Trong đời sống xã hội, pháp luật có vai trò quan trọng đặc biệt, vừa là công cụ quản lý Nhà nước hữu hiệu, vừa tạo hành lang pháp lý an toàn, tin cậy, thuận lợi cho sự phát triển kinh tế - xã hội. Trong công cuộc đổi mới đất nước hiện nay, yêu cầu tăng cường vai trò của pháp luật là một tất yếu khách quan. Cùng với việc không ngừng xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật, công tác phổ biến, giáo dục pháp luật là cầu nối đưa pháp luật vào cuộc sống trở thành yêu cầu cấp thiết, cần được thực hiện thường xuyên, liên tục và hiệu quả với nhiều hình thức, biện pháp phù hợp. Ngày Pháp luật là một trong những hình thức, biện pháp, là một mô hình triển khai cụ thể nhằm đáp ứng yêu cầu đó.
Ngày Pháp luật nước cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (gọi tắt là Ngày pháp luật) thực chất là mô hình bắt nguồn từ sáng kiến của cơ sở. Xuất phát từ nhu cầu đa dạng hóa các hình thức phổ biến, giáo dục pháp luật, các tỉnh Hà Tây (trước đây), Tiền Giang, Long An... đã tổ chức triển khai mô hình này với tính chất là một ngày sinh hoạt pháp luật tập trung để cán bộ, công chức, viên chức, nhân dân nghiên cứu, tìm hiểu pháp luật và sau đó được một số địa phương khác tham khảo, áp dụng. Năm 2010, tỉnh Bạc Liêu đã ban hành kế hoạch triển khai thực hiện và chọn ngày 28 hàng tháng là ngày sinh hoạt “Ngày pháp luật”. Nhận thấy hiệu quả thiết thực, đến năm 2011, 63/63 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương, đa số các Bộ, ngành đã triển khai thực hiện mô hình này và bước đầu mang lại hiệu quả trong thực tế.
Xuất phát từ vai trò của pháp luật và từ những mô hình, sáng kiến về Ngày pháp luật của địa phương, kết hợp với việc nghiên cứu, tham khảo kinh nghiệm của một số quốc gia trên thế giới, Ngày Pháp luật đã chính thức được quy định tại Điều 8 Luật Phổ biến, giáo dục pháp luật năm 2013“Ngày 09/11 hằng năm là Ngày Pháp luật nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Ngày Pháp luật được tổ chức nhằm tôn vinh Hiến pháp, pháp luật, giáo dục ý thức thượng tôn pháp luật cho mọi người trong xã hội”. Ngày 09/11 hàng năm là Ngày Pháp luật với dấu mốc đây là ngày ban hành bản Hiến pháp đầu tiên của Nhà nước ta năm 1946, khởi đầu cho tiến trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân và vì Nhân dân.
Ngày Pháp luật với nội hàm ghi nhận ngày ban hành bản Hiến pháp dân chủ đầu tiên của nhà nước Việt Nam, không chỉ giới hạn chỉ là ngày 09/11 mà được coi là điểm mốc, là sợi chỉ đỏ kết nối, xuyên suốt, có sức lan tỏa sâu rộng trong cộng đồng dân cư, nhắc nhở, giáo dục họ ý thức tôn trọng pháp luật, để không chỉ là một ngày, mà phấn đấu sẽ là 365 ngày trong một năm mọi tổ chức, cá nhân tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp, pháp luật theo hiện khẩu hiệu “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”. Trên thế giới, hiện có nhiều nước tổ chức Ngày Pháp luật hay “Ngày Hiến pháp” như một ngày hội để “thượng tôn pháp luật”, tôn vinh Hiến pháp – đạo luật gốc của mỗi quốc gia. Hiện có khoảng 40 quốc gia lấy ngày ký, ban hành hoặc thông qua Hiến pháp để hàng năm tổ chức kỷ niệm “Ngày Hiến pháp” của mình.
Hưởng ứng tổ chức Ngày pháp luật, từ năm 2013 đến nay, tỉnh Bạc Liêu đã tổ chức nhiều hoạt động thiết thực, phù hợp với tình hình thực tế của tỉnh. Hàng năm UBND tỉnh đều ban hành Kế hoạch, xác định rõ chủ đề, khẩu hiệu, định hướng nội dung và các hoạt động tập trung tuyên truyền. Phân công trách nhiệm cho từng cơ quan, đơn vị, địa phương tổ chức các hoạt động để ngày này thực sự trở thành đợt cao điểm sinh hoạt chính trị - pháp lý, tuyên truyền, học tập pháp luật cho cán bộ, công chức và Nhân dân. Trên cơ sở hưởng ứng Ngày pháp luật Việt Nam, ngày 4/5/2017, Hội đồng Phối hợp phổ biến, giáo dục pháp luật tỉnh Bạc Liêu đã ban hành Kế hoạch số 41/KH-HĐPH ngày 04/5/2017 về triển khai thực hiện “Ngày pháp luật” hàng tháng trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu. Theo đó, đã quyết định đổi ngày sinh hoạt hàng tháng từ ngày 28 thành ngày 9. Một tháng tổ chức sinh hoạt định kỳ 01 lần vào ngày 9, trong ngày này, các cơ quan, tổ chức căn cứ vào chức năng, nhiệm vụ và đặc thù của mình sẽ thực hiện phổ biến, giáo dục các văn bản pháp luật phù hợp cho cán bộ, công chức, viên chức và Nhân dân.
Năm 2021, là năm thứ 9 tổ chức các hoạt động hưởng ứng Ngày Pháp luật trong điều kiện dịch bệnh Covid – 19 đang diễn biến phức tạp trên địa bàn tỉnh, các Sở, Ban, Ngành, Đoàn thể, địa phương cần chủ động lựa chọn hình thức hưởng ứng Ngày Pháp luật Việt Nam phù hợp, thiết thực, hiệu quả, gắn với thực hiện nhiệm vụ chính trị được giao; chú trọng đổi mới, đa dạng các hình thức hưởng ứng một cách linh hoạt, tiết kiệm và có sức lan tỏa sâu rộng; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để tổ chức các hoạt động hưởng ứng trong tháng cao điểm bắt đầu từ ngày 15/10/2021 đến ngày 15/11/2021. Nội dung tập trung phổ biến pháp luật là các chính sách, quy định mới, nhất là nội dung các luật được Quốc hội thông qua trong năm 2020, 2021; vấn đề dư luận, xã hội quan tâm hoặc cần định hướng dư luận xã hội, trọng tâm là các lĩnh vực: Phòng, chống dịch bệnh COVID-19, phòng, chống tham nhũng; cải cách hành chính; bảo vệ môi trường; đất đai; biên giới, hải đảo; xử lý vi phạm hành chính; các hoạt động sản xuất, kinh doanh, khởi nghiệp, quyền và lợi ích hợp pháp của người dân, doanh nghiệp, lao động, bảo vệ môi trường, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm, an toàn vệ sinh lao động, an ninh, an toàn trường học.. thực hiện đồng bộ các biện pháp đơn giản hóa điều kiện kinh doanh, cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh; hoàn thiện pháp luật về đầu tư công; chính sách thu hút, hỗ trợ, kêu gọi đầu tư của tỉnh, hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, cải thiện và nâng cao Chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI),…
Năm 2021, đây là năm có nhiều khó khăn nhưng với quyết tâm của các ngành, các cấp, mong rằng Ngày pháp luật Việt Nam sẽ được tổ chức thực hiện hiệu quả, đảm bảo mục đích, ý nghĩa thực sự của Ngày pháp luật được lan tỏa đến cán bộ, Nhân dân và đây sẽ là nền tảng phấn đấu để 365 ngày trong một năm mọi tổ chức, cá nhân tôn trọng và nghiêm chỉnh chấp hành Hiến pháp, pháp luật theo hiện khẩu hiệu “Sống và làm việc theo Hiến pháp và pháp luật”./.
PHƯƠNG THẢO
