông có khả năng lên mức báo động 1 hoặc đã đạt mức báo động 1 và còn tiếp tục lên hoặc xuất hiện lũ bất thường.
3. Tin lũ được ban hành khi mực nước trong sông đạt mức báo động 2 và còn tiếp tục lên hoặc khi mực nước trong sông đã xuống, nhưng vẫn còn cao hơn hoặc ở mức báo động 2.
4. Tin lũ khẩn cấp được ban hành khi mực nước trong sông đạt mức báo động 3 và còn tiếp tục lên, hoặc khi mực nước trong sông đã xuống, nhưng vẫn còn cao hơn hoặc ở mức báo động 3.
Câu 70. Vào mùa mưa kéo dài thường hay xảy ra tình trạng ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy gây nhiều thiệt hại về người và tài sản của người dân. Pháp luật có quy định gì để cảnh báo giúp người dân giảm thiểu thiệt hại do thiên tai gây ra?
Trả lời:
Để cảnh báo giúp người dân giảm thiểu thiệt hại, tại khoản 5, 6 Điều 14 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định trong các trường hợp sau đây phải ban hành bản tin cảnh báo ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy:
5. Tin cảnh báo ngập lụt được ban hành khi phát hiện mưa lớn, lũ, triều cường, nước biển dâng có khả năng gây ngập lụt cho khu vực bị ảnh hưởng hoặc khi phát hiện các hiện tượng bất thường khác như nguy cơ cao vỡ đập, hồ chứa xả nước, vỡ đê, tràn đê có khả năng gây ngập lụt cho khu vực bị ảnh hưởng.
6. Tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy được ban hành khi:
a) Phát hiện mưa lớn có khả năng gây lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất trên khu vực cảnh báo;
b) Phát hiện các hiện tượng bất thường khác như nguy cơ cao vỡ đê, vỡ đập, vỡ hồ chứa, xả lũ có khả năng gây lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất trên khu vực cảnh báo.
Câu 71. Tin dự báo, cảnh báo mưa lớn, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy bao gồm những nội dung gì?
Trả lời:
Điều 15 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định như sau:
1. Tin cảnh báo mưa lớn
a) Tiêu đề Tin cảnh báo mưa lớn kèm theo tên khu vực bị ảnh hưởng;
b) Cảnh báo khả năng xảy ra mưa lớn: thời gian mưa, tổng lượng mưa, khu vực ảnh hưởng;
c) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do mưa lớn theo quy định tại Điều 4 và Điều 44 Quyết định này;
d) Thời gian ban hành bản tin;
đ) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
2. Tin dự báo mưa lớn
a) Tiêu đề Tin dự báo mưa lớn kèm theo tên khu vực bị ảnh hưởng;
b) Diễn biến mưa đã qua: thời gian mưa, khu vực mưa, cấp mưa, tổng lượng mưa trong 24 giờ qua;
c) Dự báo diễn biến mưa lớn trong 24 giờ đến 48 giờ tới: thời gian mưa, khu vực mưa, cấp mưa, tổng lượng mưa phổ biến;
d) Cảnh báo khả năng diễn biến mưa lớn từ 48 giờ đến 72 giờ tới;
đ) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do mưa lớn theo quy định tại Điều 4 và Điều 44 Quyết định này;
e) Thời gian ban hành bản tin và thời gian ban hành bản tin tiếp theo;
g) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
3. Tin cảnh báo lũ
a) Tiêu đề Tin cảnh báo lũ kèm theo tên khu vực, tên tỉnh hoặc tên sông cảnh báo lũ;
b) Hiện trạng mực nước trên lưu vực;
c) Cảnh báo: khu vực có khả năng xảy ra lũ, cấp báo động lũ có thể xảy ra; khả năng xảy ra các thiên tai khác đi kèm;
d) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do lũ theo quy định tại Điều 4 và Điều 45 Quyết định này;
đ) Thời gian ban hành bản tin;
e) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
4. Tin lũ và Tin lũ khẩn cấp
a) Tiêu đề Tin lũ và Tin lũ khẩn cấp kèm theo tên khu vực, tên tỉnh hoặc tên sông báo tin lũ;
b) Hiện trạng diễn biến lũ trong 12 giờ qua và số liệu thực đo về mực nước tại thời điểm gần nhất;
c) Dự báo: khả năng diễn biến của lũ trong thời hạn dự báo; mực nước lũ dự báo và so sánh với mực nước tương ứng với các cấp báo động hoặc với mực nước đỉnh lũ trong các trận lũ đặc biệt lớn, lũ lịch sử;
d) Cảnh báo nguy cơ ngập lụt, khả năng xảy ra các thiên tai khác đi kèm;
đ) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do lũ chi tiết cho các khu vực chịu ảnh hưởng theo quy định tại Điều 4 và Điều 45 Quyết định này;
e) Thời gian ban hành bản tin và thời gian ban hành bản tin tiếp theo;
g) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
5. Tin cảnh báo ngập lụt
a) Tiêu đề Tin cảnh báo ngập lụt kèm theo tên khu vực, địa điểm báo tin ngập lụt;
b) Hiện trạng mưa, mực nước hoặc triều cường, nước biển dâng trên khu vực;
c) Cảnh báo các đặc trưng ngập lụt: phạm vi, thời gian, độ sâu ngập lụt lớn nhất;
d) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do ngập lụt theo quy định tại Điều 4 và Điều 45 Quyết định này;
đ) Thời gian ban hành tin;
e) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
6. Tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy
a) Tiêu đề Tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất kèm theo tên khu vực, địa điểm báo tin;
b) Tình hình mưa trên lưu vực trong 6 giờ qua;
c) Cảnh báo mưa trong thời gian tiếp theo;
d) Cảnh báo các vùng có nguy cơ xảy ra lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy (nếu có);
đ) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do lũ quét, sạt lở đất theo quy định tại Điều 4 và Điều 46 Quyết định này;
e) Thời gian ban hành bản tin;
g) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
Câu 72. Để phòng, chống hiểm họa do thiên tai gây ra những tổn thất và mất mát về tính mạng, tài sản, kinh tế, môi trường của cộng đồng và xã hội. Pháp luật quy định như thế nào về tần suất và thời gian ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy?
Trả lời:
Tần suất và thời gian ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo mưa lớn, lũ, ngập lụt, lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy được quy định tại Điều 16 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg như sau:
1. Tin dự báo, cảnh báo mưa lớn
a) Tin cảnh báo mưa lớn đầu tiên được ban hành khi phát hiện khả năng xuất hiện mưa lớn trong khu vực cảnh báo; các tin cảnh báo mưa lớn tiếp theo được ban hành mỗi ngày 02 bản tin vào lúc 9 giờ 00 và 15 giờ 30;
b) Tin dự báo mưa lớn mỗi ngày ban hành 4 bản tin vào lúc: 3 giờ 30, 9 giờ 00, 15 giờ 30 và 21 giờ 00; trong trường hợp xảy ra mưa đặc biệt lớn hoặc rất nguy hiểm, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính.
2. Tin cảnh báo lũ
a) Tin cảnh báo lũ được ban hành khi phát hiện mực nước trong sông có khả năng lên mức báo động 1 hoặc đã đạt mức báo động 1 và còn tiếp tục lên hoặc xuất hiện lũ bất thường;
b) Các tin cảnh báo lũ tiếp theo được ban hành mỗi ngày 02 bản tin vào lúc 9 giờ 00 và 15 giờ 30.
3. Tin lũ
a) Tin lũ trên khu vực đồng bằng sông Cửu Long, 02 ngày ban hành 01 bản tin vào lúc 9 giờ 00; trường hợp lũ diễn biến phức tạp, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính;
b) Tin lũ trên sông Hồng, sông Thái Bình và các sông khác, mỗi ngày ban hành 03 bản tin vào lúc: 9 giờ 00, 15 giờ 30 và 21 giờ 00; trường hợp lũ diễn biến phức tạp, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính.
4. Tin lũ khẩn cấp
a) Tin lũ khẩn cấp trên khu vực đồng bằng sông Cửu Long, 01 ngày ban hành 01 bản tin vào 9 giờ 00; trường hợp lũ diễn biến phức tạp, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính;
b) Tin lũ khẩn cấp trên sông Hồng, sông Thái Bình và các sông khác, mỗi ngày ban hành 04 bản tin chính vào lúc: 3 giờ 30, 9 giờ 00, 15 giờ 30 và 21 giờ 00; trường hợp lũ diễn biến nhanh và phức tạp, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính;
c) Thông tin về mực nước lũ trên các sông được cập nhật hàng giờ trên cổng thông tin điện tử của Tổng cục Khí tượng Thủy văn.
5. Tin cảnh báo ngập lụt
Tin cảnh báo ngập lụt được ban hành khi phát hiện mưa lớn, lũ, triều cường, nước biển dâng có khả năng gây ngập lụt cho khu vực bị ảnh hưởng hoặc khi phát hiện các hiện tượng bất thường khác như nguy cơ cao vỡ đập, hồ chứa xả nước, vỡ đê, tràn đê có khả năng gây ngập lụt lớn cho khu vực bị ảnh hưởng; tin cảnh báo ngập lụt có thể được ban hành độc lập hoặc lồng ghép trong tin cảnh báo lũ, tin lũ, lũ khẩn cấp.
6. Tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất do mưa lũ hoặc dòng chảy
Tin cảnh báo lũ quét, sạt lở đất do mưa lũ hoặc dòng chảy được ban hành ngay sau khi phát hiện khả năng xuất hiện các hiện tượng lũ quét, sạt lở đất, sụt lún đất trên khu vực cảnh báo.
Trả lời:
Để kịp thời xác định mối nguy hại cho cây trồng và đối phó với các tác động của nắng nóng, hạn hán, tại khoản 1, 2 Điều 17 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định trong các trường hợp sau phải ban hành bản tin dự báo, cảnh báo nắng nóng, hạn hán:
1. Tin dự báo, cảnh báo nắng nóng
a) Tin cảnh báo nắng nóng được ban hành khi phát hiện nắng nóng có khả năng xảy ra trước 48 giờ;
b) Tin dự báo nắng nóng được ban hành khi phát hiện nắng nóng có khả năng xảy ra trước 24 giờ.
2. Tin dự báo, cảnh báo hạn hán được ban hành khi phát hiện có khả năng xảy ra trong khu vực dự báo.
Câu 74. Nội dung tin dự báo, cảnh báo nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán được quy định như thế nào?
Trả lời:
Điều 18 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định như sau:
1. Tin cảnh báo nắng nóng
a) Tiêu đề Tin cảnh báo nắng nóng trên khu vực cụ thể;
b) Cảnh báo khả năng nắng nóng: thời gian xảy ra nắng nóng, khu vực ảnh hưởng, nhiệt độ cao nhất;
c) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do nắng nóng theo quy định tại Điều 4 và Điều 47 Quyết định này;
d) Thời gian ban hành bản tin;
đ) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
2. Tin dự báo nắng nóng
a) Tiêu đề Tin dự báo nắng nóng trên khu vực cụ thể;
b) Hiện trạng nắng nóng trong 24 giờ qua: khu vực ảnh hưởng, nhiệt độ cao nhất, độ ấm tương đối thấp nhất;
c) Dự báo diễn biến nắng nóng trong 24 giờ đến 48 giờ tới: khu vực ảnh hưởng, nhiệt độ cao nhất, độ ẩm tương đối thấp nhất, thời gian nang nóng trong ngày;
d) Cảnh báo khả năng tiếp diễn nắng nóng trong 72 giờ đến 120 giờ tới và thời gian kết thúc nắng nóng;
đ) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do nắng nóng theo quy định tại Điều 4 và Điều 47 Quyết định này;
e) Thời gian ban hành bản tin và thời gian ban hành bản tin tiếp theo;
g) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
3. Tin dự báo, cảnh báo hạn hán và sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán (nếu có)
a) Tiêu đề Tin dự báo, cảnh báo hạn hán và sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán (nếu có) kèm theo tên khu vực có khả năng chịu ảnh hưởng;
b) Hiện trạng diễn biến tổng lượng mưa, tổng lượng nước mặt trên khu vực dự báo; tỷ lệ phần trăm (%) thiếu hụt tổng lượng mưa, tổng lượng nước mặt trên khu vực so với giá trị trung bình nhiều năm cùng thời kỳ và giá trị trung bình cùng thời kỳ năm trước đó;
c) Dự báo, cảnh báo diễn biến tổng lượng mưa, tổng lượng nước mặt trên khu vực dự báo trong thời hạn dự báo; tỷ lệ phần trăm (%) thiếu hụt tổng lượng mưa, tổng lượng nước mặt dự báo trên khu vực trong thời hạn dự báo so với giá trị trung bình nhiều năm cùng thời kỳ;
d) Cảnh báo sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán (nếu có);
đ) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do hạn hán hoặc sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán (nếu có) theo quy định tại Điều 4 và Điều 48 Quyết định này;
e) Thời gian ban hành bản tin và thời gian ban hành bản tin tiếp theo;
g) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
4. Tin cảnh báo xâm nhập mặn
a) Tiêu đề Tin cảnh báo xâm nhập mặn kèm theo tên lưu vực sông hay khu vực có khả năng chịu ảnh hưởng của xâm nhập mặn;
b) Hiện trạng thủy văn, diễn biến thủy triều trên lưu vực được cảnh báo;
c) Cảnh báo các khu vực có khả năng xảy ra xâm nhập mặn với độ mặn 1‰ hoặc 4‰ trở lên sâu trong nội đồng;
d) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do xâm nhập mặn theo quy định tại Điều 4 và Điều 49 Quyết định này;
e) Thời gian ban hành bản tin;
d) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
5. Tin dự báo xâm nhập mặn
a) Tiêu đề Tin dự báo xâm nhập mặn kèm theo tên lưu vực sông hay khu vực chịu ảnh hưởng của xâm nhập mặn;
b) Hiện trạng thủy văn, diễn biến thủy triều và xâm nhập mặn trên lưu vực được dự báo: độ mặn cao nhất tại các vị trí dự báo, khoảng cách chịu ảnh hưởng của xâm nhập mặn với độ mặn 4‰ hoặc 1‰ tính từ cửa sông chính;
c) Dự báo: độ mặn cao nhất, thời gian xuất hiện tại các vị trí; phạm vi, thời gian chịu ảnh hưởng của độ mặn 4‰ hoặc 1‰; khoảng cách chịu ảnh hưởng của độ mặn 4‰ hoặc 1‰ trở lên tính từ cửa sông chính;
d) Cảnh báo cấp độ rủi ro thiên tai do xâm nhập mặn theo quy định tại Điều 4 và Điều 49 Quyết định này;
đ) Thời gian ban hành bản tin và thời gian ban hành bản tin tiếp theo;
e) Tên và chữ ký của người chịu trách nhiệm ban hành bản tin.
Câu 75. Tần suất và thời gian ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán được quy định như thế nào?
Trả lời:
Theo quy định tại Điều 19 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg thì tần suất và thời gian ban hành các bản tin dự báo, cảnh báo nắng nóng, hạn hán, xâm nhập mặn, sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán được quy định như sau:
1. Tin dự báo, cảnh báo nắng nóng
a) Tin cảnh báo nắng nóng đầu tiên được ban hành khi phát hiện khả năng xuất hiện nắng nóng trong khu vực cảnh báo; các tin cảnh báo nắng nóng tiếp theo được ban hành mỗi ngày 01 bản tin vào lúc 14 giờ 30;
b) Tin dự báo nắng nóng mỗi ngày ban hành 03 bản tin vào lúc: 8 giờ 00, 14 giờ 00 và 20 giờ 00; trong trường hợp xảy ra nắng nóng đặc biệt gay gắt và khả năng kéo dài, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính.
2. Tin dự báo, cảnh báo hạn hán và sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán (nếu có)
a) Tin dự báo, cảnh báo hạn hán và sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán (nếu có) đầu tiên được ban hành khi phát hiện có khả năng xuất hiện hạn hán trong khu vực cảnh báo, dự báo;
b) Tin dự báo, cảnh báo hạn hán và sạt lở đất, sụt lún đất do hạn hán (nếu có) tiếp theo được ban hành 10 ngày 01 bản tin sau khi ban hành bản tin đầu tiên vào các ngày 10, 20 và ngày cuối tháng; trong trường hợp hạn hán diễn biến phức tạp, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính.
3. Tin dự báo, cảnh báo xâm nhập mặn
a) Tin cảnh báo xâm nhập mặn được ban hành khi phát hiện có khả năng xảy ra hiện tượng xâm nhập mặn trong khu vực cảnh báo;
b) Tin dự báo xâm nhập mặn đầu tiên được ban hành khi xuất hiện hiện tượng xâm nhập mặn trong khu vực dự báo.
Các tin dự báo xâm nhập mặn tiếp theo được ban hành 10 ngày 01 bản tin sau khi ban hành bản tin đầu tiên vào các ngày 10, 20 và ngày cuối tháng; trong trường hợp xâm nhập mặn diễn biến phức tạp, cần ban hành bổ sung một số bản tin xen kẽ giữa các bản tin chính.
Câu 76. Để cảnh báo người dân chủ động ứng phó với gió mạnh trên biển, sóng lớn, nước dâng, pháp luật quy định như thế nào về dự báo, cảnh báo gió mạnh trên biển, sóng lớn, nước dâng?
Trả lời:
Để giúp người dân chủ động ứng phó với gió mạnh trên biển, sóng lớn, nước dâng, tại khoản 1, 2 Điều 20 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định phải ban hành bản tin dự báo, cảnh báo gió mạnh trên biển, sóng lớn, nước dâng trong các trường hợp sau:
1. Ban hành bản tin dự báo, cảnh báo gió mạnh trên biển
a) Tin cảnh báo gió mạnh trên biển được ban hành khi phát hiện gió mạnh trên biển có khả năng xảy ra trong 24 giờ đến 48 giờ tới;
b) Tin dự báo gió mạnh trên biển được ban hành khi phát hiện gió mạnh trên biển có khả năng xảy ra trước 24 giờ.
2. Ban hành bản tin dự báo, cảnh báo sóng lớn, nước dâng
a) Tin dự báo, cảnh báo sóng lớn, nước dâng do áp thấp nhiệt đới, bão được ban hành theo quy định tại khoản 7 Điều 8 và khoản 7 Điều 9 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg;
b) Tin cảnh báo sóng lớn, nước dâng do gió mạnh trên biển được ban hành khi phát hiện sóng lớn, nước dâng do gió mạnh trên biển có khả năng xảy ra trong 24 giờ đến 48 giờ tới;
c) Tin dự báo sóng lớn, nước dâng do gió mạnh trên biển được ban hành khi phát hiện sóng lớn, nước dâng do gió mạnh trên biển có khả năng xảy ra trước 24 giờ.
Câu 77. Nhằm đảm bảo an toàn tính mạng cho người dân đi biển, pháp luật quy định như thế nào về trách nhiệm của tổ chức, cá nhân quản lý phương tiện hoạt động trên biển, phương tiện thông tin cá nhân?
Trả lời:
Điều 61 Quyết định số 18/2021/QĐ-TTg quy định như sau:
1. Trang bị các thiết bị thông tin cần thiết để tiếp nhận tin dự báo, cảnh báo thiên tai; duy trì thông tin liên lạc giữa các chủ phương tiện với nhau và với Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam, hệ thống thông tin của Bộ đội Biên phòng và các hệ thống thông tin khác.
2. Khi nhận được tin dự báo, cảnh báo áp thấp nhiệt đới, bão và tin cảnh báo sóng thần, phải thông báo ngay số lượng người, vị trí hoạt động và số hiệu của tàu, thuyền trên biển cho Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam, hệ thống thông tin của Bộ đội Biên phòng và các hệ thống thông tin khác để kịp thời hướng dẫn di chuyển, phòng tránh.
3. Khi phát hiện có hiện tượng thiên tai trên biển, phải thông báo ngay cho Hệ thống Thông tin Duyên hải Việt Nam và hệ thống thông tin của Bộ đội Biên phòng.
4. Tổ chức, cá nhân có các phương tiện thông tin đã được cấp phép sử dụng, được phép truyền tin về thiên tai, chịu trách nhiệm bảo đảm độ chính xác, tin cậy của bản tin do các cơ quan có thẩm quyền ban hành.
Tiểu phẩm số 6: Bài học đắt giá
Phân vai:
- Ông Phong – giám đốc công ty chế biến thức ăn chăn nuôi
- Tiến, Linh – nhân viên
- Anh Hùng – Trưởng đoàn kiểm tra
Tại phòng Giám đốc, có tiếng gõ cửa:
- Giám đốc Phong: Mời vào
- Tiến: Báo cáo anh, bên Công an tỉnh mới có điện thoại báo sẽ có đoàn kiểm tra của Phòng cảnh sát môi trường đến làm việc hôm nay ạ.
- Giám đốc Phong: Họ có nói lý do làm việc không?
- Tiến: Dạ thấy bảo đến để kiểm tra công ty ta về quá trình xả thải ra môi trường ạ.
- Giám đốc Phong: Sao lại đến vào đúng lúc này chứ. Thôi, chú đi chuẩn bị các hồ sơ giấy tờ đi. Gọi cô Linh lên gặp anh gấp.
Một lát sau:
- Linh: Anh cho gọi em ạ?
- Giám đốc Phong: Vừa có thông báo hôm nay có đoàn kiểm tra của Phòng cảnh sát môi trường đến làm việc. Việc anh bảo em hôm trước em thu xếp đến đâu rồi?
- Linh: Thưa anh, em đã cho dừng hoạt động xả thải trực tiếp xuống ống ngầm, cũng đã liên hệ với chính quyền xã để giải trình, nhưng cũng mang tính chất tạm thời thôi anh ạ vì bà con phản đối dữ quá.
- Giám đốc Phong: thôi được, để anh tính. Em chuẩn bị đi, lát cùng dự với anh.
Đoàn kiểm tra đến, tại phòng họp của công ty, sau khi giới thiệu thành phần đoàn kiểm tra, anh Hùng, Trưởng đoàn bắt đầu nội dung cuộc họp:
- Anh Hùng: Thưa anh Phong, chúng tôi nhận được phản ánh của bà con về việc nước thải từ xưởng chế biến thức ăn chăn nuôi của anh đổ ra sông Lung có mùi hôi thối, gây ô nhiễm môi trường. Hôm nay chúng tôi đến để kiểm tra quy trình xả thải ra môi trường của công ty, mong anh hợp tác.
- Giám đốc Phong: Dạ vâng, báo cáo các đồng chí, công ty chúng tôi cũng đang nỗ lực thực hiện cam kết bảo vệ môi trường như đã ký. Công ty sẵn sàng hợp tác cùng cơ quan chức năng. Tuy nhiên, trong sản xuất, kinh doanh chắc chắn có sai sót, mong các anh giơ cao đánh khẽ ạ.
- Anh Hùng: Mong là sai sót đó không quá tệ anh ha, (cười). Thôi chúng tôi xin phép được xuống xưởng làm việc.
- Giám đốc Phong: Vâng, mời các anh chị.
Tại Xưởng chế biến:
- Giám đốc Phong (sau một hồi hướng dẫn quy trình xử lý nước thải của xưởng chế biến thức ăn chăn nuôi): báo cáo các anh chị, sau khi trải qua các hệ thống lọc, nước thải được đưa vào bể khử trùng trước khi xả thải ra môi trường để đảm bảo tiêu chuẩn xả thải cho phép.
- Anh Hùng: nhưng hình như hệ thống xử lý nước thải của các anh có vấn đề. Tôi không thấy có nước thải qua bể khử trùng này?
- Giám đốc Phong: Hệ thống mới đây đang có trục trặc kĩ thuật, chúng tôi đang gấp rút sửa để đưa hoạt động trở lại, anh yên tâm là…
- Anh Hùng (cắt ngang): Thế từ đó đến nay anh xả thải trực tiếp ra ngoài luôn?
- Giám đốc Phong (căng thẳng): Dạ.. vâng. Nhưng lượng nước thải không nhiều, không thể là nguyên nhân gây ô nhiễm môi trường được ạ.
- anh Hùng: chúng tôi sẽ cho lấy mẫu nước thải để giám định, chúng ta sẽ biết kết quả sau ít ngày nữa thôi. Còn bây giờ, ta quay về phòng họp, anh vui lòng cung cấp các văn bản, giấy tờ liên quan đến hoạt động của công ty để chúng tôi kiểm tra.
Mấy ngày sau, tại Phòng Cảnh sát môi trường:
- Anh Phong ạ, kết quả mẫu giám định cho thấy công ty của anh đã có hành vi xả nước thải có chưa các thông số môi trường thông thường vào môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật về chất thải từ 10 lần trở lên, trong trường hợp thải lượng nước thải từ 10m3 đến dưới 20m3/ngày (24 giờ).
- Giám đốc Phong: Xin các anh giơ cao đánh khẽ, chúng tôi xin được khắc phục kịp thời ạ.
- Anh Hùng: Anh Phong thông cảm, chúng tôi có trách nhiệm làm đúng quy định pháp luật. Với hành vi này, chúng tôi buộc phải áp dụng biện pháp xử phạt hành chính theo quy định tại Nghị định số 155/2016/NĐ-CP, đã được sửa đổi bổ sung tại Nghị định số 55/2016/NĐ-CP.
- Giám đốc Phong: Thưa anh, anh có thể cho biết mức xử phạt không ạ?
- Anh Hùng: Với hành vi xả thải ra môi trường của công ty anh như tôi vừa nói thì sẽ chịu mức phạt từ 100 triệu đến 110 triệu đồng[13]. Đồng thời, để nghiêm khắc răn đe cá nhân, tổ chức vi phạm, Nghị định cũng quy định mức phạt tăng thêm cho các hành vi, cụ thể là với hành vi của anh thì mức phạt tăng thêm 50% của mức phạt tiền cao nhất đã chọn đối với hành vi vi phạm quy định đối với mỗi thông số môi trường vượt quy chuẩn kỹ thuật từ 10 lần trở lên[14]. Chưa hết, mức phạt tiền đối với mỗi hành vi vi phạm đang là mức phạt tiền của cá nhân, còn mức phạt tiền đối với tổ chức bằng 02 lần mức phạt tiền của cá nhân có cùng hành vi vi phạm[15].
- Giám đốc Phong: Ý anh nói tức là với hành vi này nếu là công ty thì bị xử phạt đến hàng trăm triệu đồng đúng không ạ?
- Anh Hùng: Chính xác. Đồng thời với việc bị áp dụng mức xử phạt hành chính, công ty các anh còn phải thực hiện các biện pháp khắc phục hậu quả như: khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường và báo cáo kêt quả đã khắc phục xong hậu quả vi phạm trong thời hạn do chúng tôi đưa ra; buộc rà soát, cải tạo công trình xử lý nước thải đáp ứng yêu cầu kỹ thuật về bảo vệ môi trường theo quy định; công ty anh cũng phải trả chi phí giám định mẫu nước thải hôm vừa rồi theo đơn giá hiện hành.[16] Đấy anh xem, tôi đã thông báo các mức phạt cụ thể đối với hành vi vi phạm của công ty rồi, giờ anh qua bên này đọc lại và ký vào biên bản làm việc nhé.
- Giám đốc Phong: Vâng, tôi hiểu rồi. Để kịp tiến độ sản xuất, chúng tôi đã phải trả cái giá quá đắt, nhất là trong tình hình dịch bệnh khó khăn như thế này.
- Anh Hùng: Tôi nghĩ công ty nên nhanh chóng khắc phục tình trạng ô nhiễm môi trường cũng như đối thoại với người dân để có hướng xử lý phù hợp, chứ nước thải đổ ra sông Lung lại chảy qua địa phận đông dân cư sinh sống nên người dân bức xúc lắm.
- Giám đốc Phong: Vâng, tôi sẽ khắc phục ngay ạ. Cảm ơn các anh chị đã cho tôi bài học quý giá.
4. Tìm hiểu quy định của pháp luật về việc thực hiện các chính sách, biện pháp hỗ trợ người dân gặp khó khăn do đại dịch covid-19 (02 tiểu phẩm).
(Văn bản sử dụng: Quyết định số 23/2021/QĐ-TTg ngày 7/7/2021 quy định về việc thực hiện một số chính sách hỗ trợ người lao động và người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch COVID-19).
Tiểu phẩm số 7: Bữa cơm mùa dịch
Các nhân vật:
Chị Tuyên: Vợ anh Đăng
Bé Linh: con chị Tuyên và anh Đăng
Chị Thời: Hàng xóm
Cảnh 1: Đang ngồi trong nhà, nghe tiếng bé Linh khóc, chị Thời ngó đầu qua bức tường nhà chị Tuyên thì thấy bé Linh đang đứng trước cửa nhà.
Chị Thời: Có chuyện gì mà khóc la vậy bé!
Bé Linh: Mẹ con đánh con nè cô. Mẹ không thương con nữa.
Chị Thời: Ủa, mà sao mẹ đánh con. Xưa nay mẹ thương con lắm mà. Nín đi kể cô nghe.
Bé Linh: Con bảo mẹ mua thịt về ăn, ăn rau hoài con chán quá. Vậy mà mẹ la con. Con thật sự không thích ăn rau mà.
Chị Thời: Con đừng khóc nghe, mẹ con cũng vì khó khăn quá thôi. Con thấy dịch bệnh Covid-19 hông?
Bé Linh: Dạ con có. (Vẫn nấc: hức hức)
Chị Thời: Ba mẹ con phải nghỉ làm ở công ty để phòng, tránh dịch. Nên không có lương, chắc bởi vậy mẹ mới không có tiền mua thịt con ăn. Bé Linh ngoan, thương mẹ đừng khóc nhè nữa nghe.
Bé Linh: (đã hiểu chuyện) Dạ, con hiểu rồi cô.
Chị Thời: Ngoan, khi nào hết dịch, mẹ đi làm có lương, thì con thích ăn bao nhiêu thịt cũng được hết nha.
Bé Linh: Dạ, vâng ạ.
Chị Thời: Sang chơi với chị My nhà cô nhen, chị My đang ở trên gác chơi đồ hàng á.
Bé Linh: Dạ.
Khi bé Linh sang nhà mình thì chị Thời đi ra ngõ và vào nhà của bé.
Chị Thời: Chị Tuyên ơi, đang đâu đó.
Chị Tuyên: Em đang trong bếp nè chị.
Chị Thời: Đang làm gì đó?
Chị Tuyên: Em đang làm lạc rang muối nè. Đổi bữa cho con, không nó không chịu ăn rau suốt được.
Chị Thời: Cũng tội nghiệp bọn nhỏ. Nhưng biết sao giờ. Xóm mình ai cũng làm công nhân, cũng nghèo khó cả.
Chị Tuyên: (Mắt đỏ hoe hoe) Chắc con Linh sang nhà chị nói hả.
Chị Thời: Không có, thấy con bé khóc, nên chị hỏi chuyện thôi. Bé nhưng nó biết mà. Khuyên nhủ nó vài câu là nó nín.
Chị Tuyên: Con bé không có lỗi, nhưng mà nó đòi hoài, em cũng không biết phải làm sao. Em cũng buồn lắm chị.
Chị Thời: Nghỉ làm họ không hỗ trợ gì hả?
Chị Tuyên: Bọn em nghỉ làm vậy là tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động do dịch Covid-19. Trong thời gian tạm hoãn đâu có được hưởng lương gì đâu chị, mà chủ doanh nghiệp cũng đang khó khăn nữa.[17] Công ty cũng nói hỗ trợ mỗi người 02 tháng lương cơ bản, được gần 3 triệu.
Chị Thời: Tằn tiện liệu có đủ không?
Chị Tuyên: Sao đủ được chị. Có chút tiết kiệm trước đó giờ cũng tiêu gần hết rồi. Mà nói hỗ trợ thì mới được một tháng thôi, còn một tháng thì nợ. Gọi điện hỏi, thì công ty cũng gặp khó. Họ nói, vì dịch nên tiền vận chuyển hàng ra nước ngoài cước phí tăng gần gấp rưỡi lận. Hàng thì phải chuyển cho đúng thời gian, chứ nước ngoài họ phạt vi phạm hợp đồng cao lắm, nên công ty chấp nhận giá chở đó.
Chị Thời: Tưởng dịch thì giá rẻ hơn chứ.
Chị Tuyên: Không chị ơi. Nhiều công ty tàu thuyền nước ngoài, công nhân nhiễm Covid-19 nhiều, họ có người đi làm đâu. Có tàu cchở là tốt rồi, mà hàng thì nhiều, nên phí mới gia tăng vậy đó.
Chị Thời: Đúng ha. Covid vậy, họ không dám chở chứ không phải vì không muốn chở.
Chị Tuyên: Vợ chồng em cũng đâu có ngồi không. Chồng em đi xe ôm kiếm thêm, em cũng đi rửa bát thuê mà rồi nhà hàng đóng cửa hết không ai thuê nữa. Giờ chị bảo em phải làm sao?
Chị Thời: Chị cứ động viên em vậy chứ nhà chị mà dịch kéo dài thì khác gì em đâu. Thôi cố gắng em ạ. Giáo viên mầm non tư thục như bọn chị cũng chả khá hơn.
Chị Tuyên: Vâng.
Cảnh 2: Chiều chồng chị Tuyên ra đầu ngõ nhận hàng cứu trợ. Tươi tỉnh khác hẳn mấy ngày qua, còn bảo người ta cho cả khoanh giò.
Chị Tuyên: Hôm nay có tin gì vui vậy, Linh ơi, hôm nay có giò lụa nè. Mẹ lấy cho con ăn nha.
Bé Linh: Dạ vâng.
Anh Đăng: Lúc xếp hàng nhận đồ cứu trợ, mấy anh em trong nhóm Grab của anh chia sẻ tin này hay lắm.
Chị Tuyên: Tin gì vậy anh?
Anh Đăng: Nhà nước mình sẽ có hỗ trợ tiền cho công nhân bị nghỉ làm do dịch như mình đấy.
Chị Tuyên: Thật vậy hả anh? Bao giờ thì được?
Anh Đăng: Chắc cũng chưa ngay được. Mà cũng không nhiều vì đông người nghỉ việc quá.
Chị Tuyên vừa nấu ăn vừa mừng: Có còn hơn không anh à.
Anh Đăng: Hôm nay được phát thùng mỳ này, vậy là cũng có bữa sáng cho con.
Chị Tuyên: Vâng. May mà có những người làm từ thiện vậy, nên mình mới đỡ tiền thức ăn hàng ngày. Mà hỗ trợ ra sao anh.
Anh Đăng: Để anh hỏi lại các anh em đã. Vợ chồng mình thuộc đối tượng tạm hoãn công việc vì dịch đúng không?
Chị Tuyên: Đúng rồi mình.
Anh Đăng: Đối tượng hỗ trợ ở đây là người lao động làm việc tại doanh nghiệp, hợp tác xã, đơn vị sự nghiệp công lập tự đảm bảo chi thường xuyên hoặc chi đầu tư và chi thường xuyên, cơ sở giáo dục dân lập, tư thục ở cấp giáo dục mầm non, mẫu giáo, tiểu học, trung học cơ sở, trung học phổ thông, giáo dục nghề nghiệp phải tạm dừng hoạt động theo yêu cầu của cơ quan nhà nước có thẩm quyền để phòng, chống dịch COVID-19 thì sẽ được hỗ trợ[18]. Nhà mình được hỗ trợ cả hai đấy.
Chị Tuyên: Vậy là chị Thời cũng được hỗ trợ nữa. Mai em phải báo chị ấy.
Anh Đăng: Muốn được hỗ trợ phải có đủ các điều kiện đấy.
Chị Tuyên: Còn điều kiện nữa hả. Vậy mình có được không?
Anh Đăng: Đầu tiên là thuộc trường hợp tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương trong thời hạn hợp đồng lao động, từ 15 ngày liên tục trở lên, tính từ ngày 01 tháng 5 năm 2021 đến hết ngày 31 tháng 12 năm 2021 và thời điểm bắt đầu tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương từ ngày 01 tháng 5 năm 2021 đến ngày 31 tháng 12 năm 2021. Điều kiện nữa là đang tham gia bảo hiểm xã hội bắt buộc tại tháng liền kề trước thời điểm người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương.
Chị Tuyên: Ủa sao quy định rắc rối vậy. Cứ ai bị thất nghiệp vì Covid thì hỗ trợ người ta hết trơn đi.
Anh Đăng: Thì người thất nghiệp cũng được hỗ trợ mà. Nhưng mỗi trường hợp có chế độ khác nhau. Anh với em tạm hoãn hợp đồng lao động vì theo hợp đồng vợ chồng mình còn 1 năm nữa mới hết hợp đồng phải hôn. Như vậy là tạm hoãn. Còn người thất nghiệp sẽ có trợ cấp thất nghiệp nữa.
Chị Tuyên: Nhưng làm sao để được trợ cấp, anh có nghe người ta nói định mức được trợ cấp thế nào không?
Anh Đăng: Mức hỗ trợ là 1.855.000 đồng/người đối với người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương từ 15 ngày liên tục trở lên đến dưới 01 tháng (30 ngày). Đối với người lao động tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương từ 01 tháng (30 ngày) trở lên thì mức hỗ trợ là 3.710.000 đồng/người[19].
Chị Tuyên: Vậy là vợ chồng mình được hỗ trợ mức sau, là hơn 3 triệu 7 hả.
Anh Đăng: Bé Linh nhà mình 5 tuổi, nên mình được hỗ trợ thêm 1 triệu đồng nữa, tiền nuôi con nhỏ [20]
Chị Tuyên: Được một đồng cũng quý. Mà họ chi trả theo đợt hay một lần vậy?
Anh Đăng: Chi trả 01 lần luôn.
Chị Tuyên: Mà làm sao để được hưởng trợ cấp.
Anh Đăng: Chút nữa em cái bản sao văn bản thỏa thuận tạm hoãn thực hiện hợp đồng lao động, nghỉ việc không hưởng lương để nộp cho công ty nhé; cả bản sao Giấy khai sinh của bé Linh nữa[21]
Chị Tuyên: Nhưng công ty em không thấy có văn bản tạm hoãn gì đó.
Anh Đăng: Nếu thế thì công ty phải làm cho mình. Công ty mình có trách nhiệm lập danh sách yêu cầu cơ quan bảo hiểm xã hội xác nhận người lao động đang tham gia bảo hiểm xã hội. Rồi công ty gửi hồ sơ lên để quận xem xét, giải quyết. [22]
Chị Tuyên: Ăn cơm xong. Em sang nhà chị Thời bảo chị ấy nữa.
Anh Đăng: Đang covid này thì gọi điện, nhắn tin cho bả biết chứ sang đó làm gì chớ. Giờ chính quyền đã cấm tập trung, hạn chế tiếp xúc rồi đó. Người ta hốt đi là tui hổng biết đâu à nghe.
Chị Tuyên: Biết rồi, khổ lắm, nói mãi, nói hoài à.
Tiểu phẩm số 8: Cách ly tập trung
Các nhân vật:
Bé Hà: Bị cách ly tại trường do có liên quan đến ca F0 nhiễm Covid.
Anh Sơn: Bố bé Hà
Chị Cúc: Mẹ bé Hà
Ông Tư: Ông nội
Bà Sớm: Bà nội
Ông Nhân: Ông Ngoại
Bà Sinh: Bà Ngoại.
Chị Tầm: Mẹ một bé khác bị cách ly
Cảnh 1: Anh Sơn đang làm ở cơ quan thì nghe vợ gọi, nghĩ vợ gọi bảo mua gì nên anh chưa vội nghe vì mãi làm nốt việc. Nhưng thấy vợ gọi dồn dập, nghĩ có việc gì gấp nên bắt máy
Anh Sơn: Anh đây
Chị Cúc: Anh xin nghỉ làm, về nhà ngay, đi cùng con vào trường cách ly.
Anh Sơn hốt hoảng: Con mình làm sao. Làm sao phải cách ly.
Chị Cúc: Một bạn học trong lớp con bị dương tính với Covid-19. Bạn này thì chắc bị lây từ bố. Nên giờ các bạn trong lớp là F1, trường thông báo sẽ cách ly cả lớp con ở trường.
Anh Sơn: Anh về ngay.
Chị Cúc: Anh về ngay nhé. Em lo lắm.
Cảnh 2: Tại nhà anh Sơn. Chị Cúc vừa nức nở, vừa thu dọn đồ đạc cho con vào balo, mà lóng ngóng mãi. Ông, bà nội, ngoại nghe tin cũng vội đến nhà con trai.
Ông Tư: Anh Sơn về đây rồi. Vào nhà nhanh lên, đang bàn xem ai đi vào cách ly cùng cái Hà, cho nó đỡ sợ.
Anh Sơn: Giờ cháu đang ở đâu.
Bà Sớm: Chúng nó ở trường cả, chiều tối nay thì xét nghiệm ra bạn cùng lớp nó bị Covid-19, thế là tiến hành cách ly ngay. Cả lớp nó và các thầy cô giáo dạy lớp nó không ai được về, tổ chức cách ly luôn tại trường.
Ông Tư: Anh bận đi làm, hay để tôi hoặc bà nó vào với cháu.
Anh Sơn: Ai lại để ông bà đi bao giờ. Dịch này nguy hiểm, ông bà thì già rồi.
Ông Tư: Chúng tôi chả sợ nguy hiểm, già rồi có gì tiếc, chỉ sợ vào đó không giúp gì được lại phiền hà các thầy cô thôi.
Ông Nhân: Vợ anh nó vừa mới đẻ, không đi được, anh đi là hợp lẽ nhất.
Anh Sơn: Vâng, con sẽ xin cơ quan nghỉ phép để vào cùng cháu.
Bà Sinh: Bên xóm Chùa, nhà cái Thắm Sang thì là mẹ nó đi. Cúc nó đã sửa soạn đồ cho hai bố con rồi. Anh ăn cơm rồi vào trường cho sớm, có gì điện về cho nhà biết tin.
Bà Sớm: Tôi nghe tin mà cứ rụng rời cả chân tay ra bà ạ.
Bà Sinh: Thì tôi cũng có nghĩ được cái gì đâu, hai vợ chồng vừa biết tin kéo nhau sang đây luôn đấy. Rõ khổ. Nó còn bé thế.
Ông Nhân: Ơ hay, mới là F1 thôi, đã nhiễm Covid đâu mà bà kêu khổ. Thế những người là bệnh nhân thật thì thế nào. Lúc này là phải bình tĩnh để xử lý.
Bà Sinh: Nói dại chứ, lỡ mà nó bị nhiễm covid thì sao?
Ông Nhân: Đấy bà cứ thế này thì con Cúc nó lại lo lắng thêm, cứ thế thì nó còn chăm thằng bé con ở nhà thế nào được.
Ông Tư: Thôi, giờ vào ăn cơm đi, rồi bố đưa con đi. Giờ có lo cũng chả làm được gì. Chuyện đã thế rồi. Sớm vào với con bé cho nó khỏi mong.
Cảnh 3: Anh Sơn sau khi vào khu cách ly gọi điện về nhà cho mọi người yên tâm.
Anh Sơn: Cả nhà đừng lo nhé, cháu có lo lắng nhưng không sao đâu. Nhà trường bố trí phòng cách ly rất thoáng đãng. Có đủ chăn đệm.
Bé Hà: Có bố ở đây, con không sợ gì cả mẹ ạ. Ông bà cũng đừng lo cho con nhé.
Anh Sơn: Mai sẽ lấy mẫu xét nghiệm, mỗi tuần lấy 1 lần, âm tính 3 lần sẽ được về.
Bé Hà: Lấy mẫu xét nghiệm có phải lấy máu không hả bố.
Anh Sơn: Không con ạ, mẫu xét nghiệm covid là lấy dịch mũi và dịch ở họng cơ.
Chị Cúc: Sẽ hơi khó chịu đấy. Con cố gắng chịu để làm xét nghiệm cho nhanh nhé.
Bé Hà: Dạ vâng ạ. Con chào mẹ, con đi ngủ.
Anh Sơn: Ở đây cứ đến giờ quy định là mọi người đi ngủ rồi. Em với con ngủ sớm đi nhé. Hôm nay cu con có quấy không?
Chị Cúc: Cũng như biết lắm ấy, ít khóc hơn hẳn anh ạ. Có gì anh gọi để cả nhà biết tin hai bố con nhé.
Anh Sơn: Ừ, hai mẹ con ngủ đi.
Chị Cúc: Hai bố con cũng đi ngủ đi, có bà ngoại ở đây nên em cũng yên tâm rồi.
Cảnh 4: Buổi sáng sau khi lấy mẫu xét nghiệm xong, hai bố con đi ăn cơm.
Bé Hà: Bố ơi, cơm này ngon thật. Con chưa ăn cơm ở trường bao giờ.
Anh Sơn: Ừ, ăn như vậy mới đủ chất, có đủ sức khỏe mà chống dịch con ạ.
Bé Hà: Cơm này mình có phải trả tiền không ạ.
Anh Sơn: Không con ạ, mình được nhà nước hỗ trợ.
Bé Hà: Cứ cách ly là được hỗ trợ hả bố.
Anh Sơn: Tùy đối tượng thôi con. Đến thời điểm này số người bị cách ly trong cả nước rất nhiều, nên không phải ai cũng được hỗ trợ đâu. Như con là F1, thuộc đối tượng trẻ em dưới 16 tuổi, cách ly y tế để phòng, chống Covid theo quyết định của ủy ban nhân dân phường nên sẽ được hỗ trợ.[23]
Chị Tầm ngồi ở bàn bên nghe vậy cũng hỏi với sang.
Chị Tầm: Các con được hỗ trợ như thế nào anh.
Anh Sơn: Các cháu thực hiện cách ly y tế (F1) sẽ được hỗ trợ tiền ăn với mức 80.000 đồng/cháu/ngày.[24]
Chị Tầm: Họ hỗ trợ trong bao lâu.
Anh Sơn: Từ ngày 24 tháng 4 năm 2021 đến ngày 31 tháng 12 năm 2021 thì thời gian hỗ trợ tối đa là 21 ngày. Ngoài ra trẻ em dưới 16 tuổi trong thời gian cách ly y tế còn được hỗ trợ thêm một lần là 01 triệu cho mỗi trẻ nữa đấy.
Chị Tầm: Thế bố mẹ đi theo con có được hỗ trợ không.
Anh Sơn: Không chị ạ. Mình đi theo con cách ly để con đỡ sợ, ổn định tâm lý cho con thôi, chứ không thuộc đối tượng được hỗ trợ.
Chị Tầm: Vậy mình phải chi trả tiền ăn à. Nhưng nghĩ kỹ thì cũng hợp lý. Có mấy đứa bố mẹ làm trong Nam, ở nhà với ông bà, đi cách ly có ai đâu, cũng tội.
Anh Sơn: Có bằng ấy tiền ăn thì cũng không nhiêu nhặn gì.
Chị Tầm: Thế mình phải làm hồ sơ xin hỗ trợ à.
Anh Sơn: Không chị ạ. Đối với trường hợp như các cháu ở đây, đang cách ly tại cơ sở cách ly. Thì cơ sở cách ly sẽ làm hồ sơ, lập danh sách đủ điều kiện hưởng chính sách gửi Ủy ban nhân dân cấp tỉnh để giải quyết[25].
Chị Tầm: Hóa ra là vậy. Thế những trường hợp như các cháu thì phải nộp giấy tờ gì cho cơ sở cách ly nhỉ?
Anh Sơn: Người nhà các cháu phải nộp bản sao một trong các giấy tờ như Giấy giấy khai sinh, hộ chiếu, chứng minh nhân dân, thẻ căn cước công dân, thẻ bảo hiểm y tế.
Chị Tầm: Thế ạ, vậy mà tôi lại không mang gì đi rồi.
Anh Sơn: Chị bảo người nhà chụp cho, rồi in ở máy in trong trường được mà. Họ yêu cầu bản sao, chứ không phải bản chính.
Chị Tầm: Thế thì tiện quá, để tôi gọi điện về nhà để mai gửi mới được. Nhà nước hỗ trợ như vậy cũng động viên kịp thời mọi người, nhất là những gia đình khó khăn, giúp họ yên tâm phần nào.
Sang hôm sau, toàn bộ học sinh và thầy cô giáo âm tính lần 1 với Covid 19. Ai cũng thở phào nhẹ nhõm. Vậy là chỉ còn hai lần xét nghiệm nữa thôi là được về nhà. Anh Sơn phấn khởi gọi ngay cho vợ ở nhà yên tâm.
5. Tìm hiểu Tìm hiểu quy định pháp luật về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021; hướng dẫn thực hiện về chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch covid-19 (03 tiểu phẩm pháp luật)
(Văn bản sử dụng: Nghị định số 52/2021/NĐ-CP ngày 19/4/2021 của Chính phủ về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021; Nghị định số 44/2021/NĐ-CP ngày 31/3/2021 của Chính phủ hướng dẫn thực hiện về chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch covid-19).
Tiểu phẩm số 9: “Lá rách ít đùm lá rách nhiều”
(Nghị định số 44/2021/NĐ-CP ngày 31/3/2021 của Chính phủ hướng dẫn thực hiện về chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch covid-19)
Các nhân vật:
- Giám đốc Công ty Hướng Dương
- Đồng chí Hùng: Chủ tịch Công đoàn
- Đồng chí Lan: Kế toán trưởng
Bối cảnh: Tại phòng làm việc của Giám đốc Công ty Hướng Dương
Giám đốc: (gọi điện thoại): Hằng à ! Em thông báo cho chị Lan Kế toán trưởng và anh Hùng Chủ tịch Công đoàn lên phòng anh hội ý nhé!
(Một lát sau Chị Lan và anh Hùng gõ cửa phòng)
Giám đốc: Mời các anh, chị vào !
Kế toán trưởng: Giám đốc gọi chắc có việc gì quan trọng ạ ?
Giám đốc: Thế này các anh chị ạ! Công ty vừa nhận được Thư kêu gọi của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc tỉnh kêu gọi các doanh nghiệp trên địa bàn ủng hộ cho hoạt động phòng chống dịch Covid – 19 của tỉnh nên mời Chủ tịch Công đoàn và Kế toán trưởng để trao đổi về nội dung này.
Chủ tịch Công đoàn: Báo cáo với Giám đốc, việc tham gia các hoạt động từ thiện, ủng hộ phòng, chống dịch bệnh là việc nên làm. Tuy nhiên, em thấy Công ty ta trong hai năm nay, do ảnh hưởng của dịch Covid nên tình hình doanh thu giảm nhiều. Hai nữa, đối với khoản chi ủng hộ cho phòng chống dịch Covid -19 không biết có được tính vào chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế thu nhập doanh nghiệp hay không nên cần phải nghiên cứu cho cụ thể đã anh ạ !
Kế toán trưởng: Xin báo cáo với các đồng chí, trong thời gian qua Công ty ta đã tham gia tích cực các hoạt động từ thiện, ủng hộ khắc phục thiên tai… Thể hiện được sự chia sẻ của doanh nghiệp đối với xã hội và thông qua đó đã góp phần quảng bá hình ảnh của Công ty. Còn vấn đề phân vân của đồng chí Chủ tịch công đoàn về thuế thì đã có văn bản hướng dẫn cụ thể rồi ạ !
Giám đốc: Chị Lan nói rõ thêm chỗ liên quan đến thuế !
Kế toán trưởng: Ngay chiều hôm qua, tôi được Chi cục Thuế mời dự Hội nghị trực tuyến phổ biến Nghị định số 44/2021/NĐ-CP ngày 31/3/2021 của Chính phủ hướng dẫn thực hiện về chi phí được trừ khi xác định thu nhập chịu thuế Thu nhập doanh nghiệp đối với khoản chi ủng hộ, tài trợ của doanh nghiệp, tổ chức cho các hoạt động phòng, chống dịch COVID-19.
Giám đốc: Văn bản có quy định cụ thể đối với các đơn vị nhận tài trợ không?
Kế toán trưởng: Báo cáo Giám đốc có chứ ạ ! Nó được quy định cụ thể tại khoản 2 Điều 2 Nghị định, đơn vị nhận ủng hộ, tài trợ bao gồm:
- Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam các cấp;
- Cơ sở y tế;
- Đơn vị lực lượng vũ trang;
- Đơn vị, tổ chức được cơ quan nhà nước có thẩm quyền giao nhiệm vụ làm cơ sở cách ly tập trung;
- Cơ sở giáo dục;
- Cơ quan báo chí;
- Các Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ;
- Tổ chức đảng, đoàn thanh niên, công đoàn các cấp ở trung ương và địa phương;
- Cơ quan, đơn vị chính quyền địa phương các cấp có chức năng huy động tài trợ;
- Quỹ phòng, chống dịch Covid-19 các cấp;
- Cổng thông tin điện tử nhân đạo quốc gia;
- Quỹ từ thiện, nhân đạo và tổ chức có chức năng huy động tài trợ được thành lập, hoạt động theo quy định của pháp luật.
Chủ tịch công đoàn: Em sợ hồ sơ, thủ tục cũng phiền phức đó !
Kế toán trưởng: Không! Về hồ sơ cũng rất đơn giản. Theo quy định về hồ sơ xác định khoản chi ủng hộ, tài trợ gồm có:
Biên bản xác nhận ủng hộ, tài trợ theo mẫu ban hành kèm theo Nghị định 44/2021 hoặc văn bản, tài liệu (hình thức giấy hoặc điện tử) xác nhận khoản chi ủng hộ, tài trợ có chữ ký, đóng dấu của người đại diện doanh nghiệp là bên ủng hộ, tài trợ và đại diện của đơn vị nhận ủng hộ, tài trợ, kèm theo hóa đơn, chúng từ hợp pháp theo quy định của pháp luật của khoản ủng hộ, tài trợ bằng tiền hoặc hiện vật.
Giám đốc: Năm 2020, Công ty ta có ủng hộ bằng hiện vật hơn 500 triệu đồng cho Quỹ phòng, chống Covid-19 tỉnh, mà bây giờ mới có Nghị định hướng dẫn thì không được trừ nữa nhỉ ?
Kế toán trưởng: Theo Nghị định hướng dẫn thì được áp dụng cho cả kỳ tính thuế thu nhập doanh nghiệp năm 2020 nữa đấy Giám đốc ạ !
Chủ tịch Công đoàn: Nhưng năm 2020, Công ty ta đã nộp hồ sơ quyết toán thuế năm 2020 cho cơ quan Thuế rồi ạ!
Kế toán trưởng: Hôm dự hội nghị phổ biến Nghị định, nhiều đơn vị đã thắc mắc chỗ này và được Cục Thuế giải thích như sau: Trường hợp doanh nghiệp đã nộp hồ sơ quyết toán thuế Thu nhập doanh nghiệp năm 2020 nhưng chưa tính khoản ủng hộ, tài trợ cho các hoạt động phòng, chống dịch Covid 19 vào chi phí được trừ thì Doanh ngiệp thực hiện kê khai bổ sung hồ sơ khai thuế theo quy định tại Điều 47 Luật Quản lý thuế.
Giám đốc: Thế là rõ rồi đồng chí Hùng nhỉ.
Chủ tịch công đoàn: Vâng ạ!
Giám đốc: Thế này, các đồng chí ! Như chúng ta đã biết, dịch Covid 19 đã ảnh hưởng rất lớn đến nhiều tầng lớp nhân dân. Nhiều người không có công ăn, việc làm, các lực lượng tuyến đầu ngày đêm căng mình chống dịch. Biết rằng doanh nghiệp chúng ta cũng bị ảnh hưởng không nhỏ nhưng với tinh thần “lá rách ít đùm lá rách nhiều”, tôi đề nghị các đồng chí ủng hộ chủ trương này để góp phần chia sẻ cùng Nhà nước trong công tác phòng, chống Covid 19. Theo Thư kêu gọi của UBMTTQ tỉnh. Đợt này, Công ty ta sẽ trích ra 1 tỷ để ủng hộ, ý các đồng chí thế nào ?
Chủ tịch Công đoàn và Kế toán trưởng (đồng thanh): Nhất trí ạ!
Giám đốc: Cảm ơn các đồng chí!
Tiểu phẩm số 10: Lối đi cho hộ kinh doanh trong mùa dịch
(Nghị định số 52/2021/NĐ-CP ngày 19/4/2021 của Chính phủ về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021)
Các nhân vật:
- Bác Hoàng: đại diện hộ kinh doanh
- Anh Vinh: nhân viên Ngân hàng X
Bối cảnh: Tại sảnh chờ của Phòng giao dịch Ngân hàng X
Anh Vinh: Ồ, bác Hoàng phải không? Chào bác! em Vinh đây!
Bác Hoàng: Chú Vinh ạ ! Đeo khẩu trang vào nhận không ra!
Anh Vinh: Thế bác giao dịch món gì vậy ?
Bác Hoàng: Nói thật chú, sau khi nghỉ hưu về, đang còn sức khỏe nên cùng với bà xã mở nhà hàng ăn uống chỗ 65, đường Đinh Công Tráng ấy. Nhưng khổ nỗi, sinh ra không gặp thời. Sau khi mở được mấy tháng thì gặp dịch dã liên miên, 15 rồi 16 liên tục, nên hoạt động bì bõm. Đang định vào ngân hàng vay ít để về nộp thuế cho Nhà nước đây !
Anh Vinh: Bác ơi ! Nhà nước vừa có chính sách cho gia hạn thời hạn nộp thuế đó bác!
Bác Hoàng: Văn bản mới à chú ? Anh cũng chưa cập nhật thông tin.
Anh Vinh: Vâng! Nghị định số 52/2021/NĐ-CP ngày 19/4/2021 của Chính phủ về gia hạn thời hạn nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021 đó bác!
Bác Hoàng: Nhưng mà hộ kinh doanh ăn uống như của anh có thuộc đối tượng được gia hạn nộp thuế không chú?
Anh Vinh: Đây bác, nói có sách mách có chứng (vừa nói vừa mở điện thoại). Em đọc bác nghe nha!
Bác Hoàng: Vâng, nhờ chú!
Anh Vinh: (tay giơ điện thoại, mắt nheo, miệng đọc) Đây, bác nghe nha:
Điều 2. Đối tượng áp dụng.
Nghị định này áp dụng đối v